Υγεία 4.0 για καλύτερες υπηρεσίες υγείας

Του Γιάννου Μητσού 
Senior Advisor ΜΜΕ, Θέσεων και Ενημέρωσης στον ΣΕΒ

Είτε μιλάμε για έκτακτες συνθήκες, όπως η κρίση με τον κορωνοϊό, είτε για τη γήρανση του πληθυσμού, είτε για τα τεράστια κόστη για την Έρευνα και Ανάπτυξη νέων φαρμάκων, είτε για τις χαμηλές δημόσιες δαπάνες, ο κλάδος της υγείας βρίσκεται αντιμέτωπος με πολλές και διαφορετικές προκλήσεις και καλείται να προσαρμοστεί.  

Αν δεν το πετύχει, θα δυσκολεύεται να παρέχει ποιοτικές υπηρεσίες υγείας, αυξάνοντας την πίεση στα νοσοκομεία και τα συστήματα υγείας γενικότερα.  Μια από τις πλέον κρίσιμες προσαρμογές που καλείται να επιτύχει ο κλάδος της Υγείας είναι στις νέες ψηφιακές τεχνολογίες και τις δυνατότητες που ανοίγουν από την εφαρμογή τους.  Όπως και στη βιομηχανία, αλλά και αλλού, έτσι και στην υγεία, οι ψηφιακές τεχνολογίες της 4^ης βιομηχανικής επανάστασης  έρχονται και αλλάζουν τα δεδομένα και δημιουργούν αυξημένες δυνατότητες με επίκεντρο τον ασθενή.

Τα οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού στην υγεία.

Τα οφέλη του ψηφιακού μετασχηματισμού, ήδη, καταγράφονται σε πολλές χώρες της ΕΕ: αυξάνει θεαματικά η ικανοποίηση των ασθενών (95%), μειώνεται δραματικά το κόστος (ακόμα και 70%) των υπηρεσιών υγείας εξ αποστάσεως συγκριτικά με μια τυπική ιατρική συνεδρία, βελτιώνεται η αντιμετώπιση ασθενών στα Επείγοντα, μειώνεται η διάρκεια νοσηλείας / θεραπείας, κλπ.

Στην ουσία, οι ψηφιακές τεχνολογίες αυτές μπορούν να συμβάλουν στην αποτελεσματικότερη έρευνα & ανάπτυξη, στην αποτελεσματικότερη λειτουργία παρόχων υγείας και στην αποτελεσματικότερη περίθαλψη ασθενών. Θα επηρεάσουν δε θετικά, ολόκληρο το οικοσύστημα:

Για τους επαγγελματίες του κλάδου, βελτιώνονται οι διαγνωστικές δυνατότητες, η αμεσότερη πρόσβαση σε κρίσιμα ιατρικά δεδομένα, ακόμα και οι επεμβάσεις ακριβείας με τη βοήθεια ρομποτικών συστημάτων. Αλλάζει δηλαδή προς το καλύτερο η διάγνωση, παρακολούθηση, θεραπεία και διαχείριση ασθενών.

Για τις Αρχές, βελτιώνεται η οργάνωση, η ποιότητα της περίθαλψης, και η κάλυψη υπηρεσιών υγείας όπως και η διαχείριση πολύπλοκων υποστηρικτικών διαδικασιών, για παράδειγμα, οι ψηφιακές αλυσίδες εφοδιασμού και η αυτοματοποιημένη αναπλήρωση αποθεμάτων.

Για τη βιομηχανία υγείας, δημιουργούνται νέα επιχειρηματικά μοντέλα, σημαντικές ευκαιρίες συνεργασίας με νεοφυείς επιχειρήσεις ψηφιακής τεχνολογίας του χώρου του “Med Tech” και ενισχύεται η έρευνα για φάρμακα, ιατρικές συσκευές και νέα θεραπευτικά πρωτόκολλα.

Οι πάροχοι υγείας μετασχηματίζονται σε «διασυνδεδεμένες», έξυπνες μονάδες βελτιώνοντας την αποδοτικότητά τους.

Ο ασθενής στο επίκεντρο και το «Έξυπνο νοσοκομείο»

Και φυσικά, για τους ίδιους τους ασθενείς, όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό με ακριβέστερη εξατομίκευση, ομαλή ροή των ασθενών εντός των νοσοκομείων, επιτρέπουν μια συνολικά καλύτερη εμπειρία. Στο «Έξυπνο Νοσοκομείο» αξιοποιούνται διασυνδεδεμένες συσκευές (IoT) οδηγώντας σε υπέρβαση των «φυσικών ορίων» του χώρου του νοσοκομείου και επιτρέποντας κατά αυτόν τον τρόπο την παροχή απομακρυσμένης ιατρικής περίθαλψης. Παράλληλα, εμφυτεύσιμες ή «φορετές» συσκευές (wearables), επιτρέπουν την παρακολούθηση ασθενών σε πραγματικό χρόνο.

ΥΓΕΙΑ 4.0 και ελληνικό σύστημα υγείας

Το σύστημα υγείας στην Ελλάδα μπορεί να ωφεληθεί από τη μετάβαση στην Υγεία 4.0 μειώνοντας κόστη και βελτιώνοντας τις υπηρεσίες. Σήμερα, έχουμε σχετικά χαμηλή ποιότητα των δημόσιων υπηρεσιών υγείας, υποχρηματοδότηση (45% χαμηλότερη η κατά κεφαλή δαπάνη στην Ελλάδα από την υπόλοιπη ΕΕ), υψηλές ιδιωτικές δαπάνες (39% έναντι 29% στον ΟΟΣΑ), σημαντικές εστίες παραοικονομίας (31% των συνολικών δαπανών είναι άτυπες συναλλαγές!), και ελλείψεις σε προσωπικό (3.3 νοσηλευτές ανά 1000 άτομα, όταν στον ΟΟΣΑ είναι 8.8).  Είμαστε χαμηλά και ως προς την ψηφιοποίηση (23^οι  σε λύσεις ψηφιακής υγείας, 26^οι σε ηλεκτρονικούς φακέλους ασθενών, 25^οι στην ανταλλαγή πληροφοριών υγείας. Ακόμα και το  υπάρχον σύστημα επιχειρηματικής ευφυίας (BI-Health) του Υπουργείου Υγείας δεν αξιοποιείται επαρκώς.

6 παρεμβάσεις προτείνει ο ΣΕΒ

Το Παρατηρητήριο Ψηφιακού Μετασχηματισμού του ΣΕΒ με την υποστήριξη της Deloitte προτείνει 6 παρεμβάσεις για την Υγεία 4.0:

1. Διαλειτουργικότητα στην ανταλλαγή πληροφοριών υγείας μεταξύ των συστημάτων ΤΠΕ όλων των φορέων υγείας (δημόσιων και ιδιωτικών).
2. Δημιουργία προ-τυποποιημένων ηλεκτρονικών φακέλων ασθενούς (EMR – Electronic Medical Records) καθώς και μιας ενιαίας βάσης, όπου θα αξιοποιούνται εργαλεία big data analytics για πρόγνωση αναγκών και ορθολογική κατάρτιση προϋπολογισμών. 
3. Εισαγωγή σύγχρονων συστημάτων διαχείρισης ασθενών (CRM) στα δημόσια νοσοκομεία και σύνδεσή τους με εφαρμογές ιατρικών πληροφοριών.
4. Παροχή απομακρυσμένων υπηρεσιών διάγνωσης για επείγοντα περιστατικά (τηλε-ιατρική). Προτείνεται σταδιακή επέκταση υφιστάμενων δικτύων τηλε-ιατρικής 24ωρης λειτουργίας στις ΥΠΕ ως εξής: α) 1^η και 7^η ΥΠΕ (Αττικής και Κρήτης), β) 3^η και 6^η ΥΠΕ (Μακεδονίας και Πελοποννήσου, Ιονίων Νήσων, Ηπείρου και Δυτικής Ελλάδας) και γ) 5^η και 6^η ΥΠΕ (Μακεδονίας και Θράκης, Θεσσαλίας & Στερεάς Ελλάδας).  
5. Καθολική επέκταση ηλεκτρονικής συνταγογράφησης.
6. Ανάπτυξη συστήματος ηλεκτρονικών προμηθειών νοσοκομείων.

Η υγεία ήταν και είναι δικαίωμα κάθε πολίτη και η Υγεία 4.0 μπορεί να ενδυναμώσει την ισότιμη πρόσβαση στις υπηρεσίες που χρειάζεται κάθε ασθενής.  Μπορείτε να διαβάσετε την πλήρη έκθεση του ΣΕΒ για την ΥΓΕΙΑ 4.0 στη σελίδα του www.sev.org.gr