Η αντίσταση τελικά δεν ήταν μάταιη. Ο Ντόναλντ Τραμπ προσπαθεί να παρουσιάσει την αντιστροφή των δασμών του ως μια λαμπρή κίνηση. Αλλά το γεγονός είναι ότι ο Αμερικανός πρόεδρος υπέκυψε. Μια εβδομάδα μετά τη λεγόμενη «Ημέρα της Απελευθέρωσης», ο Ντόναλντ Τραμπ δεν κατάφερε τίποτα – παρά μόνο να αναταράξει τις παγκόσμιες χρηματοπιστωτικές αγορές και να φέρει τις Ηνωμένες Πολιτείες πιο κοντά στην ύφεση.
Η αναστροφή δεν ήταν μέρος ενός προσχεδιασμένου σχεδίου. Ο Τραμπ αναγνώρισε ότι, αφού το εξέτασε τις τελευταίες ημέρες, πήρε την απόφαση να αλλάξει χθες πορεία. «Μάλλον εκκολάφτηκε νωρίς σήμερα το πρωί, αρκετά νωρίς», είπε σε δηλώσεις του σε μια φωτογράφηση με οδηγούς αγώνων αυτοκινήτων που ήταν προγραμματισμένη για τον Λευκό Οίκο. Ο πρόεδρος άφησε να εννοηθεί ότι η αντίδραση των αγορών ήταν καθοριστική. «Τις τελευταίες μέρες, όλα φαίνονταν αρκετά ζοφερά», είπε. «Νόμιζα ότι οι άνθρωποι υπερέβαλαν λίγο. Έγιναν υστερικοί, ξέρετε, λίγο υστερικοί. Ήταν λίγο φοβισμένοι», παραδέχτηκε ο Τραμπ.
Μόνο η Ζιμπάμπουε έκανε πίσω
Ουδείς μεγάλος εμπορικός εταίρος έκανε παραχωρήσεις προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, αντιθέτως. Όλοι προετοιμάστηκαν για σφοδρή αντεπίθεση. Με μία εξαίρεση: Την …Ζιμπάμπουε που είχε ανακοινώσει ότι θα καταργήσει τους δασμούς στις εισαγωγές από τις ΗΠΑ. Ωστόσο, ο όγκος του εμπορίου μεταξύ των Ηνωμένων Πολιτειών και της αφρικανικής χώρας ήταν μόλις 111 εκατομμύρια δολάρια πέρυσι. Με όλο τον σεβασμό προς την κυβέρνηση της Χαράρε, αυτό δεν είναι καν ούτε λάθος… στρογγυλοποίησης για την οικονομία των ΗΠΑ.
«Το άχυρο που λύγισε την πλάτη της καμήλας» ήταν πάντως η τιμωρία από την αγορά ομολόγων. Η μεγάλη άνοδος στις αποδόσεις των ομολόγων του αμερικανικού δημοσίου. Η καμπάνα χτύπησε ηχηρά χθες στον Λευκό Οίκο όταν η απόδοση των δεκαετών κρατικών ομολόγων των ΗΠΑ αυξήθηκε στο 4,111% από 3,990%, που ήταν μόλις την περασμένη Παρασκευή. Αυτό ήταν το υψηλότερο επίπεδο από τα τέλη Φεβρουαρίου.
Οι αποδόσεις των 30ετών ομολόγων είχε φτάσει πάνω από 5%, έναντι 4,4% την περασμένη εβδομάδα. «Με τρισεκατομμύρια χρέη προς αναχρηματοδότηση, ήταν μια αναγκαία οπισθοδρόμηση. Υπήρχε ακόμη και κίνδυνος οικονομικής κρίσης», όπως είπε ο πρώην υπουργός Οικονομικών Λάρι Σάμερς .
Ο πρόεδρος Τραμπ ρωτήθηκε συγκεκριμένα για την αγορά ομολόγων. «Οι άνθρωποι ζαλίστηκαν λίγο», παραδέχτηκε. «Παρακολουθούσα την αγορά ομολόγων- είναι πολύ περίπλοκη, αλλά αν την δεις τώρα, είναι όμορφη», πρόσθεσε.
«Έγκλημα και τιμωρία»
«Για την κυβέρνηση Τραμπ αυτό σήμαινε ότι έπρεπε να ξοδέψει περισσότερα χρήματα για να χρηματοδοτήσει το έλλειμμα του προϋπολογισμού της. Κάθε αύξηση της απόδοσης σε 0,01 ποσοστιαίες μονάδες, σημαίνει αύξηση της επιβάρυνσης των τόκων για τις ΗΠΑ κατά πολλά δισεκατομμύρια δολάρια. Αυτό θα μπορούσε να μειώσει το περιθώριο για τις μεγάλες φορολογικές περικοπές που υποσχέθηκε ο Τραμπ», εξηγούν παράγοντες της αγοράς.
Επιπλέον, οι αποδόσεις των αμερικανικών ομολόγων επηρεάζουν άλλους τομείς της οικονομίας. Η χρηματοδότηση ακινήτων είναι πιθανό να γίνει εξίσου ακριβή με τα εταιρικά δάνεια, αυξάνοντας περαιτέρω τον ήδη μεγάλο κίνδυνο ύφεσης.
Την ίδια ώρα, μεγάλα hedge funds αναγκάζονταν να πουλήσουν τα κρατικά ομόλογα. Σε απάντηση στις απότομες διακυμάνσεις των τιμών των τελευταίων ημερών, οι δανειστές απαιτούσαν πρόσθετες εξασφαλίσεις – τα λεγόμενα margin calls. Όσοι δεν μπορούσαν να παράσχουν αυτήν την ασφάλεια αρκετά γρήγορα, αναγκάζονταν να πουλήσουν για να εξοφλήσουν τα χρέη. Αυτό ακριβώς συνέβη προφανώς σε μεγάλη κλίμακα.
«Το sell-off που καταγράφηκε, θα μπορούσε να είναι ένδειξη ότι τα αμερικανικά ομόλογα δεν θεωρούνται πλέον ασφαλές καταφύγιο στην παγκόσμια αγορά ομολόγων», δήλωσε ο Μπεν Γούιλτσάιρ, στρατηγικός αναλυτής χρηματοοικονομικών υπηρεσιών Citigroup. Είναι προφανές ότι ο πρόεδρος Τραμπ έκανε πίσω γιατί «η αστάθεια είχε κυριεύσει τις αγορές ομολόγων και οι επενδυτές είχαν αρχίσει να αποσύρουν χρήματα για να προετοιμαστούν για το τι μπορεί να ακολουθήσει», λέει ο Γούιλτσάιρ.
Τα ομόλογα ρίχνουν κυβερνήσεις
«Συνήθως, τα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου κινούνται προς την αντίθετη κατεύθυνση από τις τιμές των μετοχών. Όταν το χρηματιστήριο της Νέας Υόρκης κατακρημνίζεται-όπως συνέβαινε επί μία εβδομάδα μετά την Ημέρα της Απελευθέρωση- η ζήτηση για ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου συνήθως αυξάνεται επειδή οι επενδυτές τα χρησιμοποιούν ως ασφαλές καταφύγιο για τα χρήματά τους.
Πολλοί οικονομολόγοι λένε ότι τα ομόλογα του δημοσίου μπορεί να γονατίσουν τις κυβερνήσεις ή ακόμα και να τις ανατρέψουν. Αυτός ήταν ίσως ο σημαντικότερος λόγος που ο Πρόεδρος Τραμπ έκανε την ανάγκη φιλοτιμία αναστέλλοντας για τρεις μήνες την ισχύ των περισσότερων δασμών, με εξαίρεση την αύξησή τους κατά 125% στην Κίνα.
Η παραδοχή του Τραμπ ότι η πίεση της αγοράς τον ανάγκασε να λυγίσει, προκάλεσε αμήχανα σχόλια των στενών συνεργατών του.Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου , Καρολάιν Λίβιτ κατηγόρησε μάλιστα τους δημοσιογράφους ότι δεν κατάλαβαν «τhe Art of the Deal»-την τέχνη της διαπραγμάτευσης.
«Αυτό που συνέβη ήταν στρατηγική του Τραμπ από την αρχή», υποστήριξε και ο υπουργός Οικονομικών, Σκοτ Μπέσεντ, παρά το γεγονός ότι πολλοί επισήμαναν ότι ήταν ένας από αυτούς που έπεισαν τον Τραμπ να υποχωρήσει.
Το «βραβείο» πηγαίνει πάντως στον Στίβεν Μίλερ, αναπληρωτή επιτελάρχη στον Λευκό Οίκο: «Παρακολουθείτε το μεγαλύτερο οικονομικό γενικό σχέδιο ενός Αμερικανού προέδρου στην ιστορία», έγραψε ο Μίλερ στο Χ.
