Πριν από έναν χρόνο, οκτώ κράτη μέλη του ΟΠΕΚ αποφάσισαν να μειώσουν οικειοθελώς σημαντικά την παραγωγή πετρελαίου για να διατηρήσουν ψηλά τις τιμές. Αλλά το αποτέλεσμα ήταν αποθαρρυντικό: Από τότε, οι τιμές του πετρελαίου είναι σήμερα σχεδόν 13% χαμηλότερες.
Τα 23 κράτη μέλη του διευρυμένου καρτέλ πετρελαίου ΟΠΕΚ+ θα συναντηθούν ξανά αύριο για να συζητήσουν πιθανές περικοπές παραγωγής, προκειμένου να υποστηρίξουν τη σημερινή αποδυνάμωση των τιμών. «Αλλά είναι πλέον σαφές ότι η επιρροή της πετρελαϊκής συμμαχίας στη διαμόρφωση της τιμή του πετρελαίου, έχει πλέον περιοριστεί αισθητά», τονίζουν παράγοντες της αγοράς.
Ο ΟΠΕΚ+ ήδη αφαιρεί συνολικά 5,86 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα από την αγορά. Αλλά «η απογοητευτική ζήτηση πετρελαίου στην Κίνα και η αύξηση της παραγωγής πετρελαίου από χώρες εκτός ΟΠΕΚ,σημαίνει ότι η αγορά πετρελαίου όχι μόνο δεν ελέγχεται από το καρτέλ, αλλά θα υπάρξει υπερπροσφορά το επόμενο έτος», εκτιμούν οι ίδιες πηγές. Αποτέλεσμα: Ο ΟΠΕΚ+ δεν έχει πλέον το περιθώριο να αναστρέψει τις περικοπές παραγωγής. Ταυτόχρονα, περαιτέρω περικοπές θα είχαν ως αποτέλεσμα και την απώλεια σημαντικών μεριδίων αγοράς για το καρτέλ.
Οι «μαύροι κύκνοι»
Οι οικονομολόγοι της Saxo Bank, πιστοί στην παράδοση, συνέταξαν μάλιστα μια λίστα με τους «μαύρους κύκνους» για το 2025- τις εξωφρενικές προβλέψεις δηλαδή, που, αν και απίθανες, θα μπορούσαν να προκαλέσουν τεράστιες αναταραχές στις αγορές, τις πολιτικές και την καθημερινή ζωή.
Μεταξύ των πιο εντυπωσιακών προβλέψεων είναι και η εξαφάνιση του ΟΠΕΚ λόγω και της αύξησης των ηλεκτρικών οχημάτων, που θα μεταμορφώσει το παγκόσμιο ενεργειακό τοπίο. Σε τέτοιο βαθμό μάλιστα που θα μπορούσε να θέσει υπό αμφισβήτηση την ίδια την ύπαρξη του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών .
Ο Ολε Χάνσεν, επικεφαλής στρατηγικής εμπορευμάτων στη Saxo Bank, παρουσιάζοντας αυτόν τον «μαύρο κύκνο» για τον ΟΠΕΚ το 2025, βλέπει το σενάριο να εκτυλίσσεται ως εξής: Στην Κίνα που ηγείται της επανάστασης στην ηλεκτροκίνηση, οι ταξινομήσεις ηλεκτρικών οχημάτων ξεπέρασαν τα 8 εκατομμύρια ήδη από το 2023. Μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2024, τα ηλεκτροκίνητα οχήματα αντιπροσώπευαν περισσότερο από το 45% των πωλήσεων νέων αυτοκινήτων στη χώρα, με ετήσια αύξηση άνω του 40%. . Αυτή η πρόοδος, η οποία έφτασε έξι χρόνια νωρίτερα από το χρονοδιάγραμμα, έχει επιταχύνει τη μετάβαση προς τη μεταφορά χωρίς ορυκτά καύσιμα.
Ο Χάνσεν επισημαίνει ότι με αυτούς τους αριθμούς, τα οχήματα εσωτερικής καύσης θα μειώνονται δραματικά. Δεδομένου ότι περίπου τα δύο τρίτα του πετρελαίου πηγαίνουν σε βενζίνη και ντίζελ για αυτοκίνητα και φορτηγά, η μείωση της κατανάλωσης θα επηρεάσει βαθιά τη σημασία του ΟΠΕΚ
«Καθώς οι ποσοστώσεις παραγωγής που επιβλήθηκαν από το καρτέλ για να διατηρήσουν περιορισμένη την προσφορά, δεν έχουν νόημα και πολλά μέλη του ΟΠΕΚ+ αντιμετωπίζουν δραστικές μειώσεις εσόδων, το καρτέλ θα μπορούσε να καταρρεύσει εν μέσω εσωτερικών διαφωνιών και την αποχώρηση βασικών μελών», εκτιμούν οι αναλυτές της Saxo Bank. «Αυτή η κατάρρευση θα οδηγήσει σε σημαντική πτώση των τιμών του αργού πετρελαίου, αλλάζοντας βαθιά την ισορροπία της παγκόσμιας αγοράς ενέργειας».
Οφέλη στην αγορά
Για τον Χάνσεν, η προοπτική για φθηνότερο πετρέλαιο, θα μπορούσε βέβαια να ωφελήσει τομείς όπως οι αεροπορικές μεταφορές, η χημική βιομηχανία, οι κατασκευαστές ελαστικών και οι εταιρείες logistics. Ωστόσο, προειδοποιεί επίσης ότι η αγορά θα βρει γρήγορα μια νέα ισορροπία, καθώς οι παραγωγοί υψηλότερου κόστους, όπως οι φορείς εκμετάλλευσης σχιστολιθικού πετρελαίου στη Βόρεια Αμερική, θα κλείσουν τις εργασίες τους.
Σε κάθε περίπτωση, αν και το μέλλον του πετρελαίου παραμένει αβέβαιο, η ασταμάτητη άνοδος των ηλεκτρικών οχημάτων όχι μόνο μεταμορφώνει την αυτοκινητοβιομηχανία, αλλά θα μπορούσε να αναδιαμορφώσει την παγκόσμια γεωπολιτική και οικονομική ισορροπία. Το ερώτημα που τίθεται δεν είναι αν θα έρθει η αλλαγή, αλλά πόσο γρήγορα θα έρθει.
