Skip to main content

Ο ΟΠΕΚ μπορεί να καλύψει την «εξαφάνιση» του ιρανικού πετρελαίου

Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι εάν χώρες που έχουν πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν αυτές τις ποσότητες του πετρελαίου του Ιράν στην αγορά

Υποχωρούν ελαφρά σήμερα του πετρελαίου, παρά τις ανησυχίες για την επικείμενη «απάντηση» του Ισραήλ στο Ιράν, καθώς οι επενδυτές εκτιμούν ότι μπορεί να καλυφθεί προσωρινά  από τον ΟΠΕΚ ακόμη και μια εξαφάνιση του ιρανικού πετρελαίου από την αγορά.

Το Brent για  συμβόλαια παράδοσης τον Δεκέμβριο διαπραγματεύεται στα 77,70 δολάρια το βαρέλι με μείωση  κατά 0,35% και το αμερικανικό αργό για παράδοση τον Νοέμβριο στα 74,16 δολάρια το βαρέλι με πτώση 0,30%

«Η κλιμάκωση του πολέμου στη Μέση Ανατολή λόγω της επίθεσης με βαλλιστικούς πυραύλους του Ιράν στο Ισραήλ, και εν αναμονή της ισραηλινής αντεπίθεσης, έχει προκαλέσει ανησυχία στις αγορές πετρελαίου ,που οδήγησε σε μια αύξηση των τιμών σχεδόν 10% τις προηγούμενες ημέρες, αλλά ο θεμελιώδες πλαίσιο δεν έχει αλλάξει: υπάρχει άφθονο πετρέλαιο, σε μια εποχή χαμηλής ζήτησης και μιας προσφοράς που εξακολουθεί να υπερβαίνει την παγκόσμια κατανάλωση», εξηγούν παράγοντες της αγοράς.

Το χειρότερο σενάριο

Η αμερικανική Citi επισημαίνει στην τελευταία της έκθεση αρκετά σενάρια, ανάλογα με το πώς θα εξελιχθεί  η επίθεση του Ισραήλ στο Ιράν. Το χειρότερο σενάριο, σύμφωνα με την αμερικανική τράπεζα θα ήταν, «αν το Ισραήλ επιτεθεί στους τερματικούς σταθμούς εξαγωγών του Ιράν και κατέστρεφε το 90% αυτών. Αυτό θα μείωνε την προσφορά κατά περίπου 1,5 εκατομμύριο βαρέλια την ημέρα».

«Το ερώτημα που τίθεται τώρα είναι εάν χώρες που έχουν πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν αυτές τις ποσότητες του πετρελαίου του Ιράν στην αγορά », τονίζουν οι ίδιες πηγές. «Αναμφίβολα, ναι», απαντούν και εξηγούν: «Η Σαουδική Αραβία, μόνη της, έχει πλεονασματική παραγωγική ικανότητα περίπου 3 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα. Μπορεί να ανοίξει τις κάνουλες αν χρειαστεί και να αντικαταστήσει σχεδόν όλη την παραγωγή του Ιράν».

Σε συνδυασμό με τις άλλες χώρες του ΟΠΕΚ, θα μπορούσε η αγορά να βρει συνολικά 6,4 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.

Ο ρόλος των Στενών του Ορμούζ

Ο μεγάλος κίνδυνος έγκειται στην πιθανότητα το Ιράν να κλείσει για μεγάλο χρονικό διάστημα τα Στενά του Ορμούζ, σε απάντηση στην ισραηλινή επίθεση. Σύμφωνα με στοιχεία της Υπηρεσίας Ενέργειας των Ηνωμένων Πολιτειών, από τα Στενά διέρχονται καθημερινά 20 εκατομμύρια βαρέλια πετρελαίου. Η Bank of America  εκτιμά ότι « αν τα στενά του Ορμούζ ήταν κλειστά για ένα σημαντικό χρονικό διάστημα, το πετρέλαιο θα μπορούσε να ξεπεράσει τα 250 δολάρια το βαρέλι».

Η Citi, από την πλευρά της, επιμένει ότι «οποιοδήποτε κλείσιμο του Στενού του Ορμούζ θα αποτελέσει σημείο καμπής για την παγκόσμια αγορά πετρελαίου και για την παγκόσμια οικονομία», αλλά θεωρεί επίσης ότι είναι «ένα απίθανο σενάριο».

Αύξηση της τιμής για την Ασία

Η Σαουδική Αραβία αποφάσισε πάντως να αυξήσει τις τιμές του πετρελαίου Arab Light για τους Ασιάτες πελάτες της, κατά 90 σεντς ανά βαρέλι, ανεβάζοντας το premium στα 2,20 δολάρια πάνω από την τιμή αναφοράς. Αυτή η απόφαση είναι η πέμπτη συνεχόμενη αύξηση από τον πετρελαϊκό κολοσσό Aramco για την περιοχή της Ασίας. Έτσι, η σαουδαραβική εταιρεία ξεπέρασε τις προσδοκίες, καθώς οι επενδυτές ανέμεναν μια πιο μέτρια αύξηση κατά 65 σεντς. Η Aramco πήρε αυτή την απόφαση σε ένα κλίμα μεγάλης αβεβαιότητας στην αγορά πετρελαίου, ενώ οι εντάσεις στη Μέση Ανατολή συνεχίζουν να αυξάνονται.

«Η Σαουδική Αραβία επιδιώκει να αντισταθμίσει τους κινδύνους μέσω προσαρμογής των τιμών και να εδραιώσει την ηγετική της θέση έναντι της ασιατικής ζήτησης, η οποία εξακολουθεί να είναι καθοριστική για τις εξαγωγές της», τονίζουν παράγοντες της αγοράς πετρελαίου.

Στρατηγική απόφαση

Παράλληλα με την αύξηση των τιμών για την Ασία, η Σαουδική Αραβία και οι εταίροι της στον OPEC+ έλαβαν μια εξίσου στρατηγική απόφαση: Να καθυστερήσουν την  αύξησης της παραγωγής που είχε αρχικά προγραμματιστεί για τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2024. Αυτή η αναβολή πραγματοποιείται σε μια λογική ελέγχου της προσφοράς, προκειμένου να αποφευχθεί η υπεραφθονία πετρελαίου στην παγκόσμια αγορά.

Εδώ και αρκετούς μήνες, τα μέλη του ΟΠΕΚ+ και των BRICS, με επικεφαλής τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία, περιόρισαν οικειοθελώς την παραγωγή τους. Αυτή η απόφαση επιτρέπει στο Ριάντ να διατηρήσει τις εξαγωγές του κάτω από τα έξι εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, ένα ιστορικό χαμηλό επίπεδο για το Βασίλειο.

Οι επενδυτές ερμηνεύουν αυτή την επιλογή ως προληπτικό μέτρο έναντι ενδείξεων αδυναμίας της παγκόσμιας ζήτησης, ειδικά στην Κίνα, όπου η κατανάλωση πετρελαίου παραμένει κάτω από τις προσδοκίες. Μέσω αυτού του περιορισμού της προσφοράς, η Σαουδική Αραβία επιδιώκει να σταθεροποιήσει τις τιμές για να προσαρμοστεί στις αβεβαιότητες που σχετίζονται με την παγκόσμια ζήτηση. Με αυτή την απόφαση, η Σαουδική Αραβία δείχνει ξεκάθαρα τη βούλησή της να προστατεύσει τα οικονομικά της συμφέροντα σε ένα ασταθές παγκόσμιο πλαίσιο.