Η Σαουδική Αραβία de facto ηγέτης του ΟΠΕΚ και χώρα που κινεί τις εξελίξεις στην αγορά πετρελαίου, αναγκάζοντας συχνά – πυκνά ΗΠΑ και Ευρώπη να κάνουν τα στραβά μάτια σε καταγγελίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, υιοθετεί μια νέα στρατηγική. Εκείνη κοιτάζει ξεκάθαρα το πώς θα υπηρετήσει το δικό της σχέδιο. Αλλά οι αποφάσεις της επηρεάζουν τους πάντες.
Πριν από λίγο καιρό ο Economist σχολίαζε πως τα στελέχη της Saudi Aramco έχουν την πιο «εύκολη» δουλειά στην παγκόσμια αγορά ενέργειας. Ο πετρελαϊκός κολοσσός του βασιλείου έχει τη δυνατότητα να παράγει 11 εκατ. βαρέλια πετρελαίου ημερησίως – περισσότερο από κάθε άλλη πετρελαιοβιομηχανία στον κόσμο και το 1/10 της παγκόσμιας παραγωγής.
Διαθέτει μακράν τα μεγαλύτερα αποθέματα, τα οποία θα διαρκέσουν τουλάχιστον μέχρι το δεύτερο μισό του αιώνα με τους τρέχοντες ρυθμούς άντλησης. Το εξαιρετικά χαμηλό κόστος παραγωγής σε σχέση με πολλούς δυτικούς ανταγωνιστές του ιδιωτικού τομέα, της επέτρεψε να εξασφαλίσει ένα εντυπωσιακό καθαρό κέρδος 282 δισεκατομμυρίων δολαρίων τα τελευταία δύο χρόνια. Και εκπέμπει λιγότερο άνθρακα σε σχέση με τους ανταγωνιστές της. Αυτό καθιστά το προϊόν της εταιρείας ελκυστικό σε έναν κόσμο που ανησυχεί όλο και περισσότερο για την υπερθέρμανση του πλανήτη, αλλά εξακολουθεί να είναι πλήρως εξαρτημένος από τους υδρογονάνθρακες.
Το όραμα του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν και ο ρόλος της Aramco
Παρόλα αυτά η δουλειά των στελεχών της δεν είναι καθόλου εύκολη. Και τούτο συμβαίνει γιατί η Aramco είναι ο ακρογωνιαίος λίθος της στρατηγικής του Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν, του διαδόχου της Σαουδικής Αραβίας και de facto ηγέτη να διαφοροποιήσει την οικονομία της χώρας. Αν και το όραμα αυτό προετοιμάζει τους Σαουδάραβες για ένα μέλλον με πολύ μικρότερη εξάρτηση από το πετρέλαιο, η Aramco είναι προς το παρόν η κύρια πηγή κεφαλαίων για την υλοποίησή του.
Ωστόσο, η Aramco δεν είναι απλώς ένας πριγκιπικός κουμπαράς. Ως η πιο σημαντική επιχείρηση του βασιλείου, πρέπει επίσης να μεταμορφωθεί σύμφωνα με τη βασιλική στρατηγική. «Στόχος μας είναι να κάνουμε την πηγή ενέργειας μας όσο το δυνατόν πιο προσιτή και βιώσιμη», είχε εξηγήσει στον Econmist ο Αχμάντ αλ Κοβάλτερ, επικεφαλής τεχνολογίας και καινοτομίας της εταιρείας.
Στο πλαίσιο αυτής της νέας στρατηγικής, είναι καθοριστικής σημασίας για τα επόμενα χρόνια η Σαουδική Αραβία να διατηρήσει βραχυπρόθεσμα, αν όχι να αυξήσει περαιτέρω το μερίδιό της στην παγκόσμια αγορά πετρελαίου. Και για να το πετύχει αυτό, όπως αποκάλυψαν σήμερα οι Financial Times είναι έτοιμη να εγκαταλείψει τον ανεπίσημο στόχο της τιμής των 100 δολαρίων το βαρέλι για το βαρέλι. Στον απόηχο της είδησης η τιμή του μπρεντ υποχώρησε περίπου 2,7% στα 71,47 δολάρια το βαρέλι, ενώ το αμερικανικό ελαφρύ αργό (WTI) σημείωσε πτώση 2,8% στα 67,74 δολάρια το βαρέλι. Υπό πίεση βρέθηκαν και οι μετοχές των πετρελαϊκών της Ευρώπης, με τις BP και Shell να υποχωρούν πάνω από 4% και την TotalEnergies να καταγράφει πτώση άνω του 3%.
Η αλλαγή ρότας
Αν η πληροφορία των Financial Times επιβεβαιωθεί, θα σηματοδοτήσει μια σημαντική αλλαγή προσέγγισης για τη Σαουδική Αραβία, η οποία οδήγησε άλλα μέλη του ΟΠΕΚ+ σε επανειλημμένες περικοπές της παραγωγής από τον Νοέμβριο του 2022 σε μια προσπάθεια να διατηρήσουν υψηλές τις τιμές. Η τιμή του Brent ήταν κατά μέσο όρο 99 δολάρια το βαρέλι το 2022. Τον τελευταίο μήνα το brent ήταν κατά μέσο όρο 73 δολάρια το βαρέλι, παρά τις δραματικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και την απειλή ενός ολοκληρωτικού πολέμου ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χεζμπολάχ, που θα μπορούσε να εξελιχθεί σε περιφερειακή σύρραξη με την άμεση εμπλοκή του Ιράν.
Το ΔΝΤ υπολογίζει ότι η Σαουδική Αραβία χρειάζεται να δει το πετρέλαιο να επιστρέφει κοντά στα 100 δολάρια το βαρέλι για να καλύψει τη χρηματοδότηση των τεράστιων project που προωθεί ο Μοχάμεντ Μπιν Σαλμάν. Ωστόσο το Ριάντ αποφάσισε ότι αυτό που προέχει είναι το να μην εκχωρήσει μερίδιο αγοράς σε άλλους παραγωγούς. Πιστεύει επίσης ότι έχει αρκετές εναλλακτικές επιλογές χρηματοδότησης για να αντιμετωπίσει μια περίοδο χαμηλότερων τιμών, όπως η αξιοποίηση των συναλλαγματικών αποθεμάτων ή η έκδοση κρατικού χρέους.
Να θυμίσουμε ότι η Σαουδική Αραβία έχει επωμιστεί την πλειονότητα των περικοπών του ΟΠΕΚ+ μέχρι σήμερα, μειώνοντας τη δική της παραγωγή κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα τα τελευταία δύο χρόνια. Η μείωση αυτή αντιστοιχεί σε πάνω από το 1/3 των συνολικών περικοπών από τα μέλη. Το βασίλειο αντλεί επί του παρόντος 8,9 εκατομμύρια βαρέλια ημερησίως, το χαμηλότερο επίπεδο από το 2011, με εξαίρεση την περίοδο της πανδημίας και της επίθεσης του 2019 στις εγκαταστάσεις της.
Και οι τιμές
Η αύξηση της προσφοράς από το Ριάντ σίγουρα θα αναγκάσει τους διεθνείς οίκους, που εν μέσω ανάφλεξης στη Μέση Ανατολή και μείωσης των επιτοκίων παγκοσμίως έβλεπαν αύξηση των τιμών του πετρελαίου, να αναθεωρήσουν τις εκτιμήσεις τους. Από την άλλη είναι βέβαιο πως και η ίδια η Σαουδική Αραβία – χάρη στους παράγοντες του γεωπολιτικού ρίσκου και των χαμηλότερων επιτοκίων – περιμένει πως παρά την αύξηση της προσφοράς, η πτώση δεν θα είναι μεγάλη.
Υπολογίζει ότι η μέση τιμή θα κινείται κοντά στα 70 με 75 δολάρια το βαρέλι ή θα μπορούσε να φτάσει και τα 80 με 85 σε περίπτωση αρνητικών εξελίξεων στα πολεμικά μέτωπα. Πρόκειται για ένα ποντάρισμα που δεν μπορεί να είναι σίγουρη αν θα της βγει. Οι αγορές – ολοένα και πιο συχνά – με τις αντιδράσεις τους εκπλήσσουν.
