Skip to main content

Γιατί ο ΟΠΕΚ χάνει τον έλεγχο του πετρελαίου

Οι τιμές του πετρελαίου έχουν πέσει παρά την απόφαση του ΟΠΕΚ+ να διατηρήσει τις περικοπές στην παραγωγή

Σημαντική πτώση καταγράφουν σήμερα οι τιμές του πετρελαίου με το Brent να κινείται πάντως λίγο πάνω από τα 72 δολάρια το βαρέλι για συμβόλαια παράδοσης Νοεμβρίου και το αμερικανικό αργό κάτω από τα 70 δολάρια, για παράδοση τον Οκτώβριο.

Οι τιμές του μαύρου χρυσού έχουν μειωθεί περίπου κατά 18% από τα υψηλά των αρχών Ιουλίου και πάνω από 24% από τα τέλη του 2023, λόγω των ανησυχιών για την αδύναμη ζήτηση στην Κίνα και τις ΗΠΑ.

Η αγορά αναμένει πάντως σήμερα δύο ανακοινώσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες, που θα επηρεάσουν την πορεία των τιμών: Πρώτον, την ανακοίνωση  το απόγευμα για τα αμερικανικά στρατηγικά αποθέματα και λίγο μετά την απόφαση της Fed για την πρώτη μετά από τέσσερα χρόνια, μείωση των επιτοκίων.

Την περασμένη εβδομάδα τα αμερικανικά αποθέματα αργού πετρελαίου κατέγραψαν αύξηση κατά δύο εκατομμύρια βαρέλια, σύμφωνα με το American Petroleum Institute (API). Οι επενδυτές αναμένουν επίσης ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα θα ανακοινώσει μείωση των βασικών επιτοκίων κατά 25 ή και 50 μονάδες βάσης.

Το φαινομενικά περίεργο πάντως είναι ότι το πετρέλαιο κινείται σε σχετικά χαμηλά επίπεδα, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν αρκετοί παράγοντες, που θα έπρεπε κανονικά να αυξάνουν πολύ τις τιμές.

Αναλυτές της Capital Economics εξηγούν ότι οι τιμές του πετρελαίου έχουν πέσει παρά την απόφαση του ΟΠΕΚ+ να διατηρήσει τις περικοπές στην παραγωγή. Αλλά ούτε η  κλιμάκωση της έντασης στη Μέση Ανατολή μετά και τις εκρήξεις στο Λίβανο, ο πόλεμος στην Ουκρανία και  η απώλεια περίπου 600.000 βαρελιών την ημέρα της λιβυκής παραγωγής , απέτρεψαν την πτώση των τιμών.

Αλλάζει η γεωγραφία του πετρελαίου

Ο λόγος είναι ότι  αυξάνεται πλέον η παραγωγή αργού πετρελαίου στην Αμερική- στις ΗΠΑ, τον Καναδά, τη  Βραζιλία, τη Γουιάνα, αλλά και στην Αργεντινή- καλύπτοντας τις όποιες περικοπές του ΟΠΕΚ. Όπως ανακοίνωσε μάλιστα ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (IEA), η αγορά αυτόν τον μήνα θα είναι καλά εφοδιασμένη σε πετρέλαιο, επειδή η παραγωγή στις χώρες της Αμερικής καλύπτει την παγκόσμια ζήτηση. «Με αυτόν τον τρόπο η αγορά αλλάζει χέρια: μειώνεται ο αυστηρός έλεγχος του ΟΠΕΚ , καθώς η αγορά γίνεται περισσότερο ανταγωνιστική», τονίζουν ενεργειακές πηγές.

Τα τελευταία στοιχεία αποκαλύπτουν ότι μερίδιο της συνολικής παραγωγής του ΟΠΕΚ στην αγορά θα μπορούσε να πέσει στο 28-30%.

Οι χώρες του ΟΟΣΑ, με επικεφαλής τις ΗΠΑ, κατέχουν σήμερα ποσόστωση παρόμοια με αυτή του ΟΠΕΚ . Παρόλα αυτά, το καρτέλ εξακολουθεί να έχει ένα συγκεκριμένο πλεονέκτημα, αφού με τη συμμετοχή της Ρωσίας στον ΟΠΕΚ+ το μερίδιό του στην αγορά ξεπερνά το 35%.

«Το μερίδιο αγοράς του ΟΠΕΚ+ είναι πάντως στο χαμηλότερο επίπεδο από τη δημιουργία του» , όπως εξηγεί ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας.

Η BCA Research προβλέπει  μάλιστα αύξηση της προσφοράς εκτός ΟΠΕΚ+ κατά περίπου 3 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα τα επόμενα πέντε χρόνια-μια ποσότητα αρκετή για να ικανοποιήσει το 80% της παγκόσμιας αύξησης της ζήτησης κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου».

Φυγόκεντρες τάσεις

«Η χαμηλότερη αύξηση της ζήτησης παγκοσμίως, μαζί με την πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα του ΟΠΕΚ+, και μπορεί να γίνει μάλιστα η αχίλλειος πτέρνα του καρτέλ για τη διατήρηση της συμμόρφωσης με τις ποσοστώσεις σε περίπτωση περικοπών, τονίζουν παράγοντες της αγοράς. Η BCA Research εξηγεί ότι «η πειθαρχία σε οποιοδήποτε καρτέλ είναι πιο δύσκολο να διατηρηθεί εάν η υπόσχεση για την ικανοποίηση της μελλοντικής αύξησης της ζήτησης, μετατραπεί σε πόλεμο για το μερίδιο αγοράς.

«Τελικά, ο ΟΠΕΚ+ θα πρέπει να μειώσει ακόμη περισσότερο την παραγωγή για να ενισχύσει τις τιμές του πετρελαίου. Αλλά έχοντας ήδη μειώσει την παραγωγή του κατά 11,5%, οι πρόσθετες περικοπές θα αύξαναν τις διαφωνίες εντός του καρτέλ, καθώς υπάρχουν χώρες που θέλουν να παράγουν περισσότερο, για να μην συνεχίσουν να χάνουν  μερίδιο στην αγορά», εξηγούν οι αναλυτές της BCA Research.