Οι δυτικοί σύμμαχοι του Ισραήλ μπορεί να ενισχύουν τις κυρώσεις κατά της Τεχεράνης, μετά την τελευταία ιρανική πυραυλική επιδρομή, αλλά οι επιλογές τους είναι περιορισμένες.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, η EE και το Ηνωμένο Βασίλειο ανακοίνωσαν την επιβολή κυρώσεων στο Ιράν, με στόχο το «πρόγραμμα κατασκευής drone και τη βιομηχανία χάλυβα.
Ειδικά, οι αμερικανικές κυρώσεις στοχεύουν «16 άτομα και δύο οντότητες που επιτρέπουν την παραγωγή ιρανικών drones», που «χρησιμοποιήθηκαν κατά την επίθεση της 13ης Απριλίου» στο Ισραήλ. Ο πρόεδρος Μπάιντεν διαβεβαίωσε ότι οι κυρώσεις έχουν στόχο να «περιορίσουν τα αποσταθεροποιητικά στρατιωτικά προγράμματα του Ιράν», σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο.
Τα μέτρα που έχουν ληφθεί μέχρι τώρα βέβαια , δεν αφορούν την πετρελαϊκή βιομηχανία του Ιράν, που αποτελεί το βασικό χρηματοδότη της στρατιωτικής πολιτικής της Τεχεράνης.
Όπως γράφουν μάλιστα οι Financial Times, το πρώτο τρίμηνο του έτους, το Ιράν εξήγαγε περισσότερο πετρέλαιο, από ό,τι εδώ σε έξι χρόνια. Σύμφωνα με στοιχεία της εταιρείας δεδομένων Vortexa, η Τεχεράνη πούλησε το πρώτο τρίμηνο του έτους- κατά μέσο όρο- 1,56 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη επιβάλει επίσημα κυρώσεις στις ιρανικές εξαγωγές πετρελαίου, αλλά το Ιράν εξακολουθεί και να παράγει περισσότερο πετρέλαιο από ό,τι πριν πέντε χρόνια -σχεδόν 3,2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, σύμφωνα με τον ΟΠΕΚ.
Αυτό καθιστά το Ιράν τον τρίτο μεγαλύτερο παραγωγό πετρελαίου από τα 12 κράτη μέλη του καρτέλ. Σύμφωνα με αναλυτές της Goldman Sachs, η ιρανική παραγωγή πετρελαίου αντιπροσωπεύει περίπου το 3,3% της παγκόσμιας προσφοράς. «Υπολογίζοντας με μια τιμή 90 δολαρίων το βαρέλι, σημαίνει ότι τα έσοδα του Ιράν από το πετρέλαιο ανήλθαν περίπου σε 12,6 δισεκατομμύρια δολάρια, μόνο το πρώτο τρίμηνο», τονίζουν στη Ναυτεμπορική παράγοντες της αγοράς. Πέρυσι, το Ιράν κέρδισε περίπου 35 δισεκατομμύρια δολάρια από τις εξαγωγές πετρελαίου.
«Οι δυτικές χώρες μπορεί να θέλουν να ενισχύσουν τις κυρώσεις κατά του Ιράν, αλλά αντιμετωπίζουν ένα πρόβλημα: η χώρα καταφέρνει πάντα να παρακάμπτει τα τιμωρητικά μέτρα ή να μετριάσει τις συνέπειές τους», αναφέρουν οι ίδιες πηγές.
«Οι Ιρανοί έχουν κατακτήσει την τέχνη της αποφυγής κυρώσεων», δήλωσε στους Financial Times ο ειδικός γεωπολιτικών κινδύνων Φερνάντο Φερέιρα. «Επιπλέον, η Ουάσιγκτον δεν είναι και τόσο πρόθυμη να μειώσει τις παγκόσμιες προμήθειες πετρελαίου, λίγους μήνες πριν τις προεδρικές εκλογές στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Πετρέλαιο στην Κίνα
Οι Αμερικανοί επέβαλαν βέβαια κυρώσεις κατά του Ιράν λόγω του πυρηνικού του προγράμματος. Οι κυρώσεις υποτίθεται ότι έγιναν αυστηρότερες μετά την υποστήριξη της Τεχεράνης στον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας. Αλλά ,το Ιράν έχει καταφέρει με έναν «σκιώδη» στόλο δεξαμενόπλοιων να στέλνει πετρέλαιο, κυρίως στην Ασία. Η μερίδα του λέοντος πηγαίνει στην Κίνα.
Όπως γράφουν οι Financial Times, με βάση στοιχεία της Kpler-της εταιρείας παρακολούθησης των εμπορικών σκαφών-σχεδόν όλο το ιρανικό πετρέλαιο που πωλήθηκε φέτος πήγε στην Κίνα. Το Πεκίνο προμηθεύεται περίπου το10% των εισαγωγών πετρελαίου από το Ιράν. «Πρόκειται για μια συμφωνία win –win και για τις δύο πλευρές», τονίζουν παράγοντες της αγοράς στη «Ν»: Το Ιράν κερδίζει δισεκατομμύρια δολάρια που χρειάζεται επειγόντως, ενώ η Κίνα παίρνει την πρώτη ύλη με έκπτωση»
Πέρυσι μάλιστα, οι εκπτώσεις ήταν σημαντικές. Σύμφωνα με το Reuters, η τιμή για ένα βαρέλι ιρανικού ελαφρού πετρελαίου στην Κίνα ήταν 10 δολάρια χαμηλότερη από ό,τι ένα βαρέλι Brent. Εφέτος βέβαια, η έκπτωση είναι μικρότερη και λέγεται ότι δεν ξεπερνά τα 5 δολάρια το βαρέλι. Πάνω από όλα, προστατευόμαστε σε μεγάλο βαθμό από τις δυτικές κυρώσεις, καθώς η πλειονότητα του ιρανικού πετρελαίου πωλείται στην Κίνα. Αν η κυβέρνηση των ΗΠΑ θέλει να πετύχει κάτι, πρέπει να επικεντρωθεί και στην Κίνα.
Κατάσχεση τάνκερ
Προκειμένου να περιορίσουν τις εξαγωγές πετρελαίου του Ιράν, οι αμερικανικές ναυτικές δυνάμεις άρχισαν να προχωρούν σε κατασχέσεις δεξαμενόπλοιων, που πιστεύεται ότι μεταφέρουν ιρανικό πετρέλαιο. Μέχρι στιγμής πάντως, το μέτρο αυτό έχει περιορισμένη επιτυχία.
Η ανάληψη μάλιστα σκληρότερης δράσης κατά του Ιράν είναι επικίνδυνη για τις ΗΠΑ. Εάν η διαμάχη για το πετρέλαιο κλιμακωθεί, θα μπορούσε να προκαλέσει αισθητή άνοδο της τιμής του μαύρου χρυσού ,ενισχύοντας τις πληθωριστικές πιέσεις στην παγκόσμια οικονομία.
