Η έκδοση ομολόγων την Ευρώπη σημείωσε νέα ρεκόρ πέρυσι αγγίζοντας ιστορικά υψηλά ή υψηλά πολλών ετών, ανάλογα με τη χώρα. Αυτό προκύπτει από την τελευταία έκθεση της A FME – Association for Financial Markets in Europe, της ένωσης που εκπροσωπεί τις χρηματοπιστωτικές αγορές στην ΕΕ.
Το τρίτο τρίμηνο του περασμένου έτους, συνολικά τα κράτη μέλη της ΕΕ εξέδωσαν, ομόλογα και έντοκα γραμμάτια αξίας 850 δισεκατομμυρίων ευρώ .Το ποσό αυτό επιβεβαιώνει μια ισχυρή αύξηση 21% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2022 Από τις αρχές του 2024 μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία της Barclays, τα διάφορα ομόλογα των κρατών της Ευρωζώνης έχουν συγκεντρώσει 200 δισ. ευρώ .
Αν και ο Ιανουάριος είναι συνήθως ο μήνας με την υψηλότερη προσφορά ολόκληρου του έτους, καθώς οι κυβερνήσεις θέλουν να αποκτήσουν ρευστότητα για ένα μεγάλο μέρος της χρονιάς, αυτή τη φορά δεν ήταν μόνο ο σημαντικός αριθμός. Κυρίως ήταν ο μήνας με τις μεγαλύτερες εκδόσεις ομολόγων σε όλη την ιστορία της ευρωζώνης. Οι περισσότερες κυβερνήσεις ήθελαν ιδιαίτερα να επωφεληθούν από μια περίοδο κατά την οποία οι αποδόσεις των ομολόγων είχαν μειωθεί απότομα λόγω της προοπτικής μείωσης των επιτοκίων.
Η ΕΚΤ ήταν ο κύριος αγοραστής χρέους
Η ΕΚΤ ήταν από το 2014 ο κύριος αγοραστής ευρωπαϊκών ομολόγων, έχοντας υποστηρίξει τα ασφάλιστρα κινδύνου και συμβάλλοντας επίσης στη διατήρηση του κόστους χρηματοδότησης σε χαμηλά επίπεδα. Όλα άλλαξαν στα μέσα του 2022, όταν άρχισε να αυξάνει τα επιτόκια και να μειώνει τον ισολογισμό της.
Οι καθαρές αγορές ομολόγων από την ΕΚΤ στο πλαίσιο του προγράμματος APP έληξαν τον Ιούλιο του 2022 και η ΕΚΤ κατάφερε να μειώσει τον ισολογισμό κατά περισσότερα από 2 τρισεκατομμύρια ευρώ. Τα ποσά από την εξόφληση των αποκτηθέντων τίτλων κατά τη λήξη τους εξακολουθούν να επανεπενδύονται.
Η ΕΚΤ κατέχει σήμερα περιουσιακά στοιχεία συνολικής αξίας 4,6 τρισεκατομμυρίων ευρώ στο πλαίσιο του APP, αλλά και του Προγράμματος Αγορών Έκτακτης Ανάγκης αντιμετώπισης της πανδημίας (PEPP). Η ΕΚΤ θα συνεχίσει επίσης να επανεπενδύει τις πληρωμές κεφαλαίου στο πλαίσιο του PEPP κατά το πρώτο εξάμηνο του έτους, αλλά σκοπεύει να αρχίσει να μειώνει τον όγκο του PEPP κατά 7,5 δισ. ευρώ το μήνα το δεύτερο εξάμηνο του 2024 και στη συνέχεια να σταματήσει.
Ποιος απορροφά το νέο χρέος ;
Ποιος απορροφά όμως το νέο χρέος που εκδόθηκε; Σύμφωνα με τις πληροφορίες που δημοσίευσε η ΕΚΤ, σε όλη την ευρωζώνη, η κεντρική τράπεζα και τα θεσμικά της όργανα δεν συνέβαλαν στην απορρόφηση των νέων ομολόγων. Τότε ποιος; Η ΕΚΤ απάντησε σε αυτό το ερώτημα σε ανάρτηση στο blog της: «Διάφοροι τύποι επενδυτών έχουν προχωρήσει μπροστά και έχουν αντισταθμίσει τη χαμηλότερη παρουσία της ΕΚΤ στην αγορά χρέους», εξηγεί η Φρανκφούρτη. «Παρόλο που το Ευρωσύστημα αντικαθιστά μόνο εν μέρει τα ομόλογα που λήγουν στον ισολογισμό της, υπάρχουν δύο παράγοντες που έχουν σαφώς συμβάλει στην απορρόφηση του νέου χρέους: Οι διεθνείς επενδυτές ήταν η κύρια δύναμη που συνέβαλε στην απορρόφηση των ομολόγων. Ακολούθησαν τα ευρωπαϊκά νοικοκυριά και εν μέρει τα ευρωπαϊκά επενδυτικά ταμεία.
«Οι διεθνείς επενδυτές επέστρεψαν στην αγορά ευρωπαϊκού χρέους λόγω των υψηλών αποδόσεων. Ταυτόχρονα, γεγονότος ότι οι κυβερνήσεις προσφέρουν προϊόντα εστιασμένα στον ιδιώτη επενδυτή, κάτι που προσελκύει τα νοικοκυριά, ειδικά δεδομένου ότι οι εμπορικές τράπεζες καθυστερούν να μεταφέρουν τα υψηλότερα επιτόκια στις καταθέσεις τους», αναφέρει η ΕΚΤ.
Επιστροφή στην κανονικότητα
Η επιστροφή των ξένων επενδυτών ταιριάζει με την κανονικότητα πριν από τα προγράμματα αγοράς χρέους. «Οι επενδυτές επέστρεψαν στην αγορά ευρωπαϊκού χρέους λόγω των υψηλών αποδόσεων», αναφέρει η ΕΚΤ. «Η επιστροφή των ξένων επενδυτών μπορεί να μην προκαλεί έκπληξη, αλλά, αντίθετα, η ταχύτητα και η ένταση των αγορών από τα νοικοκυριά είναι πολύ αξιοσημείωτη . Το ποσοστό των κρατικών ομολόγων στα χέρια τους άγγιξαν για άλλη μια φορά το 3,5%, πολύ κοντά στο επίπεδο πριν ξεκινήσουν οι αγορές χρέους από την ΕΚΤ το 2015», τονίζει η αναφέρει η ΕΚΤ.
Τώρα, το μεγάλο ερώτημα είναι αν οι διεθνείς επενδυτές θα μπορέσουν να διατηρήσουν τον ρυθμό απορρόφησης ή αν θα έρθει η στιγμή που θα χορτάσουν την όρεξή τους για ομόλογα. Κάτι που μπορεί να δημιουργήσει πρόβλημα στα ομόλογα και τα ασφάλιστρα κινδύνου.
