Ο κόσμος όλος αισθάνθηκε μια απέραντη φρίκη με την τρομοκρατική επίθεση του Ισλαμικού Κράτους στη Μόσχα. Η Γαλλία τέθηκε επίσης σε κατάσταση συναγερμού καθώς εκφράζονται φόβοι για νέες επιθέσεις των Ισλαμιστών. Την ίδια ώρα, όλοι περιμένουν κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ στο μέτωπο της Γάζας η διεθνής κοινότητα προσπαθεί να πείσει το Ισραήλ να μην προχωρήσει σε νέα επίθεση στη Ράφα.
Ο κόσμος, δυστυχώς, βιώνει όλο και περισσότερες φρικαλεότητες και βαρβαρότητες. Ένα πλαίσιο όπου τα διεθνή χρηματιστήρια ουσιαστικά αγνοούσαν.
Οι αγορές, μάλιστα, χορεύουν στα ύψη: Στη Wall Street ο S&P 500, αν και επιβραδύνθηκε την τελευταία συνεδρίαση της Παρασκευής, σημείωσε άνοδο 32,95% τους τελευταίους 12 μήνες. Ο Nasdaq τα πήγε ακόμα καλύτερα: +40% τον τελευταίο χρόνο. Το ράλι συνεχίστηκε και στην Ευρώπη. Τους τελευταίους 12 μήνες, τα χρηματιστήρια της Φρανκφούρτης και του Παρισιού αυξήθηκαν κατά 20,5 και 14,2% αντίστοιχα. Στο χρηματιστήριο του Μιλάνου ο δείκτης Ftse Mib αυξήθηκε πέρυσι κατά 29,7% και εφέτος αναμένεται ότι θα σπάσει τα ρεκόρ στη Δύση-μόνο το Τόκιο μεταξύ των πιο βιομηχανοποιημένων χωρών τα πάει καλύτερα.
Αισιοδοξία των επενδυτών
Η τάση αυτή έχει διάφορες αιτίες. Πρώτα απ ‘όλα, η αισιοδοξία των επενδυτών. Μετά την εποχή των αυξήσεων των επιτοκίων από τις κεντρικές τράπεζες, τώρα προεξοφλούν τις πρώτες μειώσεις στο κόστος του χρήματος. Η ελβετική κεντρική τράπεζα το έκανε ήδη. Κάτι που -σε μια οικονομία που ζει με χρήμα και μεγάλη ρευστότητα για τουλάχιστον μια δεκαετία- είναι μια ευχάριστη προοπτική.
Οι φόβοι για οικονομική επιβράδυνση, τουλάχιστον στις Ηνωμένες Πολιτείες, δεν φαίνεται να ρίχνει την εμπιστοσύνη των επενδυτών.
Αυτό που περιμένουν την προσεχή Πέμπτη είναι η ανακοίνωση για την ανάπτυξη του ΑΕΠ των ΗΠΑ. Ένα βασικό στοιχείο, ειδικά γνωρίζοντας ότι η αγορά συνεχίζει να ελέγχει τα οικονομικά δεδομένα αναζητώντας σημάδια σχετικά με την πορεία που μπορεί να περιγράφουν τα επιτόκια σε ολόκληρο τον πλανήτη.
«Διατηρώντας τις προσδοκίες της για τρεις μειώσεις επιτοκίων φέτος, η Fed αναθεώρησε προς τα πάνω την πρόβλεψή της για την ανάπτυξη μέχρι το 2026», εξηγούν από τη Generali Investments. «Η Fed θεωρεί ότι η θετική εξέλιξη της προσφοράς έχει κάνει την οικονομία πιο ανθεκτική στην αύξηση των επιτοκίων, γεγονός που της επιτρέπει να αντιμετωπίζει υπομονετικά τη νομισματική χαλάρωση», επισημαίνουν οι αναλυτές.
Πώς ταιριάζει αυτό με την έκρηξη των μετοχών; Εν ολίγοις: Το ΑΕΠ περιγράφει την υλική πραγματικότητα.Οι χρηματιστηριακοί δείκτες είναι η έκφραση των προσδοκιών και των ελπίδων των ανθρώπων των οποίων ο μεγαλύτερος φόβος είναι ότι τα χρήματά τους δεν θα παράγουν πλέον απόδοση. Ωστόσο, το ράλι του χρηματιστηρίου –που ξεκίνησε στις ΗΠΑ– δεν έχει άμεση σχέση με την οικονομική κατάσταση.
Γεωπολιτικοί κίνδυνοι
Το ερώτημα είναι αναπόφευκτο: μπορούν τα χρηματιστήρια να ξεχάσουν εντελώς τους γεωπολιτικούς κινδύνους που υπάρχουν σε πολλά μέρη του πλανήτη. Ακόμη και τον κίνδυνο κλιμάκωσης του πολέμου στην Ουκρανία;
Τα χρηματιστήρια, ιστορικά, έχουν συχνά κέρδη κατά τη διάρκεια των πολεμικών συγκρούσεων. Ο Dow Jones ανέβηκε κατά τη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Η ίδια ανοδική δυναμική διαπιστώθηκε στη συνέχεια στον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο: μεταξύ 1ης Σεπτεμβρίου 1939 και την εισβολή στην Πολωνία από τους Ναζί, και τις 8 Μαΐου 1945 με την παράδοση της Γερμανίας, ο Dow Jones κέρδισε περίπου 23% . Μια τάση που επαναλήφθηκε επίσης στην περίοδο κατά την οποία η Αμερική συμμετείχε άμεσα στον πόλεμο.
Η τεχνητή νοημοσύνη
Επιστρέφοντας στο σήμερα, ο θετικός απολογισμός του Dow Jones με το «κράνος» δεν είναι ασυνήθιστος.Ειδικά όταν αφήγηση για την Τεχνητή Νοημοσύνη, που έχει δώσει πολλά καύσιμα στη μηχανή της Γουόλ Στρητ δεν φαίνεται να τελειώνει. Το «αστέρι» των μικροτσιπ για την Τεχνητή Νοημοσύνη είναι, μέχρι σήμερα, η Nvidia.
Όμως οι γεωπολιτικοί κίνδυνοι ελλοχεύουν. Η Nvidia εξαρτάται από τον κολοσσό των ημιαγωγών Tsmc της Ταιβάν για περισσότερο από το 20% του τζίρου της. Σε περίπτωση μιας ταχείας κλιμάκωσης στο μέτωπο της διαμάχης της Ταιβάν και Κίνας, η υπέροχη “ιστορία” της Nvidia θα υποστεί αρκετά σοκ.
Σε ό,τι αφορά τη Μέση Ανατολή, ωστόσο, «το σενάριο που θεωρείται πιο πιθανό είναι αυτό της μη εμπλοκής του Ιράν. Και, επομένως, οι επενδυτές δεν σπάνε το κεφάλι τους. «Επιπλέον -εξηγεί ο Κάρλο Ντε Λούκα επικεφαλής κεφαλαιαγορών της Gamma – τα χρηματιστήρια, ακριβώς, κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων, έχουν επιτύχει θετικές επιδόσεις».
Η ΕΚΤ δεν ανησυχεί για τους Χούθι
Η ΕΚΤ πιστοποιεί μάλιστα ότι ακόμη και οι Χούθι δεν απειλούν πλέον το διεθνές εμπόριο. «Μετά τα σοκ της πανδημίας και του πολέμου στην Ουκρανία, οι εταιρείες αύξησαν τα αποθέματά τους. Είναι η παγκοσμιοποίηση που προσαρμόζεται» είναι η εκδοχή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η οποία στο οικονομικό της δελτίο υποδηλώνει μια κάποια αισιοδοξία σχετικά με τις γεωπολιτικές εντάσεις που αφορούν το «σημείο συμφόρησης» μεταξύ Αφρικής και αραβικής χερσονήσου.
«Είναι απίθανο – γράφουν στη Φρανκφούρτη – ότι οι τρέχουσες αναταραχές στην Ερυθρά Θάλασσα θα προκαλέσουν σημαντικούς περιορισμούς» στην προσφορά και τη ζήτηση παγκόσμιων αγαθών. Οι «διακοπές» έχουν «περιορισμένο αντίκτυπο».
Μια τελείως διαφορετική ιστορία δηλαδή,σε σχέση με τους συναγερμούς που σήμαναν τον περασμένο Ιανουάριο.
Ο λόγος για την αλλαγή κατεύθυνσης της ΕΚΤ; Όχι τόσο στις επιχειρήσεις των δυτικών ναυτικών δυνάμεων που δεν θα είχαν θεμελιώδη συμβολή, τουλάχιστον προς το παρόν. Οι λόγοι βρίσκονται στο υψηλό επίπεδο αποτελεσματικότητας και ανθεκτικότητας που επιτεύχθηκε από το παγκόσμιο εμπορικό σύστημα, καθώς και από τη μεταποίηση που αυτή τη φορά ήταν έτοιμη με άφθονα αποθέματα.
Το διεθνές εμπόριο είναι σαν το νερό
Πολυ περισσότερο από ποτέ, σήμερα ισχύει ένα παλιό ρητό ορισμένων φιλελεύθερων οικονομολόγων: «Το διεθνές εμπόριο είναι σαν το νερό. Αν βρει εμπόδιο, το αποφεύγει και συνεχίζει το ταξίδι του». Η είδηση που έκανε άλλωστε τη διαφορά ήταν ότι οι Χούθι έκαναν ακόμη και συμφωνία με τη Ρωσία και την Κίνα να μην χτυπούν τα σκάφη τους, με αντάλλαγμα την πολιτική και διπλωματική υποστήριξη. Το επίπεδο έντασης στο διεθνές εμπόριο επέστρεψε, τον Φεβρουάριο του 2024, στα ίδια επίπεδα με τον Οκτώβριο του 2019, δηλαδή πριν από την «πανδημική διαταραχή του εμπορίου», που λόγω του lockdown και τις διακοπές εφοδιασμού,προκλήθηκε μια συγκλονιστική, αν και προσωρινή, στάση στην παγκοσμιοποίηση, όπως την ξέραμε μέχρι τότε.
Σαν να μην τρέχει τίποτα;
Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, λοιπόν, είναι αναμενόμενο ότι όλα θα συνεχιστούν σαν να μην είχε συμβεί τίποτα; «Με μια πιο προσεκτική εξέταση της κατάστασης – απαντά ο Τούλιο Γκρίλι, επικεφαλής οικονομολόγος στην Banca Akros – πρέπει να πούμε ότι υπάρχει λίγη υπερβολική ευφορία. Έχει περάσει πολύς καιρός από τότε που βλέπουμε ανοδικές αγορές μετοχών και ομολόγων ταυτόχρονα. Και αυτό επίσης, και κυρίως λόγω της προοπτικής των νομισματικών πολιτικών». Αλλά μετά από τόσο ράλι στα χρηματιστήρια, υπάρχουν και εκείνοι που θα πάρουν στο σπίτι τα κέρδη τους.
Τα γεωπολιτικά ζητήματα δεν είναι πάντως, μέχρι στιγμής, στο ραντάρ των επενδυτών. Αναρωτιέται κανείς εάν τα χρηματιστήρια θα μπορούσαν να διακινδυνεύσουν μια ξαφνική αφύπνιση…
