Πριν από 10 χρόνια θα φάνταζε εντελώς ουτοπικό, αλλά σήμερα είναι πραγματικότητα: Οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν είναι μόνο η μεγαλύτερη πετρελαιοπαραγωγός χώρα στον κόσμο, αλλά παράγουν ήδη κάθε ημέρα 40% περισσότερο πετρέλαιο από τη Σαουδική Αραβία.
Έχοντας καταφύγει στα λεγόμενα σχιστολιθικά ορυκτά-πετρέλαιο και φυσικό αέριο- οι Ηνωμένες Πολιτείες κατάφεραν να εξασφαλίσουν ένα καθημερινό ρεκόρ παραγωγής που κανείς δεν είχε πετύχει πριν: Πάνω από 13,3 εκατομμύρια βαρέλια αργού την ημέρα-ένα ρεκόρ που καμία χώρα δεν έχει επιτύχει ποτέ στην ιστορία του μαύρου χρυσού.
Η Ρωσία που είναι στη δεύτερη θέση, παράγει σήμερα λίγο πάνω από 9 εκατομμύρια βαρέλια και η Σαουδική Αραβία περίπου εννιά! Και οι δύο αυτές ηγετικές δυνάμεις στους κόλπους του ΟΠΕΚ+ έχουν περικόψει την ημερήσια παραγωγή πετρελαίου σε μια προσπάθεια να στηρίξουν τις τιμές, αλλά η «πλημμύρα» αμερικανικού αργού δεν άφησε τα σχέδιά τους να καρποφορήσουν. Οι ΗΠΑ μόνο, παράγουν πλέον, 4 εκατομμύρια περισσότερα βαρέλια κάθε μέρα από τη Σαουδική Αραβία
Αμερικανικό κουαρτέτο
«Το αμερικανικό κουαρτέτο του μαύρου χρυσού που σχηματίστηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και συμμετέχουν η Βραζιλία, ο Καναδάς και η Γουιάνα, έχουν ανεβάσει την προσφορά πετρελαίου αρκετά φέτος, για να καλύψουν την αύξηση της παγκόσμιας ζήτησης», αναφέρουν πηγές του Διεθνούς Οργανισμού Ενέργειας.
Για την ιστορία, το 2012, η αμερικανική παραγωγή αργού πετρελαίου έφτανε μόλις τα 6 εκατομμύρια βαρέλια. Σήμερα, μόνο οι εξαγωγές αμερικανικού αργού πλησιάζουν μάλιστα το ρεκόρ των 6 εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα, σύμφωνα με τις εταιρείες logistics Kpler και Vortexa.
Σε πραγματικούς όρους, αυτό σημαίνει ότι οι ΗΠΑ εξάγουν 44% περισσότερο πετρέλαιο κάθε μέρα από τη χώρα που κυριαρχούσε ιστορικά στην αγορά. Το βασίλειο της Σαουδικής Αραβίας έχει την ικανότητα να παράγει πολύ περισσότερο πετρέλαιο, αλλά σε μια προσπάθεια να διατηρήσει σταθερές τις τιμές προτιμά να μειώσει την προσφορά και να χάσει μερίδιο αγοράς.
«Η Σαουδική Αραβία έχει βέβαια, πλεονάζουσα δυνατότητα παραγωγής που φτάνει τα τρία εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα, και θα μπορούσε να επιστρέψει ανά πάσα στιγμή στην αγορά, αν το θελήσει το Ριάντ», τονίζουν παράγοντες της αγοράς.
Γεωπολιτικές αλλαγές
«Η συνολική παραγωγή πετρελαίου στον κόσμο είναι περίπου 100 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα και σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία, οι ΗΠΑ αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 13% της παγκόσμιας παραγωγής, ενώ η Σαουδική Αραβία έχει πέσει κάτω από το 10%», εξηγούν στην Ναυτεμπορική παράγοντες της αγοράς πετρελαίου.
Η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία δύο χρόνια νωρίτερα, ήταν ο βασικός παράγοντας που ώθησε την Ουάσιγκτον να αυξήσει δραστικά την παραγωγή σχιστολιθικού πετρελαίου: Πρώτον γιατί ο πόλεμος οδήγησε σε ξαφνική αύξηση της τιμής του μαύρου χρυσού, καθιστώντας το αμερικανικό πετρέλαιο κερδοφόρο. Και μετά, από γεωπολιτική άποψη, οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπάθησαν να μειώσουν την εξάρτησή τους από άλλες χώρες παραγωγής, όπως και τη Σαουδική Αραβία. Το Ριάντ μπορεί να είναι μεταπολεμικά στενός σύμμαχος των ΗΠΑ, αλλά ταυτόχρονα προσφέρει πολύτιμο πλεονέκτημα στη Μόσχα.
Όχι μόνο αγνοώντας τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τη Δύση μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία, αλλά έχοντας αποδεχτεί τη συνεργασία με τους Brics και κάνοντας άνοιγμα στο Ιράν.
«Οπορτουνισμός χωρίς όρια»
« Στη διπλωματική ορολογία αυτό το είδος εξωτερικής πολιτικής ονομάζεται «πολυδιάστατη» ενεργειακή πολιτική. Στην κοινή ορολογία ονομάζεται όμως «οπορτουνισμός χωρίς όρια», τονίζουν στη «Ν», οι ίδιες πηγές. «Με δεδομένη την ουσιαστική παράλυση του ΟΗΕ και της αναποτελεσματικότητας των διεθνών δικαστηρίων, οι χώρες εκείνες που είναι σε θέση να «μιλάνε με όλους», κερδίζουν χώρο», προσθέτουν.
Μέχρι πριν από 10-15 χρόνια, οι χώρες του Κόλπου δεν θεωρούνταν τίποτα περισσότερο από τα «βενζινάδικα του κόσμου». Σήμερα όμως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ βρίσκονται στο επίκεντρο κρίσιμων γεωπολιτικών εξελίξεων με επικεφαλής τον Σαουδάραβα διάδοχο, Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες παραμένουν το σημείο αναφοράς για τη στρατιωτική ασφάλεια των χωρών του Κόλπου. Δεν έχουν όμως πλέον αποκλειστικότητα. Η Σαουδική Αραβία, για παράδειγμα, καλύπτει το 73% των αναγκών της σε όπλα από τις ΗΠΑ. Οι τρέχουσες συμβάσεις προμήθειας με την αμερικανική αμυντική βιομηχανία ανέρχονται σε 126,6 δισεκατομμύρια δολάρια. Αλλά αυτό δεν εμποδίζει τον πρίγκιπα Μπιν Σαλμάν να καλλιεργεί σχέσεις με όλους τους αντιπάλους της Ουάσιγκτον
Οι νέοι κληρονόμοι των μοναρχιών έχουν προσθέσει κάτι άλλο στην κουλτούρα του εισοδήματος με βάση το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο. Ο Μπιν Σαλμάν , για παράδειγμα, διοχέτευσε μια τεράστια μάζα πετροδολαρίων-υπολογίζονται μεταξύ 400 και 700 δισεκατομμυρίων δολαρίων στο κρατικό επενδυτικό ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων (PIF). Με αυτήν την οικονομική μόχλευση έχει ενεργοποιήσει επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, μεταφορές, αυτοματοποιημένα εργοστάσια, ψηφιακή κοινωνία και τον τουρισμό. Οι οικονομικοί αυτοί πόροι χρησιμεύουν επίσης ως κίνητρο για την προσέλκυση τουλάχιστον 3 τρισεκατομμυρίων δολαρίων από το εξωτερικό. Κάποια μεγάλα αμερικανικά κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου όπως οι Andreessen Horowitz, KKR, Apollo Global Management έχουν ήδη εμφανιστεί στον Κόλπο.
