Το 2023 ήταν ένα ζοφερό έτος στο μέτωπο των γεωπολιτικών εξελίξεων, με δύο αιματηρούς πολέμους και διαρκείς εντάσεις, αλλά και ένα εξαιρετικά δύσκολο έτος για την οικονομία, με τον εκρηκτικό πληθωρισμό να φέρνει δραματικές αυξήσεις επιτοκίων, πιέζοντας την οικονομική δραστηριότητα. Μέσα στο πλαίσιο αυτό θα περίμενε κανείς οι επενδυτές να εγκαταλείπουν το ρίσκο και να τρέχουν στα ασφαλή καταφύγια. Πολλοί επίσης «έβλεπαν» εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου στα 100 δολάρια – σε μία εξέλιξη που θα έσπρωχνε μεγάλες οικονομίες στην ύφεση και θα πυροδοτούσε ευρύτερες αναταράξεις στις αγορές. Τελικά τίποτα από αυτά δεν συνέβη.
Ο πόλεμος στη Γάζα – όσο και εάν πυροδότησε φόβους για περιφερειακή σύρραξη με την άμεση εμπλοκή του Ιράν – δεν επηρέασε την προσφορά πετρελαίου και έτσι οι τιμές όχι μόνο συγκρατήθηκαν, αλλά και βρέθηκαν σε πτώση. Την ίδια ώρα οι μετοχές – κόντρα σε όλες τις ανησυχίες για τις πολιτικές και οικονομικές εξελίξεις – επιδόθηκαν σε ράλι: Αρχικά με «οδηγό» τους τεχνολογικούς κολοσσούς και κυρίως χάρη στη φρενίτιδα γύρω από τις νέες δυνατότητες της τεχνητής νοημοσύνης και στη συνέχεια με ευρύτερη συμμετοχή και χάρη στις προσδοκίες για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής των κεντρικών τραπεζών. Εντυπωσιακές οι επιδόσεις και για τα ομόλογα, όπως επίσης και για τον χρυσό, ο οποίος εκτινάχθηκε σε νέα επίπεδα – ρεκόρ. Από το «πάρτι» δεν έλειπε ούτε το Bitcoin, που με κέρδη άνω του 150% έσπασε το φράγμα των 43.000 δολαρίων.
UBS: Το ευρώ σε θέση ισχύος – Πόσο θα «τρέξει» έναντι του δολαρίου το 2024
Μετοχές
Η Wall Street σε κλίμα ευφορίας είδε τους δείκτες να σκαρφαλώνουν σε νέα υψηλά. Ο S&P 500, ο πλέον αντιπροσωπευτικός δείκτης της αγοράς, καταγράφει κέρδη 25% φέτος, χάρη στις δυναμικές επιδόσεις των τεχνολογικών μετοχών.
Ο πανευρωπαϊκός Stoxx 600 κινείται σε υψηλά 23 μηνών, έχοντας ενισχυθεί 12% από τις αρχές του έτους, ενώ ο παγκόσμιος MSCI αποχαιρετά το 2023 με κέρδη 20% – τα υψηλότερα ετήσια από το 2019.
Νοέμβριος και Δεκέμβριος ήταν το πιο δυναμικό δίμηνο για τις μετοχές, καθώς ήταν σαφές πως ο κύκλος των επιτοκιακών αυξήσεων είχε κλείσει και πως το 2024 θα αρχίσουν αν όχι από την άνοιξη, τουλάχιστον από τον Ιούνιο, οι μειώσεις. Αυτή τη στιγμή οι αγορές δίνουν πιθανότητες 88% για μείωση επιτοκίων από τη Fed τον Μάρτιο, όταν στα τέλη Νοεμβρίου οι πιθανότητες ήταν στο 35%. Η ΕΚΤ πιστεύεται ότι θα ακολουθήσει με μείωση των δικών της επιτοκίων ίσως και από τον Απρίλιο και στη χειρότερη περίπτωση τον Ιούνιο.
Όσο για το Χρηματιστήριο Αθηνών εξασφάλισε κέρδη 39% φέτος με την κεφαλαιοποίηση της αγοράς να είναι μεγαλύτερη κατά περίπου 15 δισ. ευρώ σε σχέση με τα τέλη του 2022. Πρόκειται για την τρίτη καλύτερη εφετινή επίδοση στον κόσμο και την τρίτη καλύτερη επίδοση όλων των εποχών για τις ελληνικές μετοχές.
Εξαιρεση στο πάρτι των μετοχών αποτέλεσαν οι κινεζικές με Hang Seng και CSI 300 να αποχαιρετούν το 2023 με απώλειες άνω του 10%, καθώς οι επενδυτές είδαν τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη να αντιμετωπίζει ισχυρές πιέσεις.
Oμόλογα
Όπως και οι ελληνικές μετοχές έτσι και τα ελληνικά ομόλογα ήταν μεταξύ των μεγάλων κερδισμένων της χρονιάς, καθώς το ελληνικό αξιόχρεο επέστρεψε στην επενδυτική βαθμίδα ύστερα από 13 χρόνια παραμονής στα «σκουπίδια». Η απόδοση του ελληνικού ομολόγου 10ετους διάρκειας αποχαιρετά το 2023 κοντά στο 3%, έχοντας μειωθεί κατά 140 μονάδες βάσης από τις αρχές του έτους. Οι ελληνικοί τίτλοι παρουσιάζουν πλέον καλύτερες επιδόσεις από τους ιταλικούς (στο 3,67% η απόδοση του ιταλικού 10ετους), ενώ έχουν «πιάσει» τα ισπανικά. Βρίσκονται δε πολύ κοντά σε πορτογαλικά και γαλλικά.
Πετρέλαιο – χρυσός
Brent και αμερικανικό αργό (WTI) είδαν την τιμή τους να υποχωρεί περίπου 10% από τις αρχές του έτους και κινούνται στα χαμηλότερα επίπεδα από το 2020 και αποτελούν αναμφίβολα τους μεγάλους ηττημένους της χρονιάς. Το συμβόλαιο αναφοράς του Brent διαμορφώνεται σήμερα κοντά στα 77, 7 δολάρια το βαρέλι, ενώ το WTI κινείται λίγο πάνω από τα 72 δολάρια. Σε μίνι δημοσκόπηση του Reuters στην οποία συμμετείχαν 34 οικονομολόγοι, αναμένεται άνοδος του Brent στα 82,56 δολάρια το βαρέλι το 2024. Η UBS υπολογίζει ότι η τιμή θα μπορούσε να ανέβει κοντά στα 90 δολάρια.
Τη λάμψη του διατηρεί ο χρυσός. Έχοντας ενισχυθεί πάνω από 13% φέτος διαμορφώνεται κοντά στα 2.070 δολάρια η ουγκιά, ενώ δεν αποκλείεται μέσα στο 2024 να καταγράψει νέο ιστορικό ρεκόρ.
