Τα μακροοικονομικά δεδομένα και κυρίως η απάντηση στο ερώτημα: «Πού πάει η ζήτηση»; Αυτός θα είναι ο καθοριστικός παράγοντας για την πορεία των τιμών ενέργειας, μετάλλων και άλλων εμπορευμάτων μέσα στο 2024 – με τις γεωπολιτικές εξελίξεις να διαδραματίζουν βεβαίως και αυτές τον ρόλο τους – αν και όχι τόσο καθοριστικό όσο πολλοί φοβόμασταν. Ο Dominic Schnider, Head Commodities & APAC Forex CIO της UBS, εξηγεί στη Ναυτεμπορική τι περιμένουμε να δούμε στις αγορές την επόμενη χρονιά, γιατί η τιμή του πετρελαίου πιθανότατα θα αυξηθεί, αλλά και γιατί ο χρυσός παραμένει το ιδανικό καταφύγιο.
«Αν δούμε την εφετινή χρονιά ο αντίκτυπος της γεωπολιτικής ήταν ελάχιστος. Εάν σκεφτούμε το 2022, ο αντίκτυπος του πολέμου ήταν μεν σοβαρότατος, αλλά έγινε αισθητός για ένα μικρό διάστημα μόνο. Οι περισσότερες τιμές των εμπορευμάτων τελικά υποχώρησαν. Θα έλεγα λοιπόν ότι οι γεωπολιτικές εξελίξεις μπορούν να οδηγήσουν σε ραγδαίες διακυμάνσεις των τιμών. Αλλά είναι ένας παράγοντας που μπορεί να καθορίσει τις τιμές για ολόκληρο το έτος ή για πολλά χρόνια; Θα έλεγα, όχι» σημείωνει ο Dominic Schnider.
Ακόμη και οι κυρώσεις κατά της Μόσχας για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανίας, που σηματοδότησαν την απώλεια του ρωσικού αργού από τον δυτικό κόσμο, δεν έφεραν επιπτώσεις διαρκείας. «Οι ροές του ρωσικού πετρελαίου απλώς κινήθηκαν προς διαφορετικές κατευθύνσεις» εξηγεί.
Το βασικό σενάριο για το πετρέλαιο και οι «εκπλήξεις»
Σήμερα μαίνεται και ένας δεύτερος πόλεμος, αυτός ανάμεσα σε Ισραήλ και Χαμάς στη Γάζα. Ακόμη και αυτός όμως δεν έκανε πραγματικότητα τα σενάρια για εκτίναξη των τιμών στα 100 δολάρια το βαρέλι. Τον περασμένο μήνα η τιμή του μπρεντ βρέθηκε να υποχωρεί ακόμη και κάτω από τα 70 δολάρια το βαρέλι και τελικά επέστρεψε στα 80 δολάρια, χωρίς όμως να τη δούμε να εκτροχιάζεται, όταν άρχισαν να πληθαίνουν τα χτυπήματα των Χούθι.
«Πάντα λέγαμε πως όσο δεν επηρεάζεται η προσφορά, ο πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς δεν θα είναι κινητήριος δύναμη στην αγορά. Τα αποθέματα πετρελαίου σε παγκόσμιο επίπεδο είναι εν πολλοίς σταθερά» σημειώνει ο ειδικός της UBS, η οποία στην έκθεσή της Year Ahead βλέπει την τιμή του πετρελαίου να κινείται στα 90 με 95 δολάρια το βαρέλι μέσα στο 2024. Μετά και τις τελευταίες εξελίξεις, ο Dominic Schnider εξακολουθεί να πιστεύει ότι η τιμή θα ανέβει σε αυτά τα επίπεδα, καθώς θα γίνονται αισθητές και οι μειώσεις προσφοράς που έχει αποφασίσει η συμμαχία OPEC+.
Αυτό είναι το βασικό σενάριο, χωρίς να μπορεί κανείς να αποκλείσει απότομες κινήσεις προς τη μία ή την άλλη κατεύθυνση. Εάν ο πόλεμος Ισραήλ – Χαμάς εξελισσόταν σε μία περιφερειακή σύγκρουση με την άμεση εμπλοκή του Ιράν οι τιμές θα μπορούσαν να φτάσουν στα 100 δολάρια. Από την άλλη αν οι ΗΠΑ αποφασίσουν να παρέμβουν στην αγορά, ρίχνοντας πετρέλαιο από τα δικά τους αποθέματα, οι τιμές θα μπορούσαν να υποχωρήσουν και πάλι.
Το μάθημα της ενεργειακής κρίσης για την Ευρώπη
Η Ευρώπη δεν είναι εύκολο να γίνει ενεργειακά ανεξάρτητη, καθώς δεν έχει τις ποσότητες φυσικού αερίου και πετρελαίου, που διαθέτουν για παράδειγμα οι ΗΠΑ, παρατηρεί ο ειδικός της UBS. Έχει όμως πετύχει να διαφοροποιήσει τις πηγές εφοδιασμού και το ενεργειακό της μείγμα, όπως σημειώνει. «Πιστεύω ότι θα πρέπει να δούμε την πρόσφατη κρίση και ως ευκαιρία για να προχωρήσουμε με μεγαλύτερη αποφασιστικότητα στην πράσινη μετάβαση. Μπορούμε να πετάξουμε τα ορυκτά καύσιμα; Όχι, δεν μπορούμε να το κάνουμε. Θα πρέπει να είμαστε πραγματιστές. Αλλά μπορούμε να ενισχύσουμε τις εναλλακτικές μας» σημειώνει.
Τώρα που οι τιμές του φυσικού αερίου έχουν υποχωρήσει δραστικά, δίνεται, όπως λέει, το χρονικό περιθώριο στους Ευρωπαίους να πραγματοποιήσουν τις κατάλληλες επενδύσεις στην κατεύθυνση της ενεργειακής μετάβασης και ενεργειακής αυτονομίας.
Πώς επηρεάζει η διαμάχη ΗΠΑ – Κίνας
Μερίδα αναλυτών έχουν εκφράσει φόβους για τον αντίκτυπο που θα έχει στην αγορά εμπορευμάτων η εντεινόμενη διαμάχη ΗΠΑ – Κίνας. Σύμφωνα με τον Dominic Schnider όμως δεν φαίνεται να είναι ένας παράγοντας που προς το παρόν επηρεάζει τα δεδομένα. Περισσότερο η προσοχή του στρέφεται στην ανάγκη της Κίνας να δώσει τονωτικές ενέσεις στην οικονομία της, η οποία και θα οδηγήσει πιθανότατα σε αύξηση της ζήτησης (και κατά συνέπεια των τιμών) βασικών μετάλλων, όπως είναι ο χαλκός.
Σε κάθε περίπτωση όμως το μήνυμα που στέλνουν οι γεωπολιτικές αβεβαιότητες από όλα τα μέτωπα είναι πως είναι καλύτερο για τους επενδυτές να επιδιώκουν διαφοροποίηση του χαρτοφυλακίου τους.
Χρυσός – ο μεγάλος ωφελημένος
«Από τη γενική διαπίστωση ότι οι γεωπολιτικές εντάσεις έχουν περιορισμένο αντίκτυπο στην αγορά εμπορευμάτων, εξαιρείται προφανώς ο χρυσός. Εάν δούμε όξυνση των εντάσεων, φόβο για πολεμικές συρράξεις, τότε οι επενδυτές θα τρέξουν προς τον χρυσό» σημειώνει ο κ. Schnider, προσθέτοντας ότι είναι «ο φυσικός ωφελημένος και από τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή».
Το πολύτιμο μέταλλο διατηρεί σταθερά, όπως αποδείχθηκε και φέτος, το στάτους του ασφαλούς καταφυγίου, με την τιμή του να κινείται αυτό το διάστημα κοντά στα 2.080 δολάρια η ουγγιά με αύξηση της τάξης του 10% από τις αρχές του έτους. Το ράλι του εκτιμάται ότι θα έχει συνέχεια και το 2024 με την UBS να υπολογίζει ότι θα φτάσει στα 2.150 με 2.250 δολάρια έως τα τέλη του 2024.
