«Όταν τα δεδομένα αλλάζουν, αλλάζω γνώμη» έλεγε ο Κέυνς, ένας από τους πιο επιδραστικούς οικονομολόγους όλων των εποχών. Τη φράση αυτή δανείστηκε η Γερμανίδα Ίζαμπελ Σνάμπελ, μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ, για να παραδεχθεί ότι ο κύκλος των επιτοκιακών αυξήσεων έχει πια κλείσει. Έως τώρα η ίδια και άλλοι αξιωματούχοι της κεντρικής τράπεζας επέμεναν ότι κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα ότι δεν θα χρειαστεί περαιτέρω σύσφιξη. Με τον πληθωρισμό ωστόσο να μειώνεται δραστικά τον Οκτώβριο στη ζώνη του ευρώ και την οικονομική δραστηριότητα να δέχεται ισχυρές πιέσεις, πολλοί πιστεύουν πλέον ότι η ΕΚΤ θα αναγκαστεί πολύ γρήγορα να χαλαρώσει το ζωνάρι, μειώνοντας τα επιτόκια.
Οι αγορές ανεβάζουν πλέον στο 90% τις πιθανότητες για μείωση των επιτοκίων του ευρώ μέσα στο πρώτο τρίμηνο του 2024 – ένα σενάριο που μέχρι και πριν από τρεις εβδομάδες κανείς δεν θεωρούσε ιδιαίτερα πιθανό. Μάλιστα σύμφωνα με το Bloomberg «βλέπουν» συνολικές μειώσεις 150 μονάδων βάσης, οι οποίες θα οδηγήσουν το καταθετικό επιτόκιο από το 4% στο 2,5%.
«Η ευρωπαϊκή οικονομία επιδεινώνεται σταθερά τους τελευταίους 12 μήνες καθώς οι πιστωτικές συνθήκες έχουν αυστηροποιηθεί» λέει στο Bloomberg ο Γκάρεθ Άιζακ, επικεφαλής διαχείρισης χαρτοφυλακίων στην Invesco. Ο ίδιος προειδοποιεί ότι η αδυναμία θα αποτυπωθεί στις αγορές εργασίας την επόμενη χρονιά, γεγονός που «θα οδηγήσει την ΕΚΤ στο να μειώσει δραστικά τα επιτόκια καθώς ο πληθωρισμός θα επιστρέφει κοντά στον στόχο».
Ο Μάρτινς Καζάκς, μέλος του ΔΣ της ΕΚΤ, σε σημερινές του δηλώσεις στο Econostream Media, υποστήριξε ότι «δεν υπάρχει ανάγκη για μείωση των επιτοκίων μέσα στο πρώτο εξάμηνο του 2024», αλλά έσπευσε να επισημάνει ότι αυτή η απόφαση μπορεί να αλλάξει εάν «η ισορροπία των κινδύνων για τη σταθερότητα των τιμών μεταβληθεί». Την περασμένη εβδομάδα ο Φρανσουά Βιλερουά ντε Γκαλώ είχε υπογραμμίσει ότι «εφόσον δεν υπάρξει κάποιο απροσδόκητο σοκ, οι αυξήσεις επιτοκίων έχουν τελειώσει», ενώ είχε αφήει να εννοηθεί ότι μέσα στην επόμενη χρονιά θα αρχίσουν οι μειώσεις επιτοκίων.
Πρώτη και πιο… επιθετική η ΕΚΤ
Εάν οι εκτιμήσεις των traders επιβεβαιωθούν η ΕΚΤ θα είναι η πρώτη μεταξύ των μεγάλων κεντρικών τραπεζών που θα μειώσει τα επιτόκια, ενώ θα ακολουθήσει τον πιο επιθετικό κύκλο νομισματικής χαλάρωσης. Η Federal Reserve αναμένεται να προβεί στην πρώτη μείωση επιτοκίων τον Μάιο, οδηγώντας τα συνολικά μέσα στη χρονιά χαμηλότερα κατά 125 μονάδες βάσης. Η Τράπεζα της Αγγλίας θα ακολουθήσει τον Μάιο.
Να σημειωθεί ότι τόσο η Goldman Sachs όσο και η Deutsche Bank έχουν πρόσφατα αναθεωρήσει τις προβλέψεις τους για τις κινήσεις της ΕΚΤ, εκτιμώντας ότι η πρώτη μείωση επιτοκίων θα έρθει τον Απρίλιο. Η UBS στην έκθεσή της Year Ahead (που όμως είχε ολοκληρωθεί πριν από τα στοιχεία – έκπληξη του Οκτωβρίου για τον πληθωρισμό) βλέπει την πρώτη μείωση των επιτοκίων του ευρώ τον Ιούνιο και των αμερικανικών τον Ιούλιο.
