Τα δεδομένα στο ταμπλό «μιλούσαν» καθαρά και χωρίς υπονοούμενα. Οι εντολές αγοράς από ανυποψίαστους επενδυτές έδωσαν στο άνοιγμα ανοδικό χάσμα 2,56 μονάδων, δηλαδή κέρδη 0,20% και στο 10λεπτο άνοδο 0,45%. Μπορεί να αποδοθεί η αρχική αισιοδοξία στην ανοδική έναρξη των χρηματιστηρίων της Ευρωζώνης και στα κέρδη των ασιατικών αγορών. Αλλά από το πρώτο τέταρτο τα πράγματα πήραν την τροπή που κυριάρχησε, φωνάζοντας πως εγκαταστάθηκε μόνιμα (;) η καθοδική δυναμική, αφού θα είχαμε την τέταρτη πτωτική συνεδρίαση. Μετά από τρεις ώρες με τον τζίρο στα 37 εκατ. ευρώ, η αναζήτηση πυθμένα δεν έδειχνε πως είχε τέλος.
Οδηγούσαν την κάθοδο οι τράπεζες, αλλά η γενίκευση των πιέσεων αποτυπωνόταν στη σχέση ανοδικών πτωτικών, με τις πρώτες να αποτελούν το ένα τέταρτο του πλήθους των τίτλων με απώλειες. Μετά τις 15:30 το κατώτερο ημέρας ήταν στις 1.271,41 μονάδες (-2,16%) και είχε εμφανιστεί στις 14:41 στις 14:55 και στις 15:39. Ο Γ.Δ., όταν ο τζίρος έπιασε τα 59 εκατ. ευρώ (στις 15:47), ήταν στις 1.272 μονάδες, με απώλειες 2,12% και πλέον η στατιστική εικόνα των μετοχών που μπορούσαν να επηρεάσουν τους βασικούς δείκτες ειδοποιούσε πως τα stop loss (οι κινήσεις για διακοπή μιας αναπόφευκτης χασούρας) θα μπορούσαν να φέρουν σύντομα τη βασική στήριξη του μέσου όρου, τις 1.262 μονάδες.
Δέκα περίπου λεπτά πριν από τις 16:00 έχαναν από 3% έως 4,9% οι ΕΛΛΑΚΤΩΡ, ΕΥΡΩΒ, ΕΤΕ, ΑΡΑΙΓ, ΜΠΕΛΑ, ΑΛΦΑ και ΕΛΧΑ. Έτσι διατηρήθηκε η ομάδα των πιο πτωτικών έως τις 17:00, που ο Γ.Δ. σταμάτησε στις 1.268,82 με χαμηλό τότε στις 1.268,33 μονάδες που σημειώθηκε ένα λεπτό προ του τέλους της ελεύθερης διαπραγμάτευσης, με τον τζίρο στα 76 εκατ. ευρώ. Οι απώλειες του ΔΤΡ αποκαλύπτουν τον άξονα αυτής της «τεράστιας» καθόδου, αφού στο κατώτερό του ήταν της τάξης του -4,3% με τον Γ.Δ. στο κλείσιμο να βουλιάζει (-2,47%) στις 1.267,33 μονάδες. Τονίζοντας την ακόρεστη διάθεση των ξένων θεσμικών για μείωση θέσεων στα ελληνικά blue chip.
Θα ήταν αλαζονεία αν εμφανιζόμαστε ως γνώστες των αιτίων της αυτονόμησης του Χ.Α. από τις διεθνείς αγορές, ως προς τη χθεσινή κάθοδο. Η ανάγκη για επιστροφή για άλλη μια φορά στην «κατασκήνωση» (βλέπε νοσοκομείο για την αναγκαία χημειοθεραπεία) δεν μας επέτρεψε να ψάξουμε πολύ την αιτία της ριζικής ανατροπής των διαθέσεων των θεσμικών. Ωστόσο, είναι γνωστή στους τακτικούς αναγνώστες η θέση μας πως οι εταιρείες αξιολόγησης, με την DBRS στις 8/9 και τη Moody’s στις 15/9, δεν είναι έτοιμες ή πρόθυμες να μας αναβαθμίσουν. Αυτά μόνο, και ο νοών νοείτω.
Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου…
«Συνθηκολόγηση» των εκπαιδευτικών
Η ζωή κυλάει δίχως να κοιτάει του καθενός την ανασφάλεια, ενώ παράλληλα τα τεχνολογικά επιτεύγματα έχουν στερήσει το δικαίωμα που αναγνώριζε ο ποιητής και τραγουδοποιός Διονύσης Σαββόπουλος στο υπέροχο «Οι παλιοί μας φίλοι». Όπου ανέφερε πως έρχεται η στιγμή για να αποφασίσει (ο καθείς) με ποιους θα πάει και ποιους να αφήσει. Τώρα, με την ευκαιρία της έναρξης της σχολικής χρονιάς και μετά τις αποτυχημένες προσπάθειες αρκετών εκπαιδευτικών στις ΗΠΑ να απαγορεύσουν το chatbot, αφότου άρχισε η εμφάνιση της επίδρασης της ΑΙ στα δοκίμια των μαθητών τους, πρόσφατα δηλώσανε: «Είναι τουλάχιστον αρκετά σημαντικό να διδάξουμε στους μαθητές πώς να χρησιμοποιούν σωστά τα εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης». Εφαρμόζοντας έναν κανόνα ατομικής, και πιθανά όχι μόνο, επιβίωσης μέσα στη σύγχρονη ως επί το πλείστον σκληρή ψηφιακή πραγματικότητα. Αν δεν μπορείτε να τους νικήσετε, γίνετε ενεργό μέλος, αλλά με κριτικό πνεύμα, της τάσης που εγκαθιστούν οι αρχιτέκτονες αυτού του νέου κόσμου που δύσκολα θα τον χαρακτηρίζαμε φιλικό για όλους.
Σοφοκλής Β’
Κατά κόσμον Κώστας Ιωαννίδης
