Τα αποτελέσματα των εισηγμένων κάποτε ήταν η βάση για την επενδυτική στρατηγική των ισχυρών επενδυτικών οίκων, αφού ελάμβαναν επίσης σοβαρότατα υπόψη τις εκτιμήσεις των αναλυτών που ασχολούντο με τα κρατικά ομόλογα. Από το ύψος των αποδόσεών τους διαμορφώνονταν οι σχέσεις ανταλλαγής των τοπικών νομισμάτων και το ενδιαφέρον των διαχειριστών ήταν εστιασμένο κύρια στα περίφημα θεμελιώδη μεγέθη, μετρώντας επίσης την αξία των προσωπικοτήτων που βρίσκονταν στη διοίκηση των επιχειρήσεων. Αυτά, όμως, ήταν βασικά χαρακτηριστικά των συναλλαγών που διεξήχθησαν στον 20ό αιώνα και με τη γνωστή, σε όλα τα εγχειρίδια της ψυχολογίας, αδράνεια, φάνηκε πως ήταν δυνατό να συνεχιστεί η εφαρμογή τους στον 21ο.
Αλλά αυτό που θεωρήθηκε πιθανό ανατράπηκε από σειρά γεγονότων και προκλήσεων απέναντι από τις οποίες η παγκόσμια κοινότητα αποδείχτηκε ανέτοιμη σε πολλά επίπεδα. Στο οικονομικό, από την πρώτη δεκαετία αποκαλύφθηκε πόσο καταστροφική μπορούσε να γίνει η σύνθετη και για ειδικούς αποκλειστικά αρχιτεκτονική βοηθητικών προς τον δανεισμό επιχειρήσεων και ατόμων προϊόντων. Το σκιώδες τραπεζικό σύστημα που ακόμα ζει και βασιλεύει, είχε καταφέρει να υποδαυλίσει την εμπιστοσύνη μεταξύ των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων και αυτό προκάλεσε, με αφορμή την κατάρρευση της Lehman Brothers, μια πρωτοφανή παγκόσμια κρίση. Η αντιμετώπιση των προβλημάτων απ’ αυτό απαίτησε αδοκίμαστα μέτρα διάσωσης της παγκόσμιας ανάπτυξης.
Το φαινόμενο της μετατροπής πολλών νεοφανών μέτρων διάσωσης από τη διαπλανητική σούπερ ύφεση σε συνηθισμένα εργαλεία των κεντρικών τραπεζών αποτελεί ακόμα το κεντρικό πρόβλημα και τη βάση για απουσία ισορροπίας στην παγκόσμια οικονομία. Παράλληλα, ο πληθωρισμός που προκλήθηκε από τη διατήρηση άφθονης ρευστότητας μέσω χαμηλού κόστους στον δανεισμό, είναι το σήμα κατατεθέν της απειλούμενης με διάλυση των χαρακτηριστικών της τρέχουσας ανάπτυξης. Την ανατροπή στις ισορροπίες βοηθούν φυσικά φαινόμενα, όπως η πανδημία του Covid-19 και η κλιματική αλλαγή που την επιδιώκουν ηγέτες ισχυρών χωρών, οι οποίοι είναι δεδηλωμένοι πολέμιοι της παγκοσμιοποίησης, ενώ κυβερνούν με στροφή στον ολοκληρωτισμό.
Αυτά σημειώσαμε ως κύρια αίτια για όσα θεωρούμε πως ισχύουν πλέον στη σφαίρα των επενδύσεων σε παγκόσμια κλίμακα. Τελικά δεν είναι κύρια τα θεμελιώδη μεγέθη που καθορίζουν την τάση διεθνώς εδώ κι ένα δυο χρόνια. Είναι οι μετρήσεις των πληθωριστικών πιέσεων που βοηθούν στον υπολογισμό της νομισματικής σύσφιγξης που εφαρμόζουν οι μεγάλες κεντρικές τράπεζες. Αυτό αποτελεί μια δραστική αλλαγή που μάλλον βαδίζει προς το τέλος, μετασχηματίζοντας πάλι τα επενδυτικά ήθη και έθιμα. Εντός αυτού του σύμπαντος, κατά την άποψή μας η αθηναϊκή αγορά είχε χαρακτηριστικά που ίσχυαν παλιά. Αλλά ανησυχούμε μήπως ο μειούμενος ρόλος των Fed, ECB και BoJ ίσως κλέψει προσωρινά τη γοητεία της Αθήνας.
Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου…
AI: Absent Intelligence
Για να βγάλουμε άκρη, ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Μας έχουν καπελώσει. Καθώς μας επέβαλαν μια σειρά ξένων όρων που σχετίζονται με την εξυπνάδα, τις νοητικές διεργασίες, τις πληροφορίες και τη λογική. Δηλαδή δράσεις που περιγράφονται άριστα με την ελληνική γλώσσα. Ορίζουμε κι εμείς έναν όρο για αντιπαραβολή με την ΑΙ, την Artificial Intelligence. Αναφερόμαστε στην Τεχνητή Νοημοσύνη, σε μετάφραση – παράφραση. Λένε οι αγοραίοι και οι επιστήμονες ότι είναι η κορύφωση των εφαρμογών της υψηλής τεχνολογίας. Χιλιάδες πράγματα που μας αφορούν άμεσα θα αλλάξουν, όσο αυτή θα διεισδύει στην καθημερινότητά μας. Πολλοί προβληματίζονται. Γιατί μπορεί να στερήσει σειρά από ευκαιρίες για απασχόληση. Να καταστήσει αδύνατη τη διαφύλαξη των προσωπικών μας δεδομένων. Προτείνουμε να προβληματιστούμε για μια άλλη ΑΙ. Την Absent Intelligence, την πρωτοφανή Απουσία Νοημοσύνης. Αυτή αποκαλύπτεται με τη σύνθεση των κομματιών ενός παζλ με δημιουργικά κενά στο χιλιομπαλωμένο Κτηματολόγιο, το στηριγμένο στην παγιωμένη άρνηση για σύνθεση διακομματικού σχεδίου προστασίας από φυσικές καταστροφές.
Σοφοκλής Β’
Κατά κόσμον Κώστας Ιωαννίδης
