Με τζίρο ελεύθερων συναλλαγών στα 68 εκατ. ευρώ, η αλήθεια είναι πως χθες δεν υπήρξε κάποια σοβαρή διαφοροποίηση στους ρυθμούς της συναλλακτικής δραστηριότητας στην αθηναϊκή αγορά. Συνεπώς είμαστε πάλι στη φάση «Γιάννης κερνά, Γιάννης πίνει» και αν κρίνουμε από την εικόνα των μετοχών του δείκτη της μεσαίας κεφαλαιοποίησης, οι εγχώριοι επενδυτές πήραν θάρρος και τοποθετήθηκαν σε αυτές, αφήνοντας με σοβαρές απώλειες μόλις μία στις τρεις πτωτικές. Επίσης, στην υψηλή κεφαλαιοποίηση διατηρήθηκε η δυσμένεια για τις μετοχές των ΕΛΠΕ και ΜΟΗ και χρησιμοποιήθηκε επίσης η κυκλικότητα στις πιέσεις. Για παράδειγμα, οι μεταβολές των ΚΟΥΕΣ, ΜΠΕΛΑ και ΤΕΝΕΡΓ διαφέρουν ανά δύο ή μία σύνοδο στο πρόσημο.
Άρα υπήρξε διατήρηση των επιφυλάξεων, αλλά και της αισιοδοξίας που προκαλεί η εκτίμηση πως η ανάπτυξη της χώρας δεν θα συναντήσει τα εμπόδια που πιθανά θα υπάρξουν για τις αναπτυγμένες οικονομικά στην Ευρωζώνη. Με τη γνωστή δε και προσφάτως αναλυθείσα μέριμνα των ισχυρών θεσμικών να διατηρούν τον σεβασμό στα μηνύματα που δίνουν τα εργαλεία της στατιστικής για τις αποτιμήσεις των blue chips, είχαμε χθες στις δημοπρασίες για τον ορισμό τιμών κλεισίματος ένα κούρεμα της τιμής του Γ.Δ. Μπορεί πολλοί να μην το μετρούν, αλλά το γεγονός πως οι ισχυροί θεσμικοί τον έστειλαν κάτω από τις 1.122 μονάδες (οροφή για πολλούς αναλυτές), ενώ στις 17:00 τον πάρκαραν στις 1.123,68, είναι μια προστασία των βιαστικών και υπεραισιόδοξων.
Ο κλάδος των τραπεζών οδήγησε την άνοδο. Είδαμε τρεις από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες με ημερήσια κέρδη πάνω από 3%, ενώ στην παρέα των blue chips με τη μεγαλύτερη άνοδο τοποθετήθηκαν με βάση το αγοραστικό ενδιαφέρον οι ΔΕΗ, ΛΑΜΔΑ, ΑΡΑΙΓ και ΓΕΚΤΕΡΝΑ, αφού ενισχύθηκαν περισσότερο από 2%. Όποιος κοιτάξει από την ιστοσελίδα της «Ν» τα δέκα τελευταία κλεισίματα, διαπιστώνει στη ΔΕΗ εναλλαγή πρoσήμου ανά δύο συνεδριάσεις, με έξι πτωτικές και τρεις ανοδικές. Για τη ΛΑΜΔΑ διαπιστώνεται παρόμοια εικόνα με πέντε πτωτικές και τρεις ανοδικές. Λίγο διαφέρει η μεταχείριση της ΑΡΑΙΓ με εναλλαγή πρόσημου ανά δύο συνεδριάσεις στις τέσσερις τελευταίες, ενώ στις δέκα είχε τέσσερις πτωτικές και έξι ανοδικές.
Παρόμοια με της ΔΕΗ ήταν επίσης η εικόνα των κλεισιμάτων της ΓΕΚΤΕΡΝΑ και όλα αυτά τα παρουσιάζουμε, για να γίνει κατανοητή η τακτική των ισχυρών χεριών της εγχώριας αγοράς, ώστε να μη χρειαστεί να πούμε αργότερα στους ιδιώτες επενδυτές… «δεν ήξερες, δεν ρώταγες;». Σε περιόδους με πολλές και ενίοτε κρυφές παραμέτρους στη συνάρτηση που αντιστοιχεί στη διάθεση για ρίσκο, αισθανόμαστε την ανάγκη να λειτουργήσουμε ως παρατηρητές και παρουσιαστές λεπτομερειών που θα προσθέσουν στοιχεία άμυνας σε πιθανές επερχόμενες εκπλήξεις.
Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου…
Προτροπές και ψευδαισθήσεις
Συνέχεια στο behavioral finance. Προσέγγιση στην ψυχολογία των επενδύσεων αποτελεί η κατηγοριοποίηση των ψυχολογικών προκαταλήψεων με βάση την πηγή τους. Μερικά γνωστικά λάθη προέρχονται από την ψευδαίσθηση που δημιουργείται επειδή οι άνθρωποι πιστεύουν ότι είναι καλύτεροι απ’ ό,τι πραγματικά είναι. Η εσφαλμένη αυτή αίσθηση βοηθά να πείθουν τους άλλους και έτσι να επιβιώνουν στη διαδικασία φυσικής επιλογής. Μια άλλη πηγή προκατάληψης είναι η άκριτη απλοποίηση. Η άκριτη απλοποίηση προκαλείται από γνωστικές πηγές (όπως η μνήμη, η προσοχή και η δύναμη της σκέψης), που αναγκάζουν τον εγκέφαλο να συντομεύει περίπλοκες αναλύσεις. Η θεωρία των πιθανοτήτων θεωρείται αποτέλεσμα άκριτης απλοποίησης. Μια τρίτη πηγή προκατάληψης είναι η «ψυχολογική διάθεση» όταν μπορεί να υπερτερεί της λογικής. Η επιρροή της αλληλεπίδρασης και της αναζήτησης αναγνώρισης μεταξύ των ανθρώπων είναι επίσης σημαντική στη λήψη οικονομικών αποφάσεων. Μέσω των ανθρώπινων επαφών, οι άνθρωποι μοιράζονται πληροφορίες και συναισθήματα. Οι προτροπές που πηγάζουν από τις απόψεις και τα συναισθήματα των άλλων, επηρεάζουν τις αποφάσεις.
Σοφοκλής Β’
Κατά κόσμον Κώστας Ιωαννίδης
