Χρειάστηκε να περάσουν λιγότερο από δύο ημέρες για να εξελιχθεί η Silicon Valley Bank (SVB) από μία φερέγγυα τράπεζα, που είχε απλά ανάγκη από μία κεφαλαιακή ένεση, στη δεύτερη μεγαλύτερη τραπεζική χρεοκοπία όλων των εποχών στις ΗΠΑ. Μπορεί να μην ήταν ένας κολοσσός της Wall Street, αλλά το «βάρος» της δεν είναι αμελητέο. Η περιφερειακή τράπεζα με έδρα την Καλιφόρνια είχε ενεργητικό άνω των 200 δισ. δολαρίων και ήταν εκ των βασικών πιστωτών για startups σε περιοχές, που υπερβαίνουν κατά πολύ τα σύνορα των ΗΠΑ, από τον Καναδά έως τη Βρετανία και από τη Σουηδία έως την Κίνα, την Ινδία και τη Σιγκαπούρη.
Αν και η κατάρρευση σόκαρε τους πάντες με την ταχύτητά της, δεν ήταν κάτι εντελώς απροσδόκητο. Ειδικοί των αγορών και μεγαλοεπενδυτές προειδοποιούσαν εδώ και καιρό ότι οι άκρως επιθετικές αυξήσεις επιτοκίων από τη Federal Reserve, ύστερα από πάνω από μία δεκαετία φθηνού δανεισμού, θα είχαν ως αποτέλεσμα κάτι να «σπάσει». «Την περασμένη εβδομάδα, η προειδοποίηση έγινε πραγματικότητα. Τώρα οι επενδυτές ρωτούν: Τι άλλο μπορεί να σπάσει;» επισημαίνει σε ρεπορτάζ της η Wall Street Journal.
Φόβοι για κανόνια στον χώρο των startups
Η ανησυχία είναι έκδηλη στον κλάδο των startups, αφού δεκάδες εταιρείες είχαν καταθέσεις εκατοντάδων εκατομμυρίων στην SVB, από τις οποίες και εξαρτάται η μισθοδοσία των υπαλλήλων τους. Αν δεν υπάρξει κρατική παρέμβαση, δεν αποκλείεται να δούμε «κανόνια», προειδοποιούν τώρα οι εκπρόσωποι του οικοσυστήματος.
Ανησυχία και για άλλες περιφερειακές τράπεζες
Αν και η διάχυση του πανικού αφορά περισσότερο τους κύκλους των πελατών της τράπεζας, παρά τον χρηματοπιστωτικό κλάδο, οι τραπεζικές μετοχές δέχθηκαν σφυροκόπημα στις δύο τελευταίες συνεδριάσεις της περασμένης εβδομάδας και μέσα στο Σαββατοκύριακο άπαντες στη Wall Street κάθονταν σε αναμμένα κάρβουνα.
Όχι μόνο γιατί βρίσκονται σε εξέλιξη διεργασίες για την εύρεση αγοραστή της SVB, αλλά γιατί παρασκηνιακά, όπως μεταδίδουν μεγάλα αμερικανικά μέσα, έχουν αρχίσει να πέφτουν τα πρώτα «στοιχήματα» για το ποιο θα μπορούσε να είναι το επόμενο «θύμα». Η Silicon Valley Bank δεν ήταν η μόνη περιφερειακή τράπεζα, που βρέθηκε να δέχεται έντονες πιέσεις από τη νομισματική σύσφιγξη.
Για αυτό και ο τραπεζικός δείκτης KBW Nasdaq Bank Index είχε πτώση 16% – τη μεγαλύτερη από τον Μάρτιο του 2020.
«Νομίζω ότι αυτή θα μπορούσε να είναι η πρώτη κατσαρίδα στο κελάρι» είναι το χαρακτηριστικό σχόλιο του Fredric Russell, διευθύνοντος συμβούλου της Fredric E. Russell Investment Management Co.. «Οι τράπεζες ρίχνονται στη σκοτεινή λίμνη του εφησυχασμού και στη συνέχεια υποβαθμίζουν τα πρότυπα ποιότητας έως ότου έρχεται η κρίση» εξηγεί στη WSJ.
Την Πέμπτη, οι πελάτες άντλησαν 42 δισεκατομμύρια δολάρια σε καταθέσεις από τη Silicon Valley Bank, σύμφωνα με το Τμήμα Χρηματοοικονομικής Προστασίας και Καινοτομίας της Καλιφόρνια, οδηγώντας σε αρνητικό υπόλοιπο μετρητών 958 εκατομμυρίων δολαρίων. Την Τετάρτη, ένα δημόσιο έγγραφο της εταιρεία έκανε λόγο για 169 δισεκατομμύρια δολάρια σε καταθέσεις και περίπου 180 δισεκατομμύρια δολάρια διαθέσιμη ρευστότητα για τον περιορισμό πιθανών εκροών. Τα στοιχεία αυτά προφανώς δεν ίσχυαν.
Οι τράπεζες, ειδικά οι μεγαλύτερες, είναι πολύ καλύτερα κεφαλαιοποιημένες από ό,τι την εποχή που η κατάρρευση της Lehman Brothers προκάλεσε μία παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση το 2008. Ωστόσο, ορισμένοι επενδυτές ανησυχούν ότι τα προβλήματα που χτυπούν τώρα μερικές περιφερειακές τράπεζες θα μπορούσαν να επηρεάσουν ολόκληρο τον κλάδο.
Αναταράξεις και στα κρυπτονομίσματα
Την ανησυχία εντείνει και η αναταραχή που επικρατεί στον χώρο των κρυπτονομισμάτων. Ένα από τα σημαντικότερα stablecoins, το USDC, υποχώρησε απότομα το Σάββατο, καθώς η διαχειρίστριά του Circle αποκάλυψε ότι είχε δεσμευμένα 3,3 δισ. δολάρια στη Silicon Valley Bank. Το stablecoin υποτίθεται πρόσφερε στους επενδυτές σταθερή ισοτιμία 1:1 με το αμερικανικό δολάριο. Έχασε την ισορροπία αυτή, διολισθαίνοντας στα 87 σεντς. Η πτώση του ξύπνησε μνήμες από ένα κρίσιμο σημείο στη χρηματοπιστωτική κρίση του 2008: τότε να ταμείο χρηματαγοράς που αντιμετωπιζόταν ευρέως ως ισοδύναμο μετρητών «έσπασε» στον απόηχο της κατάρρευσης της Lehman Brothers.
Προσοχή στις ανασφάλιστες καταθέσεις
Ακόμη ένα κρίσιμο στοιχείο είναι το πώς θα αντιμετωπιστούν οι ανασφάλιστες καταθέσεις. Η Federal Deposit Insurance Corp. (FDIC) ασφαλίζει τις καταθέσεις έως το ποσό των 250.000 δολαρίων. Το ποσό που υπερβαίνει αυτό το όριο είναι άγνωστο ακόμη εάν και πότε θα επιστρέψει στα χέρια των καταθετών.
«Το μεγάλο ερώτημα είναι εάν η FDIC και η Fed καλύψουν σε σημαντικό βαθμό τους ανασφάλιστους καταθέτες«, παρατηρεί ο Bob Elliott, συνιδρυτής και επικεφαλής επενδύσεων της Unlimited. «Εάν η εξυγίανση της SVB Financial δεν αντιμετωπιστεί σωστά, υπάρχει συστημικός κίνδυνος οι ανασφάλιστοι καταθέτες να εγκαταλείψουν τις μικρές τράπεζες».
Στο τέλος του περασμένου έτους, η Silicon Valley Bank είχε εκτιμώμενες ανασφάλιστες καταθέσεις ύψους 151 δισεκατομμυρίων δολαρίων, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση της SVB Financial Group, της μητρικής της εταιρείας. Η First Republic Bank, μια άλλη μεγάλη περιφερειακή τράπεζα των ΗΠΑ, είχε ανασφάλιστες καταθέσεις περίπου 120 δισεκατομμυρίων δολαρίων και η Signature Bank περίπου 80 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Και οι δύο είδαν τις μετοχές τους σε ελεύθερη πτώση.
Η κατάρρευση της Silicon Valley Bank έπληξε όχι μόνο τους καταθέτες και τους επενδυτές της αλλά και τους πελάτες στο δανειακό χαρτοφυλάκιό της. Και τούτο γιατί οι επιχειρήσεις που χρηματοδοτούνται από τη συγκεκριμένη τράπεζα φαίνονται πλέον πιο ριψοκίνδυνες στα μάτια των επενδυτών. Οι μετοχές της εταιρείας φωτοβολταϊκών πάνελ Sunrun Inc., για παράδειγμα, υποχώρησαν 12% την Παρασκευή.
Υπάρχουν μεγάλες διαφορές μεταξύ της τρέχουσας πίεσης στον τραπεζικό τομέα και της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής ασφυξίας του 2008. Αλλά είναι ακόμη μία κρίση που έρχεται να προστεθεί στην αλυσίδα των κρίσεων, τις οποίες βιώνουμε διαδοχικά από το 2020. Ο εφησυχασμός μπροστά και σε αυτή την πρόκληση, δεν θα βοηθήσει κανέναν.
