Δεν είναι ευχάριστο το σούρουπο που μαζευόμαστε για το σχόλιο του χρηματιστηρίου γνωρίζοντας πως την επόμενη μέρα θα την περάσουμε στην «κατασκήνωση». Ήτοι ένα διήμερο στο νοσοκομείο για την τακτική χημειοθεραπεία που έχει αποκτήσει επιβαρυντικό ψυχολογικά μάκρος σε αντίθεση με την ταχύτητα της ανόδου των αποτιμήσεων στην αθηναϊκή αγορά. Η επικοινωνία, ωστόσο, με τους παράγοντες της αγοράς και τα μηνύματα που εισπράττουμε ειλικρινά μας ανεβάζουν και επιτρέπουν να κρατάμε ψηλά το κεφάλι και τις προσδοκίες ότι αυτό που ζήσαμε στη ζώνη των ετών από το 1990 έως το 2003 δεν θα είναι ανεπανάληπτο. Πως ανάμεσα από τα γκρεμισμένα όνειρα των ιδιωτών επενδυτών θα ξεπρόβαλλαν πράσινα βλαστάρια ελπίδας που θα άνθιζαν πριν χάσουμε την επαφή με το market.
Ενοχλούσε όταν μας το έλεγαν ορισμένοι από όσους θεωρήσαμε μέντορές μας. Αν και θα άξιζε να μνημονεύσουμε όσους δεν το έπραξαν και συμβούλευαν προσμονή και υπομονή, δεν θα το κάνουμε, για να δώσουμε χώρο στις θέσεις όσων ΤΩΡΑ πασχίζουν να ενεργοποιήσουν τα κουρασμένα ή απογοητευμένα παλικάρια της Σοφοκλέους. Επίσης εκείνων που ασχολούνται με τη δημιουργία μιας νέας γενιάς αισιόδοξων επενδυτών (βλέπε κατεχόμενων από δημιουργική απληστία με εύρος ηλικιακό ανάμεσα στα 34-45 έτη), οι οποίοι μπορούν να απολαύσουν αποδόσεις και να γίνουν τελικά και οι πρεσβευτές για τους ιδιώτες που θα την πατήσουν.
Γιατί στην κορύφωση των αγορών, όσοι δεν μελετήσουν, ώστε να διδαχθούν από την ιστορία, μένουν με τον μουτζούρη στο χέρι αναπόφευκτα. Μόνο που δεν είναι απαραίτητο να είναι από το retail, μπορεί άνετα να ανήκουν στους επαγγελματίες διαχειριστές. Σας αναφέρω πως, ως συνδρομητής συγκεκριμένου site που κρίνει τις επιδόσεις των fund managers κάθε επενδυτικής κατηγορίας, καθημερινά διαπιστώνω ότι υπάρχουν τέως επιτυχημένοι με τα δάχτυλα καμένα από την τελευταία επιλογή τους. Μόνο που δεν μας ενδιαφέρουν πια και ανήκουν στις αναμνήσεις προς γνώση και αποφυγή.
Από τον σύμβουλο Διοίκησης της Κύκλος ΑΧΕΠΕΥ Δημήτρη Τζάνα συνθέσαμε μια προσέγγιση – απάντηση σε πρόσφατες παρατηρήσεις μας: «Η επίσκεψη-αστραπή Μπάιντεν στο Κίεβο και την ίδια ώρα η επίσκεψη Μπλίνκεν στην Τουρκία και στην Ελλάδα, μετά τους καταστροφικούς σεισμούς στην Τουρκία και τη Συρία, προδίδει έναν από τους βασικούς στόχους των ΗΠΑ στην περιοχή: να πετύχουν τη δρομολόγηση διαδικασίας διαλόγου μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας για την επίλυση των μεταξύ τους διαφορών. Οι παραπάνω εξελίξεις επιδρούν με θετικό τρόπο, προσώρας τουλάχιστον, καθώς εκτιμάται ότι η ενεργητική πολιτική των ΗΠΑ σε όλα τα πεδία είναι πιθανό να τιθασεύσει την επιθετική συμπεριφορά των Πούτιν και Ερντογάν».
Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου…
Διάθεση για ρίσκο
Οι μεσήλικες στις εγκυκλοπαίδειες ορίζονται με υποσημείωση πως δεν υπάρχει ένας σταθερός βιολογικός, δημογραφικός ή κοινωνικός καθορισμός για την έναρξη της μέσης ηλικίας. Το ηλικιακό εύρος ποικίλλει ανάλογα με τη χρονική περίοδο, το προσδόκιμο ζωής και τη χώρα αναφοράς. Στην Ελλάδα, η μέση ηλικία των ατόμων βρίσκεται από τα Ηνωμένα Έθνη στα 45 με 65 έτη. Ερωτούμε λοιπόν: Ένα άτομο μέσης ηλικίας στις μέρες μας έχει δικαίωμα στα όνειρα, στην προσδοκία να αλλάξει ριζικά επαγγελματική κατεύθυνση και να επιλέξει νέους στόχους; Οι απαντήσεις, απ’ όλα σχεδόν τα κοινωνικά δίκτυα, τους life coaches, είναι «ΝΑΙ» με κεφαλαία. Γι’ αυτό εκτιμούμε πως θα δούμε κάτι που πολλοί είχαν ξεγράψει ως ενδεχόμενο. Θα υπάρξει επιστροφή στις επενδύσεις ατόμων που είχαν καεί με το σκάσιμο της φούσκας την περίοδο 1999-2000. Αξίζει να το φροντίσουν ιθύνοντες και εγχώριοι χρηματιστηριακοί παράγοντες. Οι 60ρηδες και 65ρηδες έχουν διάθεση για ρίσκο σε πολλά επίπεδα, γιατί όχι και στο Χ.Α. Ανοίξτε τους κατάλληλο δρόμο.
Σοφοκλής Β’
Κατά κόσμον Κώστας Ιωαννίδης
