Να ισορροπήσει ανάμεσα στις αποφάσεις του ΣτΕ και στην ανάγκη για οικιστική διέξοδο επιχειρεί το ΥΠΕΝ.
Νέες ρυθμίσεις, ζώνες και ένα ενδεχόμενο για δόμηση υπό προϋποθέσεις μέσω των Περιοχών Ελέγχου Χρήσεων (ΠΕΧ) , συνθέτουν τη νέα πολεοδομική στρατηγική που βρίσκεται στα σκαριά για τους οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων.
Το Προεδρικό Διάταγμα που έχει εκπονηθεί σε συνεργασία με το Συμβούλιο της Επικρατείας, οριοθετεί με σαφήνεια τους οικισμούς, εντάσσοντας τους σε τρεις διαφορετικές ζώνες – αλλά και προδιαγράφει ένα πιθανό «παράθυρο» δόμησης στις αποκαλούμενες γκρίζες περιοχές.
Οπως ανέφερε σε χθεσινή συνέντευξη στην ΕΡΤ ο αρμόδιος υπουργός Σταύρος Παπασταύρου, ο στόχος είναι «να διορθωθεί μια εκκρεμότητα δεκαετιών», που ξεκίνησε όταν από το 1985 και μετά οι Νομάρχες οριοθετούσαν οικισμούς χωρίς επαρκή νομική βάση.
«Το ΠΔ που προετοίμασε ο προκάτοχός μου, διορθώνει μια εκκρεμότητα δεκαετιών. Οι Νομάρχες οριοθετούσαν από το 1985, και το συμβούλιο της Επικράτειας είπε το 2005 ότι αυτό δεν είναι σωστό. Άρα όλοι κάτω από 2000 κατοίκους οικισμοί είχαν τον κίνδυνο τα όρια τους να αμφισβητηθούν αν γινόταν προσφυγή. Με το ΠΔ μπαίνει τάξη», δήλωσε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας.
Οι τρεις ζώνες
Όπως έχει ήδη γράψει η Ναυτεμπορική, το νέο Προεδρικό Διάταγμα αναγνωρίζει τρεις διακριτές ζώνες:
- Ζώνη Α: Ο ιστορικός πυρήνας των οικισμών, προ του 1923, τεκμηριωμένος με αεροφωτογραφίες του 1939 ή του 1945.
- Ζώνη Β: Το συνεκτικό τμήμα του οικισμού που δημιουργήθηκε μεταξύ 1923 και 1983.
- Ζώνη Β1: Το διάσπαρτο, εκτός συνοχής τμήμα, με βάση επίσης αεροφωτογραφίες του 1983.
Από το νέο πλαίσιο εξαιρούνται πλήρως οι επεκτάσεις που πραγματοποιήθηκαν από νομάρχες μετά το 1985, ακόμη κι αν έχουν έκτοτε δομηθεί, αφού κρίθηκαν αυθαίρετες.
Το υπουργείο είχε αρχικά εντάξει αυτές τις περιοχές στη λεγόμενη ζώνη Γ’, αλλά το ΣτΕ απέρριψε τη ρύθμιση, θεωρώντας τις ως υπερβολικές οριοθετήσεις χωρίς επαρκή τεκμηρίωση.
«Υπάρχει μια Ζώνη Γ που είναι η Ζώνη η απομακρυσμένη από τον οικιστικό ιστό αυτών των οικισμών, όπου το Συμβούλιο της Επικρατείας είπε ότι ήταν μια ακραία οριοθέτηση του νομάρχη και δεν τη δέχτηκε αυτή τη ζώνη. Η Πολιτεία μελετά νομοθετική ρύθμιση που στα ακίνητα τα οποία έχουν γεωγραφική, οικιστική σχέση με τον οικισμό θα προσπαθήσει να τα ενσωματώσει», υπογράμμισε ο κ. Παπασταύρου.
Το «παράθυρο» λύσης: Περιοχές Ελέγχου Χρήσεων (ΠΕΧ)
Η σκέψη που καλλιεργείται στο ΥΠΕΝ είναι οι περιοχές που πλέον τίθενται εκτός ορίων οικισμών, ενδέχεται να αποκτήσουν καθεστώς «Περιοχών Ελέγχου Χρήσεων» (ΠΕΧ), εφόσον το επιτρέψει το ΣτΕ.
Με αυτό το εργαλείο, τα οικόπεδα στις ΠΕΧ:
- δεν θα θεωρούνται πλήρως «εκτός σχεδίου» με υποχρέωση 4 στρεμμάτων,
- αλλά θα μπορούν, υπό προϋποθέσεις, να αποκτήσουν δυνατότητα δόμησης με αρτιότητα μεταξύ 2 και 4 στρεμμάτων, εφόσον έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο δρόμο,
- και να λάβουν συγκεκριμένες χρήσεις γης που θα προσδιορίζονται στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΤΠΣ).
Τοπικά Σχέδια και «άνιση μεταχείριση»
Η τελική κρίση για το μέλλον των περιοχών αυτών θα δοθεί στα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια ή σε ειδικές μελέτες (π.χ. για το Ρέθυμνο και το Πήλιο) που ήδη προωθούνται.
Ωστόσο, η πολεοδομική αβεβαιότητα δημιουργεί αίσθημα άνισης μεταχείρισης. Οποιος πρόλαβε να κτίσει, μάλλον διασώζεται, ενώ όποιος δεν πρόλαβε, μπορεί να χάσει οριστικά το δικαίωμα δόμησης.
Βολές από το ΠΑΣΟΚ
Σκληρή κριτική ασκεί ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ – Κινήματος Αλλαγής, Νίκος Ανδρουλάκης, στην κυβέρνηση για το Προεδρικό Διάταγμα 194/2025, που αφορά στην οριοθέτηση των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων.
Όπως τονίζει, η απόφαση αυτή ακυρώνει το δικαίωμα δόμησης σε χιλιάδες μικρές ιδιοκτησίες, υπονομεύοντας όχι μόνο την αξία της περιουσίας των πολιτών, αλλά και την προοπτική παραμονής τους στον τόπο τους.
«Το Π.Δ. 194/2025 γυρίζει τη χώρα κυριολεκτικά έναν αιώνα πίσω», δηλώνει χαρακτηριστικά ο κ. Ανδρουλάκης, καταγγέλλοντας ότι οικόπεδα που μέχρι πρότινος θεωρούνταν άρτια και οικοδομήσιμα, πλέον καθίστανται αγροτεμάχια, στερώντας από χιλιάδες ιδιοκτήτες τη δυνατότητα να κτίσουν και να αξιοποιήσουν τις μικρές περιουσίες τους. Διαβάστε περισσότερα εδώ.
