Υπεβλήθη από τον υπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκο Πιερρακάκη το αίτημα προς το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για ενεργοποίηση της εθνικής ρήτρας διαφυγής, η οποία προβλέπεται από τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες.
Ο κ. Πιερρακάκης είχε προαναγγείλει το πρωί την υποβολή του αιτήματος.
Επιδίωξη, σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών, είναι να εξαιρεθεί η αύξηση των αμυντικών δαπανών από τους δημοσιονομικούς στόχους, με βάση την απόφαση που ελήφθη στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της 6ης Μαρτίου 2025.
Οι αμυντικές δαπάνες
Οι αμυντικές δαπάνες στην Ελλάδα σε δημοσιονομικούς όρους (ορισμός COFOG-Eurostat) υπολογίζεται να αυξηθούν από 2,2% του ΑΕΠ το 2024, σε 2,3% το 2025 και 2,5% το 2026, ως αποτέλεσμα της εφαρμογής του νέου Μακροπρόθεσμου Προγράμματος Αμυντικού Εξοπλισμού που εγκρίθηκε πρόσφατα από την Κυβέρνηση. Αυτό καλύπτει την περίοδο 2025-2036, ενώ αναμένεται να οδηγήσει σε υψηλά επίπεδα αμυντικών δαπανών μετά το 2026.
Στη σχετική ανακοίνωσή του, το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνει ότι, σύμφωνα με τις πρόνοιες ενεργοποίησης της εθνικής ρήτρας διαφυγής, οι δημοσιονομικοί κανόνες θα συνεχίσουν να λειτουργούν κανονικά. Οι αποκλίσεις από τα εγκεκριμένα όρια καθαρών πρωτογενών δαπανών, για λοιπές δαπάνες εκτός των αμυντικών, θα καταγράφονται στον λογαριασμό ελέγχου του άρθρου 22 του Κανονισμού (ΕΕ) 2024/1263.
Με βάση τα παραπάνω, για το 2026 έχει προβλεφθεί αύξηση των εξοπλιστικών δαπανών της τάξης του 0,5 δισ. ευρώ, η οποία αναμένεται να εξαιρεθεί από τους δημοσιονομικούς στόχους, σύμφωνα με τις προβλέψεις της εθνικής ρήτρας διαφυγής, τονίζεται από το υπουργείο Οικονομικών.
Υπενθυμίζεται ότι η Γερμανία ήταν η πρώτη χώρα που «πάτησε το κουμπί» της ρήτρας διαφυγής, καταθέτοντας στην Κομισιόν το σχετικό αίτημα πριν ακόμη αναλάβει καθήκοντα καγκελαρίου ο Φρίντριχ Μερτς, ενώ ακολούθησε η Λετονία.
Κομισιόν: Τον Ιούνιο οι απαντήσεις
Ο εκπρόσωπος της Κομισιόν Μπαλάς Ουζβάρι, κατά τη διάρκεια της σημερινής συνέντευξης Τύπου, επιβεβαίωσε ότι η Ελλάδα είναι η τρίτη ευρωπαϊκή χώρα που κατέθεσε αίτημα για ενεργοποίηση της ρήτρας διαφυγής για τις αμυντικές δαπάνες.
«Μπορώ να επιβεβαιώσω ότι η Ελλάδα μόλις ενεργοποίησε το εθνικό σύστημα διαφυγής. Θα εξετάσουμε αυτό το αίτημα κατά τη διάρκεια του Μαΐου και στη συνέχεια τα συμπεράσματα θα παρουσιαστούν στις αρχές Ιουνίου» σημείωσε σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ.
Ερωτηθείς για τις εκτιμήσεις από την ελληνική πλευρά του δημοσιονομικού χώρου που κερδίζει η Ελλάδα, δήλωσε πως «αυτό που έχει σημασία είναι ότι έχουμε θεσπίσει κάποιους κανόνες και λέμε ότι τα μέλη μπορούν να παρεκκλίνουν δαπανώντας επιπλέον 1,5%».
Όπως δήλωσε ο εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, τα αιτήματα των χωρών, ανάμεσά τους και της Ελλάδας θα εξεταστούν σύμφωνα με τις διατάξεις και οι απαντήσεις θα δοθούν μέσα στον Ιούνιο.
Παράλληλα, ο ίδιος δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο ο αριθμός των χωρών που θα καταθέσουν αίτημα να αυξηθεί τις επόμενες ώρες, καθώς η καταληκτική ημερομηνία που έχει θέσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είναι η τελευταία ημέρα του Απριλίου.
