«Τροφοδότη λογαριασμό» των υψηλών πλεονασμάτων και της φετινής χρονιάς θα αποτελέσει η διαδικασία εκκαθάρισης των φετινών φορολογικών δηλώσεων, κατά την οποία αναμένεται να καταρριφθούν τρία ιστορικά ρεκόρ: το υψηλότερο δηλωθέν εισόδημα όλων των εποχών, ύψους άνω των 115-120 δισ. ευρώ, το μεγαλύτερο ποσό βεβαίωσης στα χρεωστικά εκκαθαριστικά, με το ποσό να ξεπερνά ακόμη και τα 5,5 δισ. ευρώ, αλλά και το υψηλότερο μέσο ποσό ανά χρεωστική φορολογική δήλωση, συνολικού ύψους άνω των 2.200 ευρώ.
Ο λόγος για τον οποίο αναμένεται να καταγραφούν τα τρία ρεκόρ είναι ο συνδυασμός της αύξησης του εισοδήματος από τη μία (πραγματικού ή τεκμαρτού), αλλά και του παγώματος της κλίμακας φορολογίας εισοδήματος από την άλλη. Ο συνδυασμός οδηγεί στην ταχύτερη ποσοστιαία αύξηση του φόρου συγκριτικά με την αντίστοιχη του εισοδήματος, άρα και στη διόγκωση του τελικού ποσού της εκκαθάρισης.
120 δισ. τα φετινά εισοδήματα
Στις περσινές φορολογικές δηλώσεις τα δηλωθέντα εισοδήματα ανήλθαν στα 106 δισ. ευρώ και τα φορολογηθέντα κοντά στα 109 δισ. ευρώ, καθώς υπήρξε επίδραση των τεκμηρίων. Για φέτος, αναμένεται νέα σημαντική αύξηση προς την περιοχή των 115-120 δισ. ευρώ για τους ακόλουθους λόγους:
- Θα αποτυπωθούν για πρώτη φορά οι αυξήσεις που δόθηκαν στους 800.000 δημοσίους υπαλλήλους. Η οριζόντια αύξηση που δόθηκε από τις αρχές του 2024 στο σύνολο των δημοσίων υπαλλήλων, αλλά και οι ενισχύσεις του επιδόματος τέκνων και του επιδόματος θέσης θα αποτυπωθούν για πρώτη φορά σε φορολογική δήλωση. Μόνο αυτό το ποσό προσεγγίζει το 1 δισ. ευρώ.
- Οι αυτοαπασχολούμενοι θα δουν πρόσθετη αύξηση του ελάχιστου τεκμαρτού εισοδήματος, καθώς αυτή προκύπτει από τη «σύνδεση» του τρόπου υπολογισμού με τη μεταβολή του κατώτατου μισθού. Το +5% του κατώτατου μισθού μέσα στο 2024 ισοδυναμεί με αύξηση του φορολογητέου εισοδήματος κατά περισσότερα από 500 εκατ. ευρώ, καθώς ήδη τα φορολογητέα εισοδήματα των αυτοαπασχολούμενων έχουν ανέλθει στα 11 δισ. ευρώ (έναντι μόλις 5,2 δισ. ευρώ το 2023).
- Οι συνταξιούχοι πήραν αύξηση από την 1η Ιανουαρίου του 2024, οπότε και αυτοί θα δηλώσουν υψηλότερα εισοδήματα αθροιστικά.
- Στους ιδιοκτήτες ακινήτων αναμένεται να καταγραφεί υψηλότερο φορολογητέο εισόδημα από ενοίκια για δύο λόγους: Το 2024 καταγράφηκε ιστορικό ρεκόρ διανυκτερεύσεων μέσω των βραχυχρόνιων μισθώσεων και αυτό θα τονώσει τα συνολικά εισοδήματα, καθώς με τη διασύνδεση των πλατφορμών με την ΑΑΔΕ, τα στοιχεία των εισπράξεων περνούν αυτόματα στις φορολογικές αρχές. Από την άλλη, το 2024 ήταν η χρονιά των μεγαλύτερων ποσοστιαίων αυξήσεων και στις μακροχρόνιες μισθώσεις και αυτό αναμένεται να αποτυπωθεί και στις φορολογικές δηλώσεις. Είναι πολύ πιθανό ότι, για πρώτη φορά, τα έσοδα από ενοίκια θα ξεπεράσουν τα 10 δισ. ευρώ.
- Η μεγαλύτερη αύξηση στα δηλωθέντα εισοδήματα αναμένεται ότι θα προέλθει από τον ιδιωτικό τομέα. Τα στοιχεία που έχουν στη διάθεσή τους στο υπουργείο Οικονομικών κάνουν λόγο για μέση αύξηση της τάξεως του 7,2% στις μικτές αποδοχές. Δεν είναι μόνο η αύξηση του κατώτατου μισθού στα 830 ευρώ από τον Απρίλιο του 2024, αλλά και συνολικά οι αυξήσεις που δόθηκαν από τις εταιρείες του ιδιωτικού τομέα. Συνολικά, οι πρόσθετες αποδοχές από τους εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα αναμένεται να ξεπεράσουν τα 2 δισ. ευρώ.
Αύξηση του εισοδήματος, ειδικά για τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους, δεν σημαίνει υποχρεωτικά και αύξηση του ποσού της εκκαθάρισης, καθώς ο φόρος παρακρατείται στην πηγή. Το γεγονός ότι φέτος θα σημειωθεί νέα αύξηση του συνολικού ποσού που θα καταλογιστεί μέσω των χρεωστικών εκκαθαριστικών προκύπτει από τους ακόλουθους λόγους:
- Αναμένεται μετατόπιση μεγαλύτερου αριθμού αυτοαπασχολούμενων στον δεύτερο συντελεστή της φορολογικής κλίμακας (22% από 9% που είναι ο πρώτος συντελεστής). Ήδη, από το 2023 στο 2024, ο αριθμός των ελεύθερων επαγγελματιών με φορολογητέο εισόδημα κάτω από 10.000 ευρώ μειώθηκε δραστικά λόγω των τεκμηρίων και το ίδιο (αν και με μικρότερη ένταση) θα συμβεί και φέτος. Οι αυτοαπασχολούμενοι θα πληρώσουν περισσότερα και γιατί -στην πλειονότητά τους- δεν έχουν παρακράτηση φόρου.
- Το ίδιο ισχύει και για τους έχοντες εισοδήματα από ακίνητα. Τα συγκεκριμένα ποσά φορολογούνται με ξεχωριστή φορολογική κλίμακα και δεν υπάρχει παρακράτηση φόρου. Έτσι, τα επιπλέον ποσά θα φορολογηθούν είτε με συντελεστή 15% είτε και με συντελεστή 35% σε περίπτωση που το αθροιστικό εισόδημα ξεπεράσει το ποσό των 12.000 ευρώ ετησίως (σ.σ.: πολύ μικρός αριθμός ιδιοκτητών δηλώνει ενοίκια πάνω από 1.000 ευρώ τον μήνα).
- Φέτος αναμένεται μεγάλη αύξηση στον αριθμό των φορολογουμένων με δύο πηγές εισοδήματος. Ο βασικός λόγος είναι τα κίνητρα που δόθηκαν στους συνταξιούχους μέσα στο 2024 ώστε να συνεχίζουν να εργάζονται και μετά τη συνταξιοδότηση. Εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι έκαναν χρήση αυτού του δικαιώματος, κάτι που σημαίνει ότι τώρα θα κληθούν να πληρώσουν τον λογαριασμό. Το εισόδημα από τη σύνταξη προστίθεται στο εισόδημα από τη μισθωτή απασχόληση ή το ελεύθερο επάγγελμα, οπότε το δεύτερο εισόδημα φορολογείται με υψηλότερο συντελεστή από αυτόν που έχει χρησιμοποιηθεί για τον υπολογισμό της παρακράτησης φόρου.
Πέρυσι, στα χρεωστικά εκκαθαριστικά, βεβαιώθηκε φόρος 4,8 δισ. ευρώ και το μέσο ποσό επιβάρυνσης για καθένα από τα 2,35 εκατ. χρεωστικά εκκαθαριστικά διαμορφώθηκε στα 2.049 ευρώ. Φέτος, μέχρι στιγμής έχουν υποβληθεί 1,9 εκατ. δηλώσεις, εκ των οποίων οι 578 χιλιάδες χρεωστικές. Έχει ήδη βεβαιωθεί το ποσό των 906 εκατομμυρίων ευρώ. Ωστόσο, τα «βαριά» εκκαθαριστικά εκδίδονται συνήθως προς το τέλος της διαδικασίας. Εκτιμάται ότι με την ολοκλήρωση του κύκλου υποβολής των φορολογικών δηλώσεων, το συνολικό βεβαιωθέν ποσό θα ξεπεράσει τα 5 δισ. ευρώ, ενώ το ποσό ανά χρεωστικό εκκαθαριστικό θα κινηθεί πάνω από το επίπεδο των 2.200 ευρώ.
