Skip to main content

Πώς μηδενίζεται το πρώτο μνημόνιο

Ήδη η Ελλάδα έχει προεξοφλήσει 30 δισ. προς το ΔΝΤ και έχει αποπληρώσει δάνεια περίπου 20,4 δισ. προς τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης

© Απαγορεύεται από το δίκαιο της Πνευμ. Ιδιοκτησίας η καθ΄οιονδήποτε τρόπο παράνομη χρήση/ιδιοποίηση του παρόντος, με βαρύτατες αστικές και ποινικές κυρώσεις για τον παραβάτη

Την πλήρη αποπληρωμή των διμερών δανείων του 1ου μνημονίου μία… δεκαετία νωρίτερα από τον προγραμματισμένο χρόνο, αλλά και τη μείωση της αναλογίας του χρέους προς ΑΕΠ στο 120% πριν από το τέλος της δεκαετίας θέτουν ως στόχο το ΥΠΕΘΟΟ και ο ΟΔΔΗΧ.

Το υπόλοιπο οφειλών στα διμερή δάνεια από τις ευρωπαϊκές χώρες (αυτά είναι τα GLFs) ήταν στο τέλος του 2024 περίπου 31,6 δισ. ευρώ. Με την προεξόφληση μέσω αυτού, ουσιαστικά μηδενίζονται όλες οι υποχρεώσεις του πρώτου μνημονίου (περί τα 82 δισ. ευρώ). Ήδη η Ελλάδα έχει προεξοφλήσει 30 δισ. προς το ΔΝΤ και έχει αποπληρώσει δάνεια περίπου 20,4 δισ. προς τα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ταμειακά διαθέσιμα

Η χώρα, με τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα που έχει -ξεπέρασαν και πάλι τα 40 δισ. ευρώ-, αλλά και την αυξημένη ζήτηση για ελληνικά «χαρτιά» (η οποία αναμένεται μάλιστα να γίνει και μεγαλύτερη μετά την αναβάθμιση της Moody’s), μπορεί να δρομολογήσει τον μηδενισμό των συγκεκριμένων οφειλών χωρίς να διαταραχθεί η πορεία αποκλιμάκωσης του χρέους αναλογικά με το ΑΕΠ της. Μια πορεία, μάλιστα, η οποία θα επιδιωχθεί να στηριχτεί και στον παρονομαστή του κλάσματος (δηλαδή στην αύξηση του ονομαστικού ΑΕΠ που φέτος θα ξεπεράσει για πρώτη φορά τα 340 δισ. ευρώ μετά το 2009), αλλά και στον αριθμητή με συγκράτηση των οφειλών περίπου στα σημερινά επίπεδα.

Σημειώνεται ότι τα GLFs αποτελούν την 4η μεγαλύτερη «δεξαμενή» χρέους.

Με τις πρόωρες αποπληρωμές του 2024, η επόμενη δόση που θα πρέπει να καταβληθεί είναι αυτή του 2029 (2,645 δισ. ευρώ). Το βασικό σενάριο προβλέπει ότι μέχρι το τέλος του χρόνου θα αποπληρωθούν τουλάχιστον δύο δόσεις, αυτές του 2033 και του 2034, με συνολική επιβάρυνση 5,3 δισ. ευρώ για τον προϋπολογισμό.

Δεν αποκλείεται, εφόσον οι συνθήκες το επιτρέψουν, να καταβληθεί και μεγαλύτερο ποσό. Άλλωστε, με δεδομένη την υψηλή ζήτηση για ελληνικούς τίτλους, δεν έχει φύγει από το τραπέζι το ενδεχόμενο να υπάρξει και νέα έξοδος στις αγορές εντός του 2025, παρά το γεγονός ότι η χώρα έχει ήδη αντλήσει 7,2 δισ. ευρώ (περίπου το 1,5 δισ. ευρώ αφορά πρόωρη αποπληρωμή ομολόγων που κανονικά έληγαν το 2025, οπότε οι χρηματοδοτικές ανάγκες της επόμενης χρονιάς έχουν ήδη μειωθεί κάτω από τα 8 δισ. ευρώ).

Εφικτός στόχος

Δεδομένου λοιπόν ότι στο τέλος του 2025 οι οφειλές στα GLFs θα είναι 26 δισ. ευρώ ή και λιγότερες, θεωρείται εφικτός στόχος η πλήρης αποπληρωμή πριν τελειώσει η δεκαετία. Κανονικά, τα GLFs αποπληρώνονται πλήρως το μακρινό 2040, οπότε μιλάμε για επίσπευση άνω των 10 ετών.

Το κλίμα στην Ευρώπη είναι πολύ ευνοϊκό υπέρ αυτής της κίνησης. Τόσο ο Ευρωπαϊκός Μηχανισμός Σταθερότητας όσο και οι χώρες-μέλη της Ευρωζώνης έχουν ταχθεί υπέρ αυτών των κινήσεων (κάτι που βεβαιώθηκε εκ νέου κατά την επίσκεψη του επικεφαλής του ESM στην Αθήνα την προηγούμενη εβδομάδα).

Το ότι θα ανάψει το πράσινο φως για την καταβολή των 5,3 δισ. ευρώ φέτος θεωρείται δεδομένο (κανονικά ο ESM μπορεί να «μπλοκάρει» πρόωρες αποπληρωμές άλλων οφειλών χωρίς να αποπληρώνεται αντίστοιχο κομμάτι χρέους και προς τον Μηχανισμό Σταθερότητας). Αυτό που μένει να φανεί είναι αν το ποσό θα είναι μεγαλύτερο.

Σε μεγάλο βαθμό αυτό θα εξαρτηθεί και από τις επόμενες κινήσεις του ΟΔΔΗΧ στις αγορές. Μέχρι στιγμής έχουν αντληθεί 4 δισ. ευρώ, ενώ έγιναν ανταλλαγές ομολόγων 3 δισ. ευρώ. Αυτές τις κινήσεις, η ελληνική πλευρά μπορεί να τις «διαβάσει» όπως θέλει: ή να πει ότι έχει ολοκληρώσει το φετινό πρόγραμμα δανεισμού ή να προχωρήσει και σε μια ακόμη έκδοση 1-2 δισ. ευρώ με το επιχείρημα ότι από τις ανταλλαγές ομολόγων των 3 δισ. ευρώ, το μισό ποσό αφορούσε τη χρήση του 2025.

Σε κάθε περίπτωση, δεν θα γίνουν κινήσεις που θα θέσουν υπό αμφισβήτηση τον διπλό στόχο: μείωση του χρέους κάτω από το 150% του ΑΕΠ από φέτος και συγκράτηση του χρέους της γενικής κυβέρνησης κάτω από τα 370 δισ. ευρώ.