Η κυβέρνηση χρειάζεται να εξασφαλίσει τουλάχιστον 535 εκατ. για τα επείγοντα έργα αντιμετώπισης της λειψυδρίας στην Αττική και να αποφασίσει αν τμήμα του κόστους αυτού θα το μετακυλήσει στους πολίτες με αυξήσεις στα τιμολόγια νερού.
Τα παραπάνω αποτελούν βασικά συμπεράσματα από τις χθεσινές επισημάνσεις της διοίκησης της ΕΥΔΑΠ στο πλαίσιο της παρουσίασης της Μονάδας Επεξεργασίας Νερού (ΜΕΝ) Αχαρνών στον Τύπο.
Ο διευθύνων σύμβουλος της επιχείρησης νερού, Χάρης Σαχίνης, αναφέρθηκε στα δεδομένα για το Λεκανοπέδιο όσο αφορά τα αποθέματα νερού και στις αναγκαίες επενδύσεις (που δεν περιλαμβάνονται στο 10ετές επενδυτικό πλάνο των 2,1 δις. που εκτελεί η ΕΥΔΑΠ) δηλώντας εν κατακλείδι ότι «αισθάνομαι αρκετά αγχωμένος, αλλά και ασφαλής ότι η Αττική δεν θα αντιμετωπίσει πρόβλημα νερού».
Ο ίδιος στο τέλος του 2024 είχε πει ότι βρισκόμαστε σε «πορτοκαλί συναγερμό».
Λίγους μήνες μετά η ανομβρία συνεχίζεται και τα αποθέματα μειώνονται. Βάσει στοιχείων που παρουσίασε η διοίκηση της επιχείρησης νερού το 2022 τα αποθέματα νερού ήταν πάνω από το μέσο όρο της τελευταίας 10ετίας. Η εικόνα αλλάζει το 2023 (με ημερομηνία αναφοράς 14.3.23) όταν διαμορφώνονται σε 1.114.803 εκατ. κυβικά, λιγότερα από το μέσο όρο των ετών 2016 – 2025 (1.167.493 εκατ. κυβ.). Η μείωση συνεχίστηκε το 2024 (940.002 εκατ. κυβ.) και καθώς δεν έχει βρέξει επαρκώς, αντίστοιχα 14.3.25 τα αποθέματα μετρήθηκαν σε 659.226 εκατ. κυβικά.
Σύμφωνα με τον κ. Σαχίνη η ΕΥΔΑΠ διατηρεί στενή συνεργασία με το δημόσιο (αρμοδιότητα του οποίου είναι οι επενδύσεις για την εξασφάλιση του αδιύλιστου νερού) το οποίο έχει αποδεχτεί τις λύσεις που προτείνει. Συζητήσεις διεξάγει και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για μεγαλύτερες επιδοτήσεις για έργα άρδευσης.
Το βασικό σενάριο για να εξασφαλιστεί επαρκώς το αναγκαίο για την τροφοδότηση του Λεκανοπεδίου νερό, είναι η υλοποίηση έργου προϋπολογισμού 534 εκατ. (Α΄ φάση 365 εκατ. και δεύτερη 170 εκατ. ευρώ) για να μεταφερθεί νερό από τη λίμνη των Κρεμαστών (ανάμεσα στους νομούς Αιτωλοακαρνανίας και Ευρυτανίας) και ειδικότερα από τους δύο παραποτάμους του Αχελώου, Καρπενησιώτη και Κρικελιώτη).
Η εκτίμηση είναι ότι λείπουν 200 εκατ. κυβ. ετησίως. Στην λίμνη Κρεμαστών εισφέρονται 3,5 δις. κυβικά νερού ετησίως.
Έργο – κόστος
Το προαναφερόμενο έργο θα διαμορφώσει το κόστος του αδιύλιστου νερού σε περίπου 10 λεπτά του ευρώ (περίπου το ποσό που πληρώνει η ΕΥΔΑΠ το δημόσιο για το αδιύλιστο νερό). Το σενάριο της αφαλάτωσης που επίσης διερευνά η επιχείρηση νερού στο πλαίσιο της εξάντλησης όλων των δυνατοτήτων που έχει και προκειμένου να μην αντιμετωπίσει πρόβλημα η Αττική, έχει ένα κόστος που ξεκινά από 40 λεπτά του ευρώ και φτάνει το 1 ευρώ.
Η διοίκηση της ΕΥΔΑΠ τόνισε παράλληλα ότι εισηγείται στην κυβέρνηση οι επενδύσεις για τη λειψυδρία να υλοποιηθούν όπως οι στρατηγικές επενδύσεις και πάντως να αναγνωριστεί ο επείγον χαρακτήρας τους ώστε να υλοποιηθούν τάχιστα. Δεν είναι λίγες οι φορές που έργα καθυστερούν υπέρμετρα, μεταξύ άλλων, και λόγω προσφυγών στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ).
Με τάνκερ
Σε περίπτωση μεγάλων καθυστερήσεων και επειγουσών καταστάσεων θα μεταφερθεί με τάνκερ νερό από τον Αχελώο (plan C για τη διοίκηση της ΕΥΔΑΠ). Στο μεταξύ η επιχείρηση νερού επεξεργάζεται και δράσεις επικοινωνίας για τη μείωση – περιορισμό της κατανάλωσης νερού από τους πολίτες.
Εκτός από τα παραπάνω ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ παρουσίασε στοιχεία των Eurostat και Παγκόσμιας Τράπεζας βάσει των οποίων η Ελλάδα έχει τα χαμηλότερα τιμολόγια από όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, ενώ ανέφερε ότι βάσει έρευνας στους καταναλωτές μεγάλο μέρος τους είναι διατεθειμένο να πληρώσει παραπάνω ενόψει της κλιματικής κρίσης και της λειψυδρίας.
Σημειώνεται ότι η αναπροσαρμογή ή όχι των τιμολογίων της ΕΥΔΑΠ θα αποφασιστεί τυπικά από την Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων (ΡΑΑΕΥ) η οποία έχει συγκεντρώσει όλα τα στοιχεία κόστους της επιχείρησης για τον υπολογισμό του επιτρεπόμενου εσόδου.
Ωστόσο, είναι προφανές πως η όποια απόφαση της ΡΑΑΕΥ θα τύχει έγκρισης από την κυβέρνηση, ευθύνη της οποίας είναι και η εξασφάλιση των αναγκαίων κονδυλίων για τα έργα.
Ακόμη, σύμφωνα με τη διοίκηση της ΕΥΔΑΠ την υλοποίηση του 10ετούς επενδυτικού προγράμματος επιβάλλουν η γήρανση των υποδομών (όπως ειπώθηκε πολλές από αυτές είναι 60 χρόνων) η ανάπτυξη της Αττικής (αναφέρθηκε μεταξύ άλλων η μεγάλη αύξηση του πληθυσμού στα Νότια Προάστια, για την ύδρευση των οποίων χρειάζεται να γίνουν έργα στη Δροσοπούλου και τα μισά Εξάρχεια καθώς το νερό για την περιοχή αυτή έρχεται από την ΜΕΝ στον Περισσό), τις περιβαλλοντικές υποχρεώσεις και τις προκλήσεις της κλιματικής κρίσης.
Τι περιλαμβάνουν οι επενδύσεις
Το επενδυτικό πλάνο των 2,1 δισ. επιμερίζεται ως εξής: Το 35% (750 εκατ.) σε έργα αποχέτευσης και Κέντρα Επεξεργασίας Λυμάτων, 32% (690 εκατ.) σε δίκτυα ύδρευσης, μονάδες επεξεργασίας νερού, έξυπνους μετρητές, 25% (550 εκατ.) έργα υποδομών αποχέτευσης Ανατολικής Αττικής, 3% (55 εκατ.) κτιριακές υποδομές, 3% (60 εκατ.) για την ψηφιακή αναβάθμιση και 2% (55 εκατ.) για την ενεργειακή αναβάθμιση.
Με βάση τα παραπάνω η ΕΥΔΑΠ καλείται να υλοποιεί επενδύσεις τουλάχιστον 200 εκατ. κάθε χρόνο, όταν πριν τρία χρόνια απορροφούσε περί τα 15 εκατ. και σήμερα έχει φτάσει στα 60 με 70 εκατ. ετησίως.
