Στις προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής παραμένει το σχέδιο του «Κάθετου Διαδρόμου», που θα επιτρέψει τη διαμετακόμιση φυσικού αερίου από την Ελλάδα προς Βορρά, μέχρι Ουγγαρία και Ουκρανία.
Ειδικότερα, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές με γνώση του θέματος που συνομίλησαν με τη «Ν», η Κομισιόν βρίσκεται επί ποδός, πραγματοποιώντας συναντήσεις με τους αρμόδιους διαχειριστές που εμπλέκονται στη διαδρομή του έργου, προκειμένου να ξεπεραστούν όποια εμπόδια υπάρχουν και να ανοίξει ο δρόμος για την αξιοποίηση των υφιστάμενων υποδομών με αυτό τον προσανατολισμό.
Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο του «Vertical Corridor» προωθείται από εννιά Διαχειριστές από επτά χώρες. Πρόκειται για τους ΔΕΣΦΑ και Gastrade από Ελλάδα, Bulgartransgaz και ICGB από Βουλγαρία, Transgaz από Ρουμανία, FGSZ από Ουγγαρία, Eustream από Σλοβακία, VMTG από Μολδαβία και GTSOU από Ουκρανία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο σχεδιασμός του έργου προέκυψε στη βάση των νέων δεδομένων που διαμορφώθηκαν μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, γεγονός που έθεσε εν αμφιβόλω τις ρωσικές προμήθειες αερίου τόσο για τη γειτονική χώρα όσο και για την Ευρώπη εν συνόλω. Τρία χρόνια μετά την έναρξη των εχθροπραξιών στο έδαφος της Ουκρανίας και με τη διαμετακόμιση ρωσικού αερίου προς και μέσω της Ουκρανίας να έχει διακοπεί πλήρως, η ανάγκη εναλλακτικών διαδρόμων παραμένει εκκωφαντική τόσο για την Ευρώπη όσο και για την πληγείσα Ουκρανία.
Σε αυτή την κατεύθυνση, οι προαναφερόμενοι διαχειριστές με πρωτοβουλία του ΔΕΣΦΑ εμπνεύστηκαν το project του «Κάθετου Διαδρόμου», λαμβάνοντας υπόψη τόσο τις υφιστάμενες υποδομές των εμπλεκόμενων χωρών κατά μήκος της περιοχής των Βαλκανίων έως την Κεντρική Ευρώπη όσο και τα σχέδια για περαιτέρω ανάπτυξη αυτών. Ως προς το δεύτερο κομμάτι, τα αποτελέσματα του πρόσφατου market test που ολοκληρώθηκε το περασμένο καλοκαίρι (2024) και είχε ως αντικείμενο τον εκσυγχρονισμό και την αναβάθμιση των δικτύων κατά μήκος του «Κάθετου Διαδρόμου», έδειξε την «απροθυμία» της αγοράς να δεσμευτεί μακροπρόθεσμα και επομένως να στηρίξει και να χρηματοδοτήσει επενδύσεις σε υποδομές αερίου.
Τα προβλήματα
Ωστόσο, η αποτυχία της «δοκιμής αγοράς», όπως προκύπτει και από τις εξελίξεις που ακολούθησαν και επιβεβαιώνεται εκ νέου, δεν απομειώνει στο ελάχιστο τη στρατηγική διάσταση του έργου με την Κομισιόν να παραμένει προσηλωμένη, όπως επισημαίνουν αρμόδιες πηγές στη λειτουργία του, αξιοποιώντας τις υφιστάμενες υποδομές.
Ίδιες πηγές αναφέρουν ότι οι αρμόδιοι Διαχειριστές όπως και η Κομισιόν πραγματοποιούν σχετικές μελέτες για τον καλύτερο σχεδιασμό του έργου με το βασικό εμπόδιο για να τεθεί σε λειτουργία ως «Κάθετος Διάδρομος» να εντοπίζεται στις ταρίφες που εφαρμόζουν οι χώρες στις περιοχές αρμοδιότητάς του.
Ειδικότερα, το πρόβλημα επικεντρώνεται στις περιπτώσεις Ρουμανίας και Μολδαβίας, όπου -όπως αναφέρουν οι ίδιες πηγέςοι Διαχειριστές εφαρμόζουν πολύ υψηλές ταρίφες, με αποτέλεσμα να καθίσταται ασύμφορη η διαμετακόμιση του καυσίμου μέσω της εν λόγω οδού. Από την πλευρά της η Κομισιόν βρίσκεται σε επαφή με το σύνολο των Διαχειριστών, επιχειρώντας μια σειρά από διοικητικές παρεμβάσεις.
Ένα δεύτερο θέμα στην ατζέντα αποτελεί η αύξηση της δυναμικότητας στον αγωγό IGB (διασυνδετήριο αγωγό Ελλάδας-Βουλγαρίας) από τα 3 bcm στα 5 bcm, πράγμα το οποίο εξετάζεται χωρίς ωστόσο να έχει προχωρήσει.
