Ρυθμούς ανάπτυξης 2,3% τόσο για φέτος όσο για το 2026 προβλέπει η EBRD στην τελευταία έκθεσή της για τις οικονομίες, τις οποίες χρηματοδοτεί. Πρόκειται για ελαφρά υποβάθμιση σε σχέση με την προηγούμενη εκτίμηση για ανάπτυξη 2,6% φέτος.
Συνολικά η EBRD κάνει λόγο για υποτονική ανάπτυξη και υπο- απόδοση της Ευρώπης σε σχέση με τις ΗΠΑ.
«Η παγκόσμια οικονομική δυναμική παραμένει υποτονική, με συνεχή απόκλιση μεταξύ της οικονομικής απόδοσης της ανεπτυγμένης Ευρώπης και των Ηνωμένων Πολιτειών.
Σε αυτό το πλαίσιο, ο μέσος ρυθμός ανάπτυξης στις περιοχές της EBRD επιβραδύνθηκε, από 3,4% το 2022 σε 2,7% το 2023 και το 2024 (σύμφωνα με προκαταρκτικές εκτιμήσεις), καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας συνέχισε να επηρεάζει αρνητικά τις οικονομικές επιδόσεις της περιοχής. Η επίδοση του 2024 ήταν πιο αδύναμη από την αναμενόμενη τον Σεπτέμβριο», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Η πρόβλεψη ανάπτυξης για τις περιοχές της EBRD το 2025 αναθεωρήθηκε προς τα κάτω κατά 0,3 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με την πρόβλεψη του Σεπτεμβρίου 2024. Πλέον, η ανάπτυξη αναμένεται να φτάσει κατά μέσο όρο το 3,2% φέτος.
Οι προβλέψεις ανάπτυξης για την Κεντρική Ευρώπη, τις Βαλτικές χώρες και τη νοτιοανατολική ΕΕ μειώθηκαν λόγω της ασθενούς εξωτερικής ζήτησης, ενώ οι υποβαθμίσεις στη νότια και ανατολική Μεσόγειο αντικατοπτρίζουν τον αντίκτυπο των συγκρούσεων και της αργής προόδου των μεταρρυθμίσεων. Η μέση ανάπτυξη στις περιοχές της EBRD αναμένεται να φτάσει το 3,4% το 2026.
Εμπορικές Αβεβαιότητες και Δασμοί
Η αβεβαιότητα σχετικά με πιθανές αυξήσεις των δασμών στις εισαγωγές των ΗΠΑ και τα αντίμετρα από τους εμπορικούς εταίρους έχει αυξηθεί σημαντικά. Αυτή μπορεί να έχει σημαντικά αρνητική επίδραση στο εμπόριο, τις επενδύσεις και την παραγωγή. Πέρα από την αβεβαιότητα, ο άμεσος αντίκτυπος των δασμών και των εμπορικών περιορισμών θα εξαρτηθεί από το αν αυτοί είναι καθολικοί ή εφαρμόζονται σε επιλεγμένους εμπορικούς εταίρους.
Σε ένα σενάριο όπου οι ΗΠΑ αυξάνουν τους δασμούς σε όλες τις εισαγωγές κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες, το ΑΕΠ στις περιοχές της EBRD θα μπορούσε να μειωθεί κατά 0,1-0,2% βραχυπρόθεσμα. Οι χώρες της EBRD με τη μεγαλύτερη εμπορική έκθεση στις ΗΠΑ είναι η Ιορδανία, η Σλοβακία, η Ουγγαρία και η Λιθουανία. Αυτές οι εκτιμήσεις λαμβάνουν υπόψη τις ελαστικότητες της ζήτησης για εμπορεύματα καθώς και την έμμεση έκθεση μέσω των παγκόσμιων αλυσίδων αξίας. Οι επιπτώσεις μπορεί να αντισταθμιστούν εν μέρει από την ανατίμηση του δολαρίου, ενώ η ασθενέστερη ανάπτυξη βασικών εμπορικών εταίρων, όπως η Γερμανία ή η Κίνα, θα μπορούσε να ενισχύσει περαιτέρω τις αρνητικές συνέπειες.
Πληθωρισμός και Δημοσιονομικές Πιέσεις
Ο μέσος πληθωρισμός στις περιοχές της EBRD μειώθηκε από το 17,5% τον Οκτώβριο του 2022 στο 5,9% τον Δεκέμβριο του 2024, αλλά παραμένει πάνω από 1 ποσοστιαία μονάδα υψηλότερος από τον μέσο όρο πριν από την πανδημία. Ενώ οι τιμές της ενέργειας έχουν μειωθεί, οι πληθωριστικές πιέσεις προέρχονται ολοένα και περισσότερο από τη ζήτηση, όπως οι χαλαρότερες δημοσιονομικές πολιτικές και η ταχεία αύξηση των μισθών.
Η αποπληθωριστική τάση ήταν γενικά σύμφωνη με τις προσδοκίες, αλλά τα επιτόκια, συμπεριλαμβανομένων των αμερικανικών, μειώνονται πιο αργά από το αναμενόμενο. Αυτό αντανακλά τα υψηλότερα δημοσιονομικά ελλείμματα στις ανεπτυγμένες και αναδυόμενες αγορές. Το μέσο δημοσιονομικό ισοζύγιο στις περιοχές της EBRD επιδεινώθηκε κατά περίπου 2,2 ποσοστιαίες μονάδες μεταξύ 2017-2019 και 2024 και αναμένεται να παραμείνει σε παρόμοιο επίπεδο το 2025. Παρόμοιες τάσεις παρατηρούνται στις ΗΠΑ, τη Γαλλία, τη Γερμανία και πολλές άλλες μεγάλες οικονομίες.
Οι μεγαλύτερες κρατικές δαπάνες αντικατοπτρίζουν την αναβίωση των βιομηχανικών πολιτικών εν μέσω της κατακερματισμένης παγκόσμιας εμπορικής και επενδυτικής δραστηριότητας, το δημοσιονομικό βάρος των γηράσκοντων πληθυσμών και την αύξηση των αμυντικών δαπανών. Οι αμυντικές δαπάνες στις περιοχές της EBRD σχεδόν διπλασιάστηκαν την τελευταία δεκαετία, από 1,8% του ΑΕΠ το 2014 σε 3,5% το 2023, και αναμένεται να αυξηθούν περαιτέρω.
Περιφερειακές Οικονομικές Τάσεις
Κεντρική Ευρώπη & Βαλτικές χώρες: Η ανάπτυξη ανέκαμψε από 0,3% το 2023 σε 2% το 2024 και αναμένεται να φτάσει το 2,7% το 2025 και το 2,8% το 2026. Ωστόσο, η πρόβλεψη του 2025 μειώθηκε λόγω της βραδύτερης ανάκαμψης της ανεπτυγμένης Ευρώπης.
Νοτιοανατολική ΕΕ: Η ανάπτυξη μειώθηκε από 2,3% το 2023 σε 1,5% το 2024 και αναμένεται να φτάσει το 2,1% το 2025 και το 2,4% το 2026.
Δυτικά Βαλκάνια: Η ανάπτυξη διατηρείται στο 3,5% το 2024 και προβλέπεται να είναι 3,6% το 2025 και 2026.
Κεντρική Ασία: Η ανάπτυξη μειώθηκε από 5,7% το 2023 σε 5,4% το 2024 λόγω της στασιμότητας της εξορυκτικής δραστηριότητας στο Καζακστάν και των ακραίων καιρικών συνθηκών στη Μογγολία.
Ανατολική Ευρώπη & Καύκασος: Η ανάπτυξη μειώθηκε από 4,4% το 2023 σε 3,9% το 2024 και προβλέπεται να είναι 3,6% το 2025. Η πρόβλεψη για την Ουκρανία αναθεωρήθηκε προς τα κάτω λόγω της συνεχιζόμενης καταστροφής της ενεργειακής υποδομής.
Τουρκία: Η ανάπτυξη μειώθηκε από 5,1% το 2023 σε 2,9% το 2024 λόγω αυστηρότερης νομισματικής πολιτικής. Η πρόβλεψη για το 2025 παραμένει στο 3%.
Νότια & Ανατολική Μεσόγειος: Η ανάπτυξη μειώθηκε από 2,7% το 2023 σε 2,5% το 2024, αλλά αναμένεται να φτάσει το 3,7% το 2025 και το 4,1% το 2026.
Η οικονομική αβεβαιότητα παραμένει υψηλή, με τις γεωπολιτικές εξελίξεις και τις μεταβολές στις εμπορικές πολιτικές να διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στις προβλέψεις για το μέλλον.
