Αρνητική πορεία 100.896 θέσεων εργασίας κατέγραψε το σύστημα Εργάνη, το δίμηνο Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου του περασμένου έτους, με τις απώλειες να ανέρχονται σε 86.686 και 14.210, αντίστοιχα. Αν σε αυτό το αποτέλεσμα, προστεθούν και οι 131.496 απώλειες του Οκτωβρίου, τότε προκύπτει ότι το τελευταίο τρίμηνο της προηγούμενης χρονιάς, έφτασαν τις 232.395 οι απώλειες θέσεων απασχόλησης, αριθμός που συνιστά αρνητικό ρεκόρ.
Πρόκειται για μια προβληματική εικόνα που διαπιστώνεται σχεδόν στο σύνολο του β’ εξαμήνου της περασμένης χρονιάς, όπου έχουν χαθεί συνολικά 268.859 θέσεις.
Πιο αναλυτικά και ιδιαίτερα για το τελευταίο δίμηνο του 2024, τα στοιχεία του οποίου δημοσιεύθηκαν παράλληλα με το ετήσιο ειδικό τεύχος του συστήματος Εργάνη, διαπιστώνεται ότι τον Νοέμβριο οι 86.686 χαμένες θέσεις εργασίας, συνιστούν τη χειρότερη επίδοση από το 2001 και μετά για τον συγκεκριμένο μήνα.
Τον Δεκέμβριο, επίσης καταγράφηκε απώλεια άλλων 14.218 θέσεων εργασίας. Μάλιστα, είναι χαρακτηριστικό ότι ένα έτος νωρίτερα, τον Δεκέμβριο του 2023, είχε διαπιστωθεί αύξηση κατά 18.496 στις θέσεις απασχόλησης. Το πρόβλημα εντοπίζεται, τόσο στο πεδίο των προσλήψεων, όσο και σε εκείνο των απολύσεων. Ακριβέστερα, υπήρξαν 219.773 προσλήψεις κατά τον τελευταίο μήνα της περασμένης χρονιάς, που ήταν όμως λιγότερες κατά 4.331, συγκριτικά με τις 224.104 που είχαν προκύψει, τον Δεκέμβριο του 2023, δηλαδή ένα χρόνο νωρίτερα.
Αρνητική εικόνα και στις απολύσεις
Ανάλογα αρνητική εικόνα φαίνεται και στο πεδίο των απολύσεων, οι οποίες τον Δεκέμβριο του 2024 ήταν 233.991, περισσότερες κατά 28.383, σε σχέση με τις 205.608 που είχαν προκύψει πριν από ένα έτος, τον αντίστοιχο μήνα του 2023. Ως αποτέλεσμα αυτής της αρνητικής εικόνας του Δεκεμβρίου, ήταν το ισοζύγιο σε ετήσια βάση να είναι αρνητικό κατά 32.714 θέσεις, ειδικά για τον συγκεκριμένο μήνα.
Έτσι στο τέλος του 2024, το ισοζύγιο προσλήψεων – απολύσεων μπορεί να παρέμεινε θετικό κατά 70.349 θέσεις, αλλά ήταν αισθητά μικρότερο κατά 46.300, συγκριτικά με τις 116.649 που είχαν προκύψει το 2023.
Εντύπωση προκαλεί πως από το 2019 και μετά, μόνο το 2021 είχε προκύψει απώλεια θέσεων εργασίας (-2.598) κατά τον συγκεκριμένο μήνα. Η αρνητική επίδοση του Δεκεμβρίου του 2024 με τις 14.218 απώλειες, παραπέμπει σε ανάλογα προβληματική εικόνα, που είχε να φανεί από το 2012, (-21.049 θέσεις), δηλαδή από την εποχή της βαθιάς οικονομικής κρίσης.
Αυτή η ανησυχητική τάση που δημιουργήθηκε τον Νοέμβριο και τον Δεκέμβριο, φάνηκε πως ήταν σαφώς δυσμενέστερη το 2024, σε σχέση με τα αμέσως προηγούμενα έτη. Άλλωστε, κατά το β’ εξάμηνο του περασμένου έτους, μόνο ο Σεπτέμβριος (+3.596) ήταν μήνας με θετικό ισοζύγιο προσλήψεων – απολύσεων. Από τον Ιούλιο του 2024 έως και τον Δεκέμβριο, οι πέντε από τους έξι μήνες είχαν αρνητικό πρόσημο (Ιούλιος -34.979 θέσεις, Αύγουστος -5.081, Οκτώβριος -131.491, Νοέμβριος -86.686 και Δεκέμβριος -14.218). Έτσι, συνολικά κατά το β’ εξάμηνο προκύπτει πως χάθηκαν 268.859 θέσεις εργασίας.
Είναι χαρακτηριστικό ότι στο αντίστοιχο β’ εξάμηνο του 2023, ήταν τέσσερις από τους έξι μήνες με αρνητικό πρόσημο, με τις συνολικές απώλειες να περιορίζονται στις 188.269, δηλαδή αισθητά λιγότερες κατά 80.590, σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024.
Ειδικά για το τρέχον έτος, υπάρχουν αμφιβολίες για το πώς θα διορθωθεί το πρόβλημα, καθώς η σεισμική έξαρση που παρατηρήθηκε τις προηγούμενες ημέρες στην Σαντορίνη, έχει «παγώσει» την αγορά εργασίας, ειδικά στον κρίσιμο τομέα της εστίασης και του τουρισμού, όχι μόνο στο συγκεκριμένο νησί, αλλά ευρύτερα στις Κυκλάδες. Ο κίνδυνος φέτος, η εποχική απασχόληση να κινηθεί σε χαμηλότερα επίπεδα δεν μπορεί να υποτιμηθεί και σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο οι χαμένες θέσεις εργασίας του Νοεμβρίου και του Δεκεμβρίου, αποτελεί ζητούμενο αν θα καλυφθούν και σε ποιο βαθμό.
Όλα αυτά, ενώ σε λίγες μέρες, την 1η Μαρτίου, ξεκινάει και η επέκταση της Ψηφιακής Κάρτας σε τουρισμό και εστίαση πανελλαδικά, ένα μέτρο που αναμένεται να προκαλέσει αλλαγές στη σύνθεση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Δεν είναι τυχαίο ότι στο υπουργείο Εργασίας, γνωρίζουν μέσω της ανάλυσης των στοιχείων του συστήματος Εργάνη, πως στην εστίαση, σχεδόν τα ¾ των απασχολούμενων, δούλευαν με συμβάσεις μερικής απασχόλησης.
Πρόκειται για ξεκάθαρη στρέβλωση στην αγορά εργασίας, που τώρα αναμένεται να τακτοποιηθεί, μέσω της χρήσης της ψηφιακής κάρτας. Σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο όμως, είναι άγνωστο αν θα αξιοποιηθεί ο ίδιος αριθμός εποχικά απασχολούμενων στον κλάδο, ή θα είναι μικρότερος, ακριβώς επειδή θα αυξηθεί το ύψος των μηνιαίων εισφορών που θα καταβάλλουν οι επιχειρήσεις και δη οι μικρομεσαίες. Γι’ αυτό ακριβώς, επιλέχθηκε σε αυτή την περίοδο από το υπουργείο Εργασίας, να μειωθεί το μη μισθολογικό κόστος, για όλες τις επιχειρήσεις ανεξαρτήτως κλάδου, που προκύπτει από την υπερεργασία (9η ώρα), τις υπερωρίες (10η – 12η ώρα), τις αργίες και τα νυχτερινά. Αποτελεί ερωτηματικό όμως, αν η συγκεκριμένη μείωση των εισφορών, θα βοηθήσει τόσο, ώστε να περιοριστεί η μείωση των προσλήψεων, που είναι πιθανό να προκαλέσει η χρήση της Ψηφιακής Κάρτας.
Τα στοιχεία του περασμένου Δεκεμβρίου προβληματίζουν και ως προς το είδος των συμβάσεων εργασίας που υπογράφηκαν. Όπως φαίνεται, από το σύνολο των 219.773 προσλήψεων, οι περισσότερες (51,67% ή 113.559) αφορούν ευέλικτες μορφές εργασίας. Ειδικότερα, προέκυψαν 89.884 (ποσοστό 40,90%) προσλήψεις μερικής απασχόλησης και 23.675 (ποσοστό 10,77%) προσλήψεις με όρους εκ περιτροπής εργασίας. Συνολικά, στο 12άμηνο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2024 πάντως, η πλήρης απασχόληση κυριάρχησε, έστω και οριακά, καλύπτοντας το 51,98% των προσλήψεων.
Σε επίπεδο δραστηριότητας, οι μεγαλύτερες απώλειες (-4.755) εντοπίστηκαν στα καταλύματα, άλλη μια ένδειξη ότι ο τουρισμός δέχεται μεγάλη πίεση, ως προς τις χαμένες θέσεις εργασίας. Ακολουθούν η βιομηχανία τροφίμων (-3.192), το χονδρικό εμπόριο (-2.243) και η πεντάδα συμπληρώνεται με τα ταξιδιωτικά πρακτορεία (-848) και με την παροχή προσωπικών υπηρεσιών (-813).
