Διατήρησαν τις επιδόσεις ρεκόρ οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών το 2024, ωστόσο η κλιματική αλλαγή, ο ανταγωνισμός από τρίτες χώρες και οι επιβαρύνσεις κόστους αποτελούν τις καθοριστικές μεταβλητές για την πορεία των επόμενων ετών.
Πάντως για τη φετινή εμπορική περίοδο οι προβλέψεις του Συνδέσμου Ελληνικών Επιχειρήσεων Εξαγωγής, Διακίνησης Φρούτων, Λαχανικών και Χυμών Incofruit Hellas παραμένουν ευοίωνες, εκτιμώντας ότι το θετικό momentum για τις εξαγωγές των αγροτικών προϊόντων θα διατηρηθεί και το 2025.
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της Incofruit Hellas, το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές φρούτων και λαχανικών ενίσχυσαν την αξία πωλήσεων κατά 7,9% στα 1,85 δισ. ευρώ έναντι 1,72 δις ευρώ το 2023, με την μεσοσταθμική τιμή εξαγωγής να ενισχύεται κατά 5,3%.
Αντίστοιχα, ο όγκος των εξαχθέντων προϊόντων μας αυξήθηκε κατά 2,4% σε 1,790 εκατομμύρια τόνους έναντι των 1,720 εκατ. τόνος το 2023.
Ρεκόρ σε μια χρονιά δυσμενών καιρικών συνθηκών
Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι το νέο ρεκόρ καταγράφηκε σε μια χρονιά που χαρακτηρίζεται από δυσμενείς καιρικές συνθήκες και ιδιαίτερα από ξηρασία, αυξανόμενο ανταγωνισμό από τρίτες χώρες και προσαρμογή στο αυξημένο κόστος της παραγωγικής και εμπορικής δραστηριότητας, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό επίπεδο.
Όπως επισημαίνει ο Σύνδεσμο, είναι ιδιαίτερα σημαντικό ότι το 2024 το ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων έκλεισε τελικά με θετικό πρόσημο 66,523 εκατ. ευρώ, με κυρίαρχη την συμμετοχή του τομέα φρούτων λαχανικών και παρασκευασμάτων τους στην διαμόρφωσή του (με πλεόνασμα 2,242 δις ευρώ). Οι εξαγωγές των εγχώριων αγροτικών προϊόντων είναι αυξημένες το 12μηνο στο ύψος των 11,258 δισεκατομμυρίων ευρώ έναντι 10,872 δις ευρώ του 2023 εκτοξεύοντας την συμμετοχή τους στο 22,84% του συνόλου των εξαγωγών της χώρας σε σχέση με το 17,9% του 2022 συμβάλλοντας στην μείωση του εμπορικού ελλείμματος.
Συνέχισαν την ανοδική πορεία οι εισαγωγές
Σε ό,τι αφορά στις εισαγωγές συνέχισαν την ανοδική πορεία, σύμφωνα με όσα συμβαίνουν τα τελευταία χρόνια συνεπικουρώντας και της αύξησης των τουριστών. Και αυξήθηκαν κατά 5,6% σε όγκο και 11,9% σε αξία, φτάνοντας τους 861 χιλ. τόνους και 877 εκατ. ευρώ. «Η συνεχής αύξηση των εισαγωγών στην εθνική αγορά αλλά και στην κοινοτική αγορά είναι ακριβώς ένα από τα γεγονότα που σηματοδοτούν την εξέλιξη του κλάδου των οπωροκηπευτικών» επισημαίνει ο Σύνδεσμος και προσθέτει ότι «Στην ΕΕ, οι εισαγωγές από τρίτες χώρες το 2024 έχουν σταθεροποιηθεί σε υψηλά επίπεδα + 1% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους, συνολικού ύψους 14,75 εκατ. τόνους σχεδόν διπλάσιο από αυτό που πουλάει η ΕΕ σε τρίτες χώρες, λόγω της ρυθμιστικής απόκλισης σε εργασιακά, κοινωνικά, φυτοϋγειονομικά θέματα που υφίστανται μεταξύ των κοινοτικών παραγωγών και των παραγωγών τρίτων χωρών, καθιστώντας το κοινοτικό μοντέλο καλλιέργειας όλο και λιγότερο ανταγωνιστικό».
Οι προβλέψεις για το 2025
Σχετικά με τις προβλέψεις για την πορεία του 2025, ο Σύνδεσμος εκτιμά ότι «οι εξαγωγές των νωπών οπωροκηπευτικών θα συνεχισθούν με αυξητικούς ρυθμούς» ωστόσο επισημαίνει ότι η φετινή χρονιά χαρακτηρίστηκε επίσης από δυσμενείς καιρικές συνθήκες και ιδιαίτερα από ξηρασία, η οποία έχει επιδεινώσει το πρόβλημα της έλλειψης υδάτινων πόρων στις κύριες περιοχές παραγωγής οπωροκηπευτικών που επηρέασαν σοβαρά την παραγωγή και την μεταφορά αγαθών. Για το λόγο αυτό, ο Incofruit-Hellas θεωρεί ότι η κλιματική αλλαγή αποτελεί καθοριστική μεταβλητή για το μέλλον της παραγωγής και των εξαγωγών.
Παράλληλα, η αναθεώρηση του ισχύοντος ρυθμιστικού πλαισίου, τόσο σε εθνικό όσο και σε κοινοτικό, θεωρείται επίσης καθοριστική για το μέλλον, το οποίο δίνει προτεραιότητα στον έλεγχο της διαχείρισης των γεωργικών εκμεταλλεύσεων και των περιβαλλοντικών διατριβών, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη τα ειδικά χαρακτηριστικά της παραγωγής φρούτων και λαχανικών και η ικανότητά της να συνεισφέρει αξία στην οικονομία και την κοινωνία. Στον τομέα της παραγωγής, η έλλειψη εργατών γης προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία, η οποία αυξάνει το κόστος εργασίας σε έναν τομέα στον οποίο η εργασία μπορεί να αντιπροσωπεύει έως και το 45% του κόστους παραγωγής σε ορισμένες καλλιέργειες και παρά το ότι το λειτουργικό κόστος γενικά υποχώρησε εντούτοις δεν υπήρξε θετική επίπτωση στην εισοδηματική κατάσταση πολλών εκμεταλλεύσεωων Εξίσου ανησυχητική είναι η προοδευτική μείωση των φυτοϋγειονομικών προϊόντων, η οποία επηρεάζει τις αποδόσεις, την ποιότητα και την ασφάλεια των τροφίμων». Και όσον αφορά το εμπόριο, ο Incofruit-Hellas εκτιμά ότι «ο κοινοτικός κανονισμός, για τις συσκευασίες και τα απορρίμματα συσκευασίας, που θα απαιτεί χύμα πωλήσεις όταν θα είναι μικρότερα από 1,5 κιλό, ο οποίος απορρίφθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο μέχρι στιγμής, αλλά του οποίου η επεξεργασία δεν ολοκληρώθηκε, πρέπει να ληφθεί υπόψη από τις εθνικές και ενωσιακές αρχές η αντίθεση του κλάδου, γιατί η υποχρέωση χύμα πωλήσεων καθιστά πρακτικά μη βιώσιμη τη στρατηγική της διαφοροποίησης ανά καταγωγή και ποιότητα».
