Στα 49,90 δισ. ευρώ διαμορφώθηκε η αξία των ελληνικών εξαγωγών το 2024, καταγράφοντας μικρή μείωση κατά -2,2% σε σχέση με το 12μηνο του 2023, οπότε και είχε ανέλθει σε 51,02 δισ. ευρώ.
Θετικά σήματα εκπέμπουν πάντως τα στοιχεία του Δεκεμβρίου, σύμφωνα με τα οποία οι εξαγωγές ενισχύθηκαν κατά 292,4 εκατ. ευρώ (+7,8%). Συγκεκριμένα, όπως προκύπτει από ανάλυση του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων και του Κέντρου Εξαγωγικών Ερευνών και Μελετών (ΚΕΕΜ), επί των προσωρινών στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ η αξία των ελληνικών εξαγωγών τον τελευταίο μήνα του 2024 σκαρφάλωσαν σε 4,03 δισ. ευρώ έναντι 3,74 δισ. ευρώ κατά τον ίδιο μήνα του 2023. Μάλιστα, εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, εμφανίζεται αύξηση (16,2%), για έκτο συνεχόμενο μήνα.
Σε ό,τι αφορά το δωδεκάμηνο του 2024, χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές με τη συνεχόμενη αύξηση των τελευταίων έξι μηνών διαμορφώθηκαν στα 36,09 δισ. ευρώ από 35,27 δισ. ευρώ, δηλαδή ήταν ελαφρώς αυξημένες κατά 819,8 εκατ. ευρώ ή κατά 2,3%.
Οι δύσκολες συνθήκες του 2024 και οι προκλήσεις του 2025
Όπως σημείωσε ο πρόεδρος του Πανελληνίου Συνδέσμου Εξαγωγέων (ΠΣΕ), Αλκιβιάδης Καλαμπόκης «τον τελευταίο μήνα του χρόνου οι εξαγωγές έκλεισαν με θετικό πρόσημο» ενώ «κατέγραψαν, για έκτο συνεχόμενο μήνα, ένα ράλι ανόδου, χωρίς όμως να καταφέρουν να αντισταθμίσουν την πτώση του πρώτου εξαμήνου». «Οι εξαγωγές μας, για το 2024, οριακά δεν κατάφεραν να αγγίξουν τα 50 δισ. ευρώ, σε σχέση με τα 51 δισ. ευρώ του 2023» παρατήρησε, υπογραμμίζοντας πως «καθοριστικό ρόλο, στην τελική διαμόρφωση του ύψους των εξαγωγών, διαδραμάτισε η πτώση των πετρελαιοειδών – καυσίμων και των λαδιών».
«Οι συνεχείς προσπάθειες των Ελλήνων εξαγωγέων, μέσα στις δύσκολες συνθήκες που επικρατούσαν στο 2024, πόλεμος στο Ισραήλ και στην Ουκρανία, οικονομική αστάθεια σε δυνατές χώρες της Ε.Ε., αυξημένο ενεργειακό κόστος, οδήγησαν σε ένα τελικά ισορροπημένο αποτέλεσμα» πρόσθεσε για να συμπληρώσει πως «το 2025, μια χρονιά γεμάτη προκλήσεις και με τον ορατό κίνδυνο της επιβολής δασμών από πλευράς ΗΠΑ, απαιτεί τη συστράτευση όλων των εμπλεκόμενων (κυβέρνηση, φορείς, εξαγωγείς), προκειμένου να γυρίσουμε σε θετικό πρόσημο, αποδεικνύοντας ότι η Ελλάδα είναι μια δυναμική χώρα, που μπορεί να κερδίσει το στοίχημα των εξαγωγών και της ευρύτερης ανάπτυξης».
Συρρίκνωση του εμπορικού ελλείμματος τον Δεκέμβριο, διόγκωση στο 12μηνο
Σύμφωνα με την ανάλυση, οι εισαγωγές παρέμειναν πρακτικώς στάσιμες το Δεκέμβριο του 2024 (-0,2% ή -13,9 εκ. ευρώ) και άγγιξαν τα 7,13 δισ. ευρώ έναντι 7,14 δισ. ευρώ κατά τον ίδιο μήνα του έτους 2023. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές αγαθών διαμορφώθηκαν σε 5,47 δισ. ευρώ από 5,45 δισ. ευρώ, δηλαδή διευρύνθηκαν μόλις κατά 19,7 εκατ. ευρώ ή κατά 0,4%.
Ως αποτέλεσμα των παραπάνω, το εμπορικό έλλειμμα συρρικνώθηκε τον τελευταίο μήνα του 2024 κατά 306,3 εκατ. ευρώ ή κατά 9%, στα 3,09 δισ. ευρώ από 3,40 δισ. ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2023. Χωρίς τα πετρελαιοειδή καταγράφεται ακόμη μεγαλύτερη συρρίκνωση του εμπορικού ελλείμματος, κατά 398,7 εκατ. ευρώ (-13,9%).
Σε ό,τι αφορά στην περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2024, για τις εισαγωγές (συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών) αυξήθηκαν ελαφρώς, καθώς διευρύνθηκαν κατά 1,43 δισ. ευρώ ή κατά 1,7%, με τη συνολική τους αξία να διαμορφώνεται στα 84,52 δισ. ευρώ έναντι 83,09 δισ. ευρώ κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2023. Εξαιρουμένων των πετρελαιοειδών, οι εισαγωγές αυξήθηκαν με λίγο πιο έντονο ρυθμό και άγγιξαν τα 63,86 δισ. ευρώ από 61,62 δισ. ευρώ, δηλαδή ενισχύθηκαν κατά 2,24 δισ. ευρώ ή κατά 3,6%.
Τα παραπάνω είχαν ως αποτέλεσμα το εμπορικό έλλειμμα στο διάστημα Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου του 2024 να αυξηθεί κατά 2,54 δισ. ευρώ ή κατά 7,9%, στα 34,61 δισ. ευρώ από 32,07 δισ. ευρώ το δεκάμηνο του 2023. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το εμπορικό έλλειμμα αυξήθηκε με ελαφρώς μικρότερο ρυθμό και άγγιξε τα 27,77 δισ. ευρώ από 26,35 δισ. ευρώ, δηλαδή διογκώθηκε κατά 1,42 δισ. ευρώ ή κατά 5,4%.
Ο χάρτης των εξαγωγών
Όσον αφορά στην πορεία των εξαγωγών ανά γεωγραφικές περιοχές τον Δεκέμβριο του 2024, παρατηρείται αύξηση των αποστολών προς τις χώρες της Ε.Ε. (4,6%) ενώ ακόμη μεγαλύτερη είναι η αύξηση προς τις τρίτες χώρες (11,6%). Όταν, όμως, εξαιρεθούν τα πετρελαιοειδή η εικόνα ενισχύεται ακόμη περισσότερο, οι εξαγωγές προς τις χώρες της Ε.Ε. καταγράφουν άνοδο (15,2%), όπως και οι εξαγωγές προς τις τρίτες χώρες (17,9%), σε σχέση με τον αντίστοιχο περσυνό μήνα.
Αναφορικά με το ποσοστό των εξαγωγών που κατευθύνονται στις αγορές των κρατών-μελών της Ε.Ε., συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, αυτό μειώθηκε κατά 1,7 μονάδες και άγγιξε το 51,9% έναντι 53,6% σε σχέση με τον αντίστοιχο μήνα το 2023. Αντιστρόφως ανάλογη είναι η εικόνα που καταγράφεται για το ποσοστό των εξαγωγών προς τις τρίτες χώρες, που διαμορφώθηκε στο 48,1% έναντι 46,4%. Χωρίς τα πετρελαιοειδή, το μερίδιο των εξαγωγών προς τις χώρες της ΕΕ διαμορφώνεται στο 62,3% και των τρίτων χωρών στο 37,7%.
Εξετάζοντας την κατανομή των εξαγωγών για το διάστημα Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου του 2024, διαπιστώνεται ότι η συνολική αξία των εξαγωγών, συμπεριλαμβανομένων των πετρελαιοειδών, υποχώρησε προς τις χώρες της Ε.Ε. (-5,9%) ενώ προς τις τρίτες χώρες αυξήθηκε ελαφρώς (2,7%). Χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές παραμένουν στάσιμες προς τις χώρες της ΕΕ (-0,1%), ενώ διευρύνονται προς τις τρίτες χώρες (7,1%).
Οι κλάδοι που κινούνται ανοδικά
Σχετικά με τις μεγάλες κατηγορίες προϊόντων, τον Δεκέμβριο του 2024 καταγράφονται αυξητικές τάσεις σε 8 από τους 10 κυριότερους κλάδους προϊόντων. Συγκεκριμένα, ποσοστιαία άνοδος καταγράφεται στις ακόλουθες κατηγορίες: Τρόφιμα (11,1%), Βιομηχανικά (10,4%), Χημικά (14,8%), Μηχανήματα (4,7%) και Διάφορα Βιομηχανικά (29,9%), σε σχέση με τον περυσινό Δεκέμβριο.
Σημαντικά, όμως, διευρυμένες εμφανίζονται και εκείνες των Πρώτων Υλών (30,6%), των Λαδιών (70,5%) και των χαμηλών σε αξία εξαγωγών, Εμπιστευτικών Προϊόντων (59,2%), σε σχέση με το Δεκέμβριο του 2023.
Σε ποια προϊόντα καταγράφεται κάμψη
Αντίθετα, μειωμένες είναι οι εξαγωγές, της κυριότερης προϊοντικής κατηγορίας, των Πετρελαιοειδών-Καυσίμων (-4,1%) και των χαμηλών σε αξία εξαγωγών των Ποτά & Καπνός (-2,8%), σε σύγκριση με τον αντίστοιχο μήνα του περασμένου έτους.
Εξετάζοντας το 12μηνο Ιανουαρίου-Δεκεμβρίου 2024, πτώση καταγράφουν οι εξαγωγές των 5 από τις 10 μεγάλες κατηγορίες προϊόντων: Πετρελαιοειδή-Καύσιμα (-9,5%), Βιομηχανικά (-0,6%), Μηχανήματα (-2,6%), Λάδια (-23,9%) καθώς και οι μικρότερες σε αξία εξαγωγές των Εμπιστευτικών Προϊόντων κατά -2%.
Παράλληλα όμως, αυξημένες εμφανίζονται εκείνες των Τροφίμων (8,9%), Χημικών (2,6%), των Διαφόρων Βιομηχανικών (0,5%), των Πρώτων Υλών (7,7%) και των Ποτά & Καπνός (+8,6%), σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό δωδεκάμηνο.
