Νέο «ρήγμα» στο νομοθετικό πλαίσιο επιβολής του τεκμαρτού τρόπου προσδιορισμού του φορολογητέου εισοδήματος σε χιλιάδες ατομικές επιχειρήσεις προκαλεί μια νέα απαλλακτική απόφαση της Διεύθυνσης Επίλυσης Διαφορών της ΑΑΔΕ.
Η ΔΕΔ απήλλαξε φορολογούμενη συγγραφέα από τη φορολόγηση βάσει τεκμηρίων, καθώς δέχθηκε ότι είναι νέα επιτηδευματίας ασκούσα τη δραστηριότητά της για λιγότερα από 3 έτη, αν και εκείνη είχε ξεκινήσει παλιότερα, από το 2003, άλλη, εντελώς διαφορετική, εμπορική επιχειρηματική δραστηριότητα, την οποία διέκοψε το 2007.
Πρόκειται για τη δεύτερη περίπτωση ακύρωσης του τεκμαρτού τρόπου φορολόγησης των ελευθέρων επαγγελματιών, καθώς προηγήθηκε η ακύρωση (φ. «Ν» 28/12/2024), για λόγους υγείας, του εκκαθαριστικού σημειώματος που εστάλη σε φορολογούμενη, η οποία αρχικά φορολογήθηκε με βάση τα τεκμήρια.
Στη νέα απόφασή της η ΔΕΔ δεν έλαβε καν υπόψη εφαρμοστική απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ, εκδοθείσα το 2024, η οποία όριζε ότι για τον υπολογισμό των ετών άσκησης του επαγγέλματος λαμβάνεται υπόψη πάντοτε η πρώτη έναρξη επαγγέλματος, έστω κι αν έχει μεσολαβήσει διακοπή και νέα έναρξη αργότερα, έστω και με άλλο αντικείμενο εργασιών.
Αντιθέτως, επικαλέστηκε μια απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας, εκδοθείσα από το 2019, η οποία αφορούσε την απαλλαγή από το τέλος επιτηδεύματος επιχειρηματιών και ελευθέρων επαγγελματιών κατά τα πέντε πρώτα έτη άσκησης των δραστηριοτήτων τους.
Ειδικότερα, με τη νέα αυτή απόφασή της, η ΔΕΔ δέχθηκε την προσφυγή φορολογούμενης κατά του τεκμαρτού προσδιορισμού του εισοδήματός της βάσει των διατάξεων του ν. 5073/2023 και ακύρωσε το υπέρογκο ποσό φόρου εισοδήματος που καλείτο να πληρώσει με βάση τις διατάξεις αυτές, αποδεχόμενη τον ισχυρισμό της ότι όσον αφορά το επάγγελμα της συγγραφέως, το οποίο άσκησε κατά το φορολογικό έτος 2023, με έναρξη εργασιών το 2021, ήταν όντως νέα επιτηδευματίας, που δικαιούτο πλήρους απαλλαγής από τον τεκμαρτό προσδιορισμό για τα τρία πρώτα χρόνια άσκησης της τρέχουσας αυτής επαγγελματικής δραστηριότητας, παρά το γεγονός ότι η ίδια φορολογούμενη είχε ξεκινήσει να ασκεί ατομική επιχείρηση με τελείως διαφορετική δραστηριότητα εμπορικού χαρακτήρα από το 2003, την οποία διέκοψε το 2007.
Πιο συγκεκριμένα, η ΔΕΔ έκρινε ότι η προσφεύγουσα φορολογούμενη δικαιούτο την απαλλαγή από το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα, για την πρώτη τριετία άσκησης του επαγγέλματός της, όπως προβλέπει το άρθρο 17 του ν. 5073/2023, το οποίο προστέθηκε ως άρθρο 28Γ στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος, για τους εξής λόγους:
- Η φορολογούμενη έκανε νέα έναρξη εργασιών στις 27.10.2021 στην Ε’ ΔΥΟ Θεσσαλονίκης με εντελώς διαφορετικό αντικείμενο δραστηριότητας και συγκεκριμένα με αντικείμενο τις «υπηρεσίες συγγραφέα» και ως εκ τούτου κατά το φορολογικό έτος 2023 δεν είχαν παρέλθει τρία έτη από την έναρξη της συγκεκριμένης δραστηριότητας.
- Επίσης είχε υποβάλει αίτημα προς την Ε’ ΔΟΥ Θεσσαλονίκης για απαλλαγή της από το τέλος επιτηδεύματος ως νέα επιτηδευματίας – συγγραφέας, το οποίο έγινε δεκτό, καθώς η ΔΟΥ εφάρμοσε στην περίπτωσή της την υπ’ αρ. 89/2019 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που αφορούσε τη φορολογική μεταχείριση νέων επιτηδευματιών ως προς το τέλος επιτηδεύματος. Με την απόφαση εκείνη του ΣτΕ είχε κριθεί ότι: «Δεν αρκεί […] για την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος μόνη η πάροδος πενταετίας από την έναρξη εργασιών σε άλλο επάγγελμα, όπως εσφαλμένα υποστηρίζει η διοίκηση, δεδομένου, μάλιστα, ότι τούτο θα είχε ως αποτέλεσμα να τίθενται σε αδικαιολόγητα δυσμενή μεταχείριση, εν συγκρίσει με τους λοιπούς νέους επιτηδευματίες προς τους οποίους τελούν υπό τις αυτές οικονομικές συνθήκες ασκήσεως του επαγγέλματός τους, οι ελεύθεροι επαγγελματίες που έχουν μεν πραγματοποιήσει έναρξη επιτηδεύματος πέντε έτη προ της επιβολής του ένδικου φορολογικού βάρους, πλην, όμως, προέβησαν, εν συνεχεία, σε διακοπή εργασιών. Για την επιβολή του τέλους […] αρκεί η προ πενταετίας έναρξη εργασιών, εφόσον εν τω μεταξύ δεν επήλθε διακοπή της σχετικής επαγγελματικής δραστηριότητας, με δήλωση στη φορολογική αρχή. Σε περίπτωση, εξάλλου, που, προ της συμπληρώσεως πενταετίας στην άσκηση του επαγγέλματος, υπεβλήθη δήλωση διακοπής ενώπιον της φορολογικής αρχής, τυχόν εκ νέου έναρξη εργασιών στο ίδιο κατ’ αντικείμενο επάγγελμα δεν θεωρείται μεν ως πρώτη έναρξη, ο χρόνος, όμως, διακοπής δεν συνυπολογίζεται για τη συμπλήρωση της πενταετίας. […]Μόνη, κατά συνέπεια, η παρέλευση πενταετίας από την έναρξη εργασιών, ακόμη και αναφορά την ίδια κατ’ αντικείμενο επαγγελματική δραστηριότητα, δεν αρκεί κατά νόμον για την επιβολή του τέλους επιτηδεύματος, εφόσον, προ της συμπληρώσεως πέντε ετών ασκήσεως του επαγγέλματος, επήλθε διακοπή εργασιών, με την υποβολή σχετικής δηλώσεως ενώπιον της αρμόδιας φορολογικής αρχής».
Σε ποιες παραδοχές στηρίχθηκε η ετυμηγορία της ΔΕΔ
Η ΔΕΔ έκρινε ότι εφόσον η φορολογική αρχή είχε ήδη αναγνωρίσει την ιδιότητα της φορολογούμενης ως νέου επιτηδευματία απαλλασσόμενου από το τέλος επιτηδεύματος για τα 5 πρώτα έτη άσκησης της δραστηριότητας, όπως ορίζεται στην απόφαση ΣτΕ 89/2019, θα έπρεπε να ισχύσει το αντίστοιχο και για το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα του ν. 5073/2023.
Και έκανε δεκτή την προσφυγή της, ερχόμενη σε αντίθεση με τα οριζόμενα στην υπ’ αριθμόν Α. 1061/2024 απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ Γ. Πιτσιλή.
Με την απόφαση εκείνη του διοικητή της ΑΑΔΕ είχε διευκρινιστεί ότι για την εξεύρεση των χρονικών διαστημάτων εντός των οποίων ισχύει η απαλλαγή από το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα ή η μείωση του ελαχίστου τεκμαρτού εισοδήματος των νέων επιτηδευματιών «λαμβάνεται υπόψη η πρώτη έναρξη, ανεξαρτήτως δραστηριότητας και δεν προσμετρώνται τα διαστήματα διακοπής».
Με βάση τα δεδομένα που υπάρχουν αυτή τη στιγμή, η νέα απόφαση της ΔΕΔ ανοίγει τον δρόμο σε χιλιάδες επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίες που έκαναν νέα έναρξη επαγγελματικής δραστηριότητας τα τελευταία 5 έτη, ασκώντας εντελώς διαφορετικό αντικείμενο εργασιών από αυτό για το οποίο είχαν κάνει έναρξη και κατόπιν διακοπή επαγγέλματος πριν από την τελευταία πενταετία είτε να απαλλαγούν πλήρως από την επαχθή φορολόγηση με βάση τα τεκμήρια του ν. 5073/2023 αν δεν έχουν συμπληρώσει τριετία στο νέο επάγγελμα είτε να τύχουν μειώσεων κατά 33% έως και 67% στο ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα αν έχουν συμπληρώσει μεν τριετία, όχι όμως και πενταετία στο νέο επάγγελμα.
