«Είναι η ώρα των μεγάλων ευκαιριών. Ισραήλ και Ελλάδα μπορούν να κάνουν μαζί πολλά πράγματα σε όλους τους τομείς»: Αυτό είναι το μήνυμα που στέλνουν μέσα από τη «Ναυτεμπορική», Ισραηλινοί ανώτατοι αξιωματούχοι στη βιομηχανία, τις εξαγωγές, τις επενδύσεις, την ενέργεια και το εμπόριο, που επισκέφθηκαν την Αθήνα, αμέσως μετά την επίτευξη εκεχειρίας στον πόλεμο στη Γάζα.
Στην ισραηλινή αποστολή μετείχαν ο πρόεδρος του Συνδέσμου Βιομηχάνων, Δρ. Ρον Τόμερ, η επικεφαλής του Οικονομικού τμήματος του υπουργείου Εξωτερικών, Γιάελ Ράβια Ζαντόκ, η Νίλι Σαέβ, CEO του Ινστιτούτου Εξαγωγών και Διεθνούς Συνεργασίας και η Ισραέλα Αϊνστάιν, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας των Εμπορικών Επιμελητηρίων.
Συναντήσαμε τα μέλη της ισραηλινής αποστολής και είχαμε την ευκαιρία να ακούσουμε πολλές και ενδιαφέρουσες προτάσεις για την ενίσχυση της συνεργασίας των δύο χωρών σε όλους τους τομείς.
Η πύλη της Ελλάδας στη Μ. Ανατολή
«Είμαστε η πύλη της Ελλάδας στη Μέση Ανατολή. Είστε η πύλη μας προς την Ευρώπη», επισημαίνει η Γιάελ Ράβια Ζαντόκ από το Οικονομικό τμήμα του Ισραηλινού υπουργείου Εξωτερικών. «Ο, τι είναι καλό για την Ελλάδα και την Ευρώπη, είναι καλό και για το Ισραήλ. Σταδιακά ευθυγραμμιζόμαστε με τους κανονισμούς της ΕΕ για διαφορετικά καταναλωτικά προϊόντα, πράγμα που σημαίνει ότι αναπτύσσονται όλο και περισσότερο οι εμπορικές μας σχέσεις κάθε χρόνο», προσθέτει.
Από την πλευρά του, ο Ρον Τόμερ, πρόεδρος της Ενωσης Βιομηχάνων τονίζει: «Ηρθαμε στην Αθήνα ως βιομήχανοι, εισαγωγείς, εξαγωγείς ,για να προσπαθήσουμε να αναπτύξουμε τις εμπορικές μας σχέσεις, που ξεπερνούν σήμερα το ένα δισεκατομμύριο δολάρια και μπορούν πολύ σύντομα να διπλασιαστούν και να τριπλασιαστούν. Υπάρχουν πολλές δυνατότητες και από τις δύο πλευρές. Σχετικά με τις κρατικές υπηρεσίες, συζητήσαμε για την ψηφιοποίηση της υγειονομικής περίθαλψης. Σε πολλούς τομείς έχουμε πολύ δυνατές εταιρείες. Μπορεί να γίνουν κοινές επενδύσεις στη βιομηχανία τροφίμων, τα φαρμακευτικά προϊόντα, την προηγμένη τεχνολογία, στην καινοτομία και την άμυνα», σημειώνει ο Δρ. Τόμερ, ο οποίος είναι και επικεφαλής της μεγαλύτερης φαρμακοβιομηχανίας στο Ισραήλ. «Είναι περιττό να πούμε ότι η αμυντική μας βιομηχανία, η οποία δοκιμάστηκε σε έναν πολύ μακρύ πόλεμο, είναι δυστυχώς λόγω του πολέμου, κάπως «τυχερή». Αν και δεν θα ήθελα να χαρακτηρίσω έναν πόλεμο ως ευκαιρία, έδειξε στην πραγματικότητα την ικανότητα της ισραηλινής αμυντικής βιομηχανίας»
Η Ισραέλα Αϊνστάιν, αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας των Εμπορικών Επιμελητηρίων, που εκπροσωπεί 5000 μέλη, τονίζει επίσης την ανάγκη αύξησης των εισαγωγών από την Ελλάδα. «Θέλουμε όλο και περισσότερες εισαγωγές από την Ελλάδα. Αγροτικά προϊόντα, τρόφιμα, τυρί, γιαούρτι. Μπορού να φτάνουν στο Ισραήλ από την Ελλάδα σε δύο ως τέσσερις ημέρες. Η ελληνική ναυτιλία «γεφυρώνει» πολύ σύντομα τις αποστάσεις. Η ναυτιλία μπορεί να φέρει περισσότερη Ελλάδα στο Ισραήλ.
Ενεργειακή συνεργασία
Η Νίλι Σαλεβ, CEO του Ινστιτούτου Εξαγωγών και Διεθνούς Συνεργασίας, τονίζει ότι ένα πολύ δυνατό πεδίο συνεργασίας είναι η ενέργεια. «Η συνεργασία μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου και Ισραήλ είναι πολύ, πολύ σημαντική όσον αφορά τη μεταφορά φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας στην Ευρώπη. Συζητήσαμε επίσης με τους Ελληνες συναδέλφους μας τη συνεργασία στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, στη διαχείριση των ενεργειακών δικτύων κλπ. Δίνουμε μεγάλη προσοχή στις εγκαταστάσεις υγροποίησης φυσικού αερίου (LNG) για να το εξάγουμε μέσω Ελλάδας στην Ευρώπη. Eξάγουμε ήδη μεγάλες ποσότητες στην Αίγυπτο και στην Ιορδανία. Ωστόσο, η Ελλάδα είναι μια πύλη προς άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Η χώρα σας μπορεί να είναι ο βασικός κόμβος μεταφοράς LNG στην Ευρώπη. Στόχος μας είναι φυσικά και η δημιουργία υποθαλάσσιων αγωγών μεταφοράς φυσικού αερίου από την Ανατολική Μεσόγειο . Θα χρειαστεί χρόνος για να κατασκευάσουμε κάποιου είδους υποθαλάσσιους αγωγούς φυσικού αερίου, αλλά τουλάχιστον υγραέριο μπορεί να μεταφερθεί άμεσα σε μεγάλες ποσότητες.
Ο αγωγός Eastmed
«Δηλαδή βλέπετε πώς είναι δυνατή η αναβίωση του «ονείρου» για την κατασκευή του αγωγού Eastmed; Ηταν το ερώτημα που θέσαμε στους Ισραηλινούς αξιωματούχους.
«Ο αγωγός Eastmed, παραμένει ένα όνειρο προς το παρόν», λέει ο Πρόεδρος των Ισραηλινών Βιομηχάνων. Τονίζει προς το παρόν μπορεί να είναι αρκετή μόνο η μεταφορά υγροποιημένου αερίου. «Αλλά εάν υπάρξουν περισσότερες ανακαλύψεις υποθαλάσσιων κοιτασμάτων φυσικού αερίου, θα ενισχυθεί η ανάγκη κατασκευής ενός πραγματικού αγωγού και αυτό το όνειρο, και η συζήτηση για τον Eastmed ,μπορεί να έρθει στο φως».
Η Γιάελ Ράβια Ζαντόκ από το Ισραηλινό υπουργείο Εξωτερικών, σημειώνει ότι «η ενέργεια ήταν ένα από τα κίνητρα για τη τριμερή συνεργασία Ισραήλ- Κύπρου-Ελλάδας , αλλά πλέον έχει εξελιχθεί σε σημαντικό πυλώνα Και όσον αφορά τη συνδεσιμότητα, προφανώς και ισχύει το όραμα να έχουμε έναν αγωγό που θα επέτρεπε να μεγιστοποιηθούν τα οφέλη και οι δυνατότητες από τις έρευνες φυσικού αερίου, όχι μόνο στο Ισραήλ, αλλά και στην Κύπρο.Πριν από ενάμιση χρόνο, ξεκινήσαμε την τέταρτη φάση εξερεύνησης στην Ισραηλινή θαλάσσια Οικονομική Ζώνη και περιμέναμε να βρούμε περισσότερο φυσικό αέριο στα ύδατά μας. Άρα όσο περισσότερες ποσότητες αερίου έχουμε, τόσο μεγαλύτερη είναι η πιθανότητα να δημιουργηθεί ένας αγωγός που θα συνδέει την περιοχή μας με την Ελλάδα και την Ευρώπη…Η πιθανότητα να υλοποιηθεί αυτό το έργο συνδέεται και με τη δυνατότητα εξαγωγής υδρογόνου από την περιοχή στην Ευρώπη. Επομένως, σχετικά με τον αγωγό Eastmed, όχι μόνο το φυσικό αέριο αλλά και το υδρογόνο αυξάνει την οικονομική δυνατότητα και την πιθανότητα υλοποίησης αυτού του έργου»
Ο διάδρομος Ινδίας – Ε.Ε. μέσω Ισραήλ και Ελλάδας
Η Γιάελ Ράβια Ζαντόκ αναφέρει επίσης ένα άλλο τεράστιο πρότζεκτ : Τη δημιουργία του οικονομικού διαδρόμου IMEC, που θα συνδέει την Ινδία μέσω των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, της Σαουδικής Αραβίας, της Ιορδανίας και του Ισραήλ, με την Ελλάδα και την Ευρώπη. «Τα λιμάνια των ΗΑΕ θα συνδεθούν μέσω του χερσαίου αυτού διαδρόμου με την Μεσόγειο και την Ελλάδα. Η χώρα σας θα γίνει λοιπόν πύλη και από τις αγορές της Ινδίας και του Κόλπου, προς την Ευρώπη».
Είναι πιθανό να αντιδράσει η Τουρκία σε αυτά τα ενεργειακά σχέδια; Βλέπουμε μια πολύ προκλητική στάση της Τουρκίας απέναντι στο Ισραήλ. Και φυσικά, ενάντια στην Κυπριακή Δημοκρατία και την Ελλάδα. Η Αγκυρα μιλά για οριοθέτηση των ΑΟΖ Τουρκίας-Συρίας με την προσωρινή κυβέρνηση των τζιχαντιστών στη Δαμασκό. Ποια είναι η άποψη του Ισραήλ για αυτή την προκλητική στάση της Τουρκίας στην περιοχή; ρωτήσαμε τους συνομιλητές μας. «Ξέρετε, λέει η Γιαέλ Ράβια Ζαντόκ, σε κάθε κρίση, υπάρχει μια φράση στην εβραϊκή παράδοση: Οσο περισσότερο μας χτυπάτε, τόσο πιο δυνατοί γινόμαστε»…
Ο πρόεδρος των Βιομηχάνων του Ισραήλ, επισημαίνει μάλιστα ότι « μέχρι πρόσφατα κάναμε πολλές εισαγωγές και μέρος των εξαγωγών μας, από και προς την Τουρκία. Αποφασίσαμε να το σταματήσουμε .Σκεφτήκαμε άλλες πηγές «γιατί αντί να αγοράζουμε από τον Ερντογάν στην Τουρκία, αγοράζουμε κάποια αγαθά από την Αίγυπτο και άλλες φιλικές χώρες, όπως η Ελλάδα. Γιατί αυτό είναι πολύ σημαντικό για την καλή γειτονία, φυσικά, και την αμοιβαία ενίσχυση των οικονομιών μας»
«Όχι όλα τα αυγά στο ίδιο καλάθι»
Όπως λένε οι Ισραηλινοί συνομιλητές μας, ένας από τους λόγους που ήρθε στην Αθήνα αυτή η σημαντική επιχειρηματική αντιπροσωπεία είναι ότι «κατά τη διάρκεια του πολέμου, συνειδητοποιήσαμε ότι βάζουμε πάρα πολλά αυγά σε ένα καλάθι και πρέπει να διαφοροποιηθούμε. Πρέπει να επεκτείνουμε τις ευκαιρίες μας για το εμπόριο στην περιοχή. Στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες της περιοχής, στη Νότια Μεσόγειο, τη Νότια Ευρώπη ή τη Βόρεια Μεσόγειο, βρίσκουμε συνεργάτες με τους οποίους έχουμε ομοψυχία. Μοιραζόμαστε αξίες και γεωγραφία, είμαστε κοντά και ήδη υπάρχει η υποδομή του εμπορίου και οι καλές σχέσεις με τις οικονομίες και η πολιτική υποστήριξη. Γι’ αυτό είμαστε εδώ με τους σημαντικότερους κορυφαίους οικονομικούς οργανισμούς για να συναντηθούμε, πρόσωπο με πρόσωπο. Όχι μέσω ζουμ. Να ρωτήσουμε και να ακούσουμε, να μάθουμε και μαζί να βρούμε τις ευκαιρίες, τον σωστό τρόπο για να ενισχύσουμε την οικονομική μας συνεργασία. Και πρέπει να πω, βρίσκουμε στην Ελλάδα πολλές ολόθερμες καρδιές».
«Να μοιραστούμε το όνειρο»
Ο βιομήχανος Δρ. Τόμερ κλείνει τη συζήτηση με μια ευχή και μια πρόσκληση: Ηρθαμε στην Αθήνα για συνεργασία. Το όνειρο της νέας Μέσης Ανατολής δεν είναι ένα φανταστικό όνειρο. Είναι ένα τεκμηριωμένο, ρεαλιστικό όνειρο που μπορεί να είναι αληθινό. Αν το όνειρό μας γίνει πραγματικότητα, τότε θα είναι καλό για όλους και σίγουρα για τους καλούς μας φίλους. Όπως οι Ελληνες επιχειρηματίες, που είναι πάντα ευπρόσδεκτοι στο Ισραήλ. Ανυπομονούμε να τους δούμε μετά τον τερματισμό του πολέμου, για να επενδύσουν στη χώρα μας».
