Με αυστηρά πρόστιμα, που θα φθάνουν έως και 10.000 ευρώ, θα βρεθούν οι επαγγελματίες που διακινούν αγαθά χωρίς ψηφιακό δελτίο αποστολής από τον Απρίλιο, καθώς το νέο καθεστώς θα παραμείνει προαιρετικό έως το τέλος Μαρτίου.
Ο χρόνος μετρά ήδη αντίστροφα και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών έχει διαμηνύσει ότι δεύτερη παράταση δεν πρόκειται να δοθεί, όπως άλλωστε και αναγνώρισε τα προβλήματα που είχαν ανακύψει στο σύντομο χρονικό διάστημα που έπρεπε το μέτρο να υιοθετηθεί υποχρεωτικά από την αγορά και για τον λόγο αυτό προχώρησε στην παράταση των προθεσμιών.
Οι επαγγελματίες επομένως θα πρέπει να «τρέξουν», ειδικά δε όσοι δεν φροντίσουν έως τις 31 Μαρτίου να εφαρμόσουν προαιρετικά το εν λόγω μέτρο, ώστε να είναι έτοιμοι από την 1η Απριλίου.
Αναλυτικότερα, με βάση τη σχετική υπουργική απόφαση, οι προθεσμίες έναρξης της ψηφιακής παρακολούθησης έχουν διαμορφωθεί ως εξής:
Α’ Φάση (Βασικές Λειτουργίες έκδοσης και διαβίβασης δελτίων αποστολής στο myDATA)
Επιχειρήσεις της πρώτης περιόδου: Προαιρετικά μέχρι 31/3/2025, υποχρεωτικά από 1/4/2025:
- Έως και τις 31/3/2025 καθορίζεται η προαιρετική διαβίβαση στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA των δεδομένων της ψηφιακής παρακολούθησης διακίνησης αγαθών για την Α’ Φάση, για τις υπόχρεες επιχειρήσεις της πρώτης περιόδου (τζίρος πάνω από 200.000 ευρώ, καθώς και επιχειρήσεις που διακινούν φάρμακα και ιατρικά αναλώσιμα, ενεργειακά προϊόντα, οικοδομικά υλικά, ελαιόκαρπο και ελαιόλαδο).
- Για τις επιχειρήσεις αυτές, η Α’ Φάση γίνεται υποχρεωτική από 1/4/2025.
Επιχειρήσεις της δεύτερης περιόδου: Προαιρετικά μέχρι 30/9/2025, υποχρεωτικά από 1/10/2025:
- Έως και τις 30/9/2025 καθορίζεται η προαιρετική διαβίβαση στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA των δεδομένων της ψηφιακής παρακολούθησης διακίνησης αγαθών για την Α’ φάση, για τις υπόχρεες επιχειρήσεις της δεύτερης περιόδου (υπόλοιπες επιχειρήσεις, που δεν εντάσσονται στην πρώτη περίοδο εφαρμογής).
- Για τις επιχειρήσεις αυτές, η Α’ Φάση γίνεται υποχρεωτική από 1/10/2025.
Β’ Φάση (Ψηφιακή παρακολούθηση διακίνησης, μεταφορτώσεων και παράδοσης αγαθών)
Για το σύνολο των επιχειρήσεων: Προαιρετικά από 1/5/2025 έως 30/9/2025, υποχρεωτικά από 1/10/2025:
- Από 1/5/2025 έως και 30/9/2025 καθορίζεται η προαιρετική διαβίβαση στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA των δεδομένων της ψηφιακής παρακολούθησης διακίνησης αγαθών για τη Β’ φάση, για το σύνολο των υπόχρεων επιχειρήσεων.
- Από 1/10/2025 και εφεξής διαβιβάζονται υποχρεωτικά στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA τα δεδομένα της ψηφιακής παρακολούθησης διακίνησης αγαθών για το σύνολο των υπόχρεων επιχειρήσεων και τίθενται σε ισχύ οι εξαιρέσεις έκδοσης ψηφιακών παραστατικών διακίνησης.
Στο αμέσως επόμενο διάστημα αναμένεται η αυστηροποίηση του πλέγματος κυρώσεων για τη διακίνηση αγαθών χωρίς την έκδοση των κατάλληλων παραστατικών, με δεκαπλασιασμό των σχετικών προστίμων.
Συγκεκριμένα, τα πρόστιμα πρόκειται να ανέλθουν σε:
- πέντε χιλιάδες (5.000) ευρώ για υπόχρεους τήρησης απλογραφικού λογιστικού συστήματος και
- δέκα χιλιάδες (10.000) ευρώ για υπόχρεους τήρησης διπλογραφικού συστήματος.
Απλές και σύνθετες
Η διακίνηση αγαθών δύναται να διενεργείται είτε με απευθείας μεταφορά είτε με τη διενέργεια μεταφορτώσεων, στις οποίες χρησιμοποιούνται περισσότερα του ενός μεταφορικά μέσα.
Ειδικότερα, οι διακινήσεις διακρίνονται σε απλές και σύνθετες:
1. Ως απλές νοούνται αυτές για τις οποίες χρησιμοποιείται ένα μεταφορικό μέσο σε όλη τη διάρκεια διακίνησης από την έναρξη έως και την ολοκλήρωσή τους.
2. Ως σύνθετες νοούνται αυτές κατά τις οποίες διενεργούνται μεταφορτώσεις και χρησιμοποιούνται περισσότερα του ενός μεταφορικά μέσα από την έναρξη έως και την ολοκλήρωσή τους.
Τα ψηφιακά παραστατικά διακίνησης αγαθών ανά φύση συναλλαγής (π.χ. τριγωνικές συναλλαγές) και ανά τρόπο μεταφοράς (π.χ. διακίνηση αγαθών από εγκαταστάσεις του μεταφορέα, του μεταφορέα 3PL – Third Party Logistics, του αποθηκευτή) δύναται να περιλαμβάνουν και επιπλέον οντότητες που εμπλέκονται ανά περίπτωση σε κάθε διακίνηση.
Η διαδικασία της έκδοσης και διαβίβασης ψηφιακών παραστατικών για την ψηφιακή παρακολούθηση διακίνησης αγαθών διενεργείται από τις υπόχρεες οντότητες, σύμφωνα με την παρακάτω σειρά ενεργειών:
α) Έκδοση παραστατικών διακίνησης.
β) Διαβίβαση δεδομένων παραστατικών διακίνησης στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA και ταυτόχρονη ενημέρωση του λήπτη.
γ) Ψηφιακή παρακολούθηση διακίνησης αγαθών κατά τη διάρκεια αυτής.
δ) Ολοκλήρωση της διακίνησης με την παραλαβή των ψηφιακών παραστατικών και των διακινούμενων αγαθών.
ε) Ολοκλήρωση της διαδικασίας με τη διενέργεια ποσοτικού και ποιοτικού ελέγχου των αγαθών που παραλήφθηκαν.
Τα δεδομένα της ψηφιακής παρακολούθησης διακίνησης αγαθών διαβιβάζονται σε πραγματικό χρόνο πριν από την έναρξη της διακίνησης στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA, βάσει επιχειρησιακών και τεχνικών προδιαγραφών που θέτει η ΑΑΔΕ.
Στα δεδομένα της ψηφιακής παρακολούθησης διακίνησης αγαθών που διαβιβάζονται στην ψηφιακή πλατφόρμα myDATA έχουν πρόσβαση και δυνατότητα άντλησης δεδομένων, παραστατικών διακίνησης, εκτός από τον Εκδότη και τον Λήπτη, και οι λοιπές συσχετιζόμενες οντότητες που αναγράφονται στα ψηφιακά παραστατικά διακίνησης για σκοπούς τεκμηρίωσης και συσχέτισης παραστατικών που δύναται να εκδίδονται από αυτούς.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το ψηφιακό πελατολόγιο αποτελεί ουσιαστικά ένα ψηφιακό βιβλίο πελατών που θα τηρούν υποχρεωτικά συγκεκριμένοι κλάδοι ελευθέρων επαγγελματιών και επιτηδευματιών, ενώ θα παρακολουθείται από την ΑΑΔΕ σε πραγματικό χρόνο online και θα υπάρχει η δυνατότητα διασταυρώσεων και συγκρίσεων με ομοειδείς επιχειρήσεις.
Υπηρεσίες και αγαθά που εξαιρούνται
Από την εφαρμογή ψηφιακής παρακολούθησης διακίνησης αγαθών εξαιρούνται:
- Αγρότες ειδικού καθεστώτος ΦΠΑ και φυσικά πρόσωπα που πωλούν προϊόντα ή υπηρεσίες ευκαιριακά (συναλλαγές έως 10.000 ευρώ) και δημόσιοι ή ιδιωτικοί υπάλληλοι ή συνταξιούχοι που είναι συγγραφείς ή εισηγητές εκπαιδευτικών προγραμμάτων και σεμιναρίων (παρ. 1 του άρθρου 39 ΕΛΠ).
- Διακινήσεις αγαθών μέσω δικτύου συνεχούς ροής, δηλαδή για τις διακινήσεις φυσικού αερίου, ύδατος, αεριόφωτος, ηλεκτρικού ρεύματος και θερμικής ενέργειας.
- Διακινήσεις από τους τεχνικούς των αναγκαίων εργαλείων και μηχανημάτων για την εκτέλεση και διεκπεραίωση των εργασιών τους.
- Διακίνηση που διενεργείται από τα γραφεία τελετών.
- Διακίνηση παγίων και λοιπού κινητού εξοπλισμού κάθε είδους, σε περίπτωση μεταφοράς επαγγελματικής εγκατάστασης της οντότητας.
