Tα τελευταία χρόνια οι ηλεκτρονικές συναλλαγές κερδίζουν όλο και μεγαλύτερο έδαφος στις καθημερινές συναλλαγές των Ελλήνων ακόμα και για αγορές μικρής αξίας.
Όπως αποκαλύπτει πρόσφατη έρευνα της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) στο σύνολο των κρατών-μελών της Ευρωζώνης, η Ελλάδα το 2024 ήταν μία από τις χώρες όπου τα μετρητά «έχασαν έδαφος» σε σχέση με την πληρωμή με ηλεκτρονικά μέσα όπως κάρτες, κινητά, κ.α.).
Στη συνολική αξία των συναλλαγών που έγιναν σε σημεία εξυπηρέτησης καταναλωτών (POS – Point of Sales) στην Ελλάδα μόλις το 42% έγινε με μετρητά, και το 47% με κάρτα, ένα από τα υψηλότερα στην ευρωζώνη.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα φεύγει πολύ γρήγορα από τα μετρητά, συμβάλλει στην προσπάθεια της Κυβέρνησης να φέρει στην επιφάνεια το «μαύρο» χρήμα. Σε συνδυασμό μάλιστα και με τα μέτρα που ήδη έχει λάβει, όπως π.χ. η διασύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, καταφέρνει να περιορίσει τη φοροδιαφυγή.
Ποιο μέτρο πληρωμής προτιμάται
Παρόλα αυτά, στην ερώτηση ποιο μέσο πληρωμής προτιμούν περισσότερο, το 50% των Ελλήνων απάντησε ότι προτιμά τα μετρητά, που είναι και το υψηλότερο ποσοστό στο σύνολο των κρατών της Ευρωζώνης.
Είναι χαρακτηριστικό ότι το 2024, όπως επισημαίνει η ΕΚΤ, τα μετρητά αποτελούσαν την πιο συχνά χρησιμοποιούμενη μέθοδος πληρωμής σε 14 από τις 20 χώρες. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την ΕΚΤ, αν και τα ηλεκτρονικά μέσα πληρωμών χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο για πληρωμές λιανικής σε μια σειρά από κράτη-μέλη, τα μετρητά συνεχίζουν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην κοινωνία και εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ευρέως σε ολόκληρο τον πληθυσμό.
Η εικόνα στην υπόλοιπη Ευρώπη
Είναι ενδεικτικό ότι το μερίδιο των πληρωμών σε μετρητά (αριθμός συναλλαγών) κυμαινόταν μεταξύ 22% στην Ολλανδία και 64% στη Σλοβενία και 67% στη Μάλτα.
Οι πληρωμές με κάρτα χρησιμοποιήθηκαν για περισσότερες από τις μισές πληρωμές POS στη Φινλανδία (57%), την Ολλανδία (56%) και το Βέλγιο (53%).
Στην Ελλάδα, ο αριθμός των συναλλαγών με μετρητά ανέρχονταν στο 54% έναντι 37% που αφορά τον αριθμό των συναλλαγών με κάρτα. Ωστόσο η συνολική αξία των πληρωμών με μετρητά στην Ελλάδα αντιπροσώπευε το 42% και το 47% με κάρτα. Η συνολική αξία των πληρωμών με μετρητά υπερέβη τη συνολική αξία των πληρωμών με κάρτα σε 10 από τις 20 χώρες της ζώνης του ευρώ.
Τα πλεονεκτήματα των μετρητών
Στο ερώτημα που κλήθηκαν να απαντήσουν οι Ευρωπαίοι γιατί προτιμούν τα μετρητά, απάντησαν ότι έχουν τα εξής βασικά πλεονεκτήματα:
- Το 41% ότι είναι ανώνυμα και προστατεύουν την ιδιωτική ζωή
- Το 35% ότι κάνουν κάποιον να έχει μεγαλύτερη επίγνωση των εξόδων του
- Το 30% ότι οι συναλλαγές με μετρητά διακανονίζονται αμέσως
- Το 28% ότι τα μετρητά γίνονται αποδεκτά σε περισσότερες περιπτώσεις
Οι προμήθειες
Όσον αφορά τις προμήθειες, το 32% των Ελλήνων δήλωσε ότι προχώρησε σε ακύρωση συναλλαγής λόγω των προμηθειών και το 37% ότι την ολοκλήρωσε καθώς δεν είχε άλλη επιλογή. Η συγκεκριμένη έρευνα πραγματοποιήθηκε σε περίοδο πολύ πριν η Κυβέρνηση ανακοινώσει τις παρεμβάσεις για τη μείωση ή και τον μηδενισμό σε σειρά προμηθειών που εισπράττουν οι τράπεζες για καθημερινές συναλλαγές. Οι σχετικοί περιορισμοί θα τεθούν σε ισχύ εντός του Ιανουαρίου και μεταξύ άλλων, αφορούν :
1. Μηδενική χρέωση για πληρωμή λογαριασμών και οφειλών προς το δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ, εταιρίες ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών και ασφαλιστικές εταιρίες, μέσω web-banking και mobile-banking.
2. Μείωση 50% έως 80% των χρεώσεων για αποστολή χρημάτων σε άλλη τράπεζα. Συγκεκριμένα καθιερώνεται μέγιστο ύψος χρέωσης 0,5 ευρώ για αποστολή χρημάτων (εξερχόμενο έμβασμα) και 0,5 ευρώ για λήψη χρημάτων (εισερχόμενο έμβασμα), για ποσά έως 5.000€ ανά έμβασμα, για φυσικά πρόσωπα και ελεύθερους επαγγελματίες, μεταξύ τραπεζών.
3. μηδενικές χρεώσεις για ανάληψη μετρητών σε δημοτικές ενότητες όπου υπάρχει ΑΤΜ μόνο ενός τραπεζικού ιδρύματος, όπου σήμερα οι αντίστοιχες χρεώσεις ανέρχονται από 0-3 ευρώ ανα συναλλαγή. Αντίστοιχα, καθιερώνονται μηδενικές χρεώσεις για ερώτηση υπολοίπου σε κάθε ΑΤΜ άλλης τράπεζας σε όλη τη χώρα, όπου σήμερα το κόστος ανέρχεται σε 0,2 ευρώ.
4. Επεκτείνεται η μείωση κατά 50% των προμηθειών για αγορές από 10 ευρώ μέσω POS στην λεγόμενη «μικρή λιανική» στα 20 ευρώ.
5. Μηδενική χρέωση για φόρτιση προπληρωμένων καρτών για ποσό φόρτισης έως 100 ευρώ.
Σε επίπεδο Ευρωζώνης, το 39% των ερωτηθέντων απάντησε ότι πλήρωσε την προμήθεια επειδή δεν υπήρχε άλλη δυνατότητα ανάληψης μετρητών, ενώ το 28% ακύρωσε την συναλλαγή και το 20% πλήρωσε το «τέλος» επειδή το θεώρησε αποδεκτό.
Σύμφωνα με την Έκθεση, κατά μέσο όρο το 35% των ερωτηθέντων στη ζώνη του ευρώ προτιμούσε τα μετρητά. Μετά τα μετρητά, η επόμενη προτίμηση ήταν τα τραπεζικά εμβάσματα (32% των ερωτηθέντων) και, τέλος, οι πληρωμές μέσω κινητού τηλεφώνου ή άλλες ηλεκτρονικές πληρωμές (24% των ερωτηθέντων).
ΡΑΛΛΟΥ ΑΛΕΞΟΠΟΥΛΟΥ
