Σειρά στοχευμένων δράσεων για την ενίσχυση των εξαγωγικών επιδόσεων της χώρας προαναγγέλλει μιλώντας στη «Ν» ο γενικός γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας του υπουργείου Εξωτερικών και πρόεδρος του Δ.Σ. του Enterprise Greece Δημήτρης Σκάλκος.
Όπως αναφέρει ο κ. Σκάλκος, εντός των επομένων ημερών θα «βγει στον αέρα» το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Εξωστρέφειας για το 2025, το οποίο περιλαμβάνει 649 δράσεις που αφορούν τη συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων σε εκθέσεις, την οργάνωση επιχειρηματικών αποστολών, τη διευκόλυνση του εξαγωγικού εμπορίου, την αναπτυξιακή συνεργασία, την ενεργειακή διπλωματία, την ενίσχυση του ρόλου της Ελλάδας στους διεθνείς οργανισμούς.
Ο ίδιος μιλά για τους τομείς που μπορούν να πρωταγωνιστήσουν στις ελληνικές εξαγωγές και εκφράζει την ανησυχία του για την αβεβαιότητα και την εσωστρέφεια που καταγράφεται σε παγκόσμιο επίπεδο.
Επίσης, τον ανησυχεί το ενδεχόμενο να επαληθευτούν οι διακηρύξεις του νέου Αμερικανού προέδρου για την επιβολή οριζόντιων δασμολογικών μέτρων στα ευρωπαϊκά προϊόντα.
Σύμφωνα με τον κ. Σκάλκο, υπάρχουν περιθώρια για την απλοποίηση των διαδικασιών με στόχο τη διευκόλυνση του εξαγωγικού εμπορίου μας και θεωρεί ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να αποτελεί έναν ελκυστικό επενδυτικό προορισμό στον βαθμό που παραμείνει προσηλωμένη στην προώθηση κρίσιμων για την οικονομική ανάπτυξη μεταρρυθμίσεων.
Το πλήρες κείμενο της συνέντευξης έχει ως εξής:
Το 2024 οι ελληνικές εξαγωγές κινούνται σε πιο χαμηλά επίπεδα από ό,τι είχε προβλεφθεί. Βέβαια, βασικός παράγοντας είναι η μείωση των εξαγωγών πετρελαιοειδών. Πού το αποδίδετε;
«Στη μεγάλη εικόνα, οι ελληνικές εξαγωγές καταγράφουν αξιοσημείωτες επιδόσεις ως επακόλουθο της δυναμικής ανάκαμψης της οικονομίας.
Οι εξαγωγές μας με έτος βάσης το 2010 έχουν διπλασιαστεί και από το 2020 οι εξαγωγές αγαθών υπερτερούν των εξαγωγών υπηρεσιών ως ποσοστό του ΑΕΠ. Αυτό, δε, που είναι σημαντικό είναι ότι αυξάνονται τα μερίδια των αγαθών που ενσωματώνουν τεχνολογία και καινοτομία, δηλαδή έχουν αυξημένη προστιθέμενη αξία (κάτι που υποδηλώνει σταδιακή αλλαγή του παραγωγικού μας μοντέλου).
Σημειώνω ακόμη ότι οι εξαγωγές αγαθών αυξάνονται με τετραπλάσιο ρυθμό από τον αντίστοιχο της Ευρωζώνης, ενώ τέλος έχει αυξηθεί σημαντικά το μερίδιο των εξαγωγών ως ποσοστό των παγκόσμιων εξαγωγών».
Πάντως, το προηγούμενο έτος υπήρξε επιβράδυνση της εξωστρέφειας…
«Όντως, το 2023 υπήρξε μία σχετική επιβράδυνση, θα έλεγα απόλυτα αναμενόμενη, λαμβάνοντας υπόψη τις μεταβολές του διεθνούς οικονομικού περιβάλλοντος και ειδικότερα τις γεωπολιτικές εντάσεις, τη διατάραξη των εφοδιαστικών αλυσίδων, τις τιμές της ενέργειας και τα υψηλά επιτόκια.
Ωστόσο, οι εξαγωγές συνεχίζουν να επιδεικνύουν ανθεκτικότητα, καθώς το 2024 για το δεκάμηνο Ιανουαρίου-Οκτωβρίου καταγράφεται μείωση 2,6% συγκριτικά με το αντίστοιχο δεκάμηνο του 2023, ενώ χωρίς τα πετρελαιοειδή το ίδιο χρονικό διάστημα οι ελληνικές εξαγωγές παρουσιάζουν αύξηση 0,9%.
Μάλιστα, η αξία των εξαγωγών χωρίς τα πετρελαιοειδή του 10μήνου 2024 είναι υψηλότερη και από το αντίστοιχο διάστημα του 2022, χρονιά ρεκόρ για τις ελληνικές εξαγωγές (29,95 δισ. ευρώ το 2024 έναντι 29,7 δισ. ευρώ το 2022, δηλαδή αύξηση 0,9%).
Σε κάθε περίπτωση, δεν μένουμε παθητικοί παρατηρητές των εξελίξεων, αλλά αντίθετα επιχειρούμε, με την εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης στρατηγικής προώθησης εξαγωγών, να συμβάλουμε στην ενίσχυση του εξαγωγικού εμπορίου μας.
Αναφέρομαι σε στοχευμένες δράσεις μέσα από τα διαθέσιμα εργαλεία της οικονομικής μας διπλωματίας (διμερείς οικονομικές συμφωνίες, δικτύωση επιχειρήσεων, επιχειρηματικές αποστολές, την αποτελεσματική λειτουργία της Enterprise Greece και του Export Credit Greece, το δίκτυο των Οικονομικών και Εμπορικών Υπηρεσιών μας στις ανά τον κόσμο πρεσβείες μας)».
Τι προβλέπει το πρόγραμμα για την εξωστρέφεια του 2025;
«Το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο Εξωστρέφειας για το 2025 θα είναι διαθέσιμο σε κάθε ενδιαφερόμενο εντός των επόμενων ημερών. Σε αυτό καταγράφεται το σύνολο των δράσεων εξωστρέφειας που έπειτα από μακρά διαβούλευση με τους οικονομικούς εταίρους και φορείς προκρίνονται να υλοποιηθούν το νέο έτος στις χώρες-στόχους.
Συνολικά περιλαμβάνονται 649 δράσεις που αφορούν τη συμμετοχή ελληνικών επιχειρήσεων σε εκθέσεις, την οργάνωση επιχειρηματικών αποστολών, τη διευκόλυνση του εξαγωγικού εμπορίου, την αναπτυξιακή συνεργασία, την ενεργειακή διπλωματία, την ενίσχυση του ρόλου της Ελλάδας στους διεθνείς οργανισμούς».
Ποιοι τομείς κατά τη γνώμη σας μπορούν να πρωτοπορήσουν;
«Μεγάλες προοπτικές παρουσιάζουν τα προϊόντα του αγροδιατροφικού τομέα, ο κατασκευαστικός τομέας με τη σημαντική πλέον διεθνή εμπειρία που διαθέτουν οι κατασκευαστικές μας εταιρείες, η ναυτιλία και οι εξοπλισμοί θαλάσσιων μεταφορών και η πράσινη ενέργεια. Θα προσέθετα επίσης τον δυναμικά αναπτυσσόμενο τομέα της εγχώριας αμυντικής τεχνολογίας».
Υπάρχουν περιθώρια για τη μείωση της γραφειοκρατίας, ώστε οι εξαγωγές να γίνουν ευκολότερες;
«Πάντοτε υπάρχουν περιθώρια απλοποίησης των διαδικασιών με στόχο τη διευκόλυνση του εξαγωγικού εμπορίου μας και αυτό αποτελεί έναν από τους κύριους άξονες της πολιτικής μας στον τομέα αυτό. Αναφέρω ενδεικτικά την υλοποίηση των δράσεων του Οδικού Χάρτη για τη διευκόλυνση του εμπορίου 2022-2026 που περιλαμβάνει σειρά παρεμβάσεων, μεταξύ άλλων, στις τελωνειακές διαδικασίες, την ψηφιοποίηση των διαδικασιών, το θεσμικό πλαίσιο».
Στο χαρτοφυλάκιό σας είναι και η προσέλκυση επενδύσεων. Υπάρχει ενδιαφέρον για επενδύσεις στη χώρα μας;
«Τα τελευταία χρόνια καταγράφεται σημαντικό επενδυτικό ενδιαφέρον για τη χώρα μας. Η ελληνική οικονομία παρουσιάζει θετικές επιδόσεις στους βασικούς δείκτες προσέλκυσης επενδύσεων, όπως η πολιτική σταθερότητα, η δημοσιονομική σταθερότητα και η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος.
Αναμενόμενα, λοιπόν, αυτή η βελτίωση του οικονομικού κλίματος αλλά και συνολικά της πορείας της ελληνικής οικονομίας αποτυπώνεται στον μεγάλο όγκο των άμεσων ξένων επενδύσεων.
Σημειώνω δε ότι, παρά την παρατηρούμενη κάμψη έπειτα από το έτος-ρεκόρ 2022 (οκτώ δισ. ευρώ), οι άμεσες ξένες επενδύσεις συνεχίζουν να αυξάνονται. Με βάση τις προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η Ελλάδα θα είναι το 2024 και το 2025 πρώτη στην ποσοστιαία αύξηση των επενδύσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Συνολικά, την περίοδο 2019-2023 επενδύθηκαν στην ελληνική οικονομία 25 δισ. ευρώ, δηλαδή περίπου το 11,3% του ΑΕΠ του 2023. Είναι δε προφανές ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να αποτελεί έναν ελκυστικό επενδυτικό προορισμό στον βαθμό που παραμείνει προσηλωμένη στην προώθηση κρίσιμων για την οικονομική ανάπτυξη μεταρρυθμίσεων (χωροταξία, απονομή δικαιοσύνης, κ.ά.)».
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι για την ελληνική εξωστρέφεια; Πόσο επηρεάζει το διεθνές περιβάλλον;
«Η αβεβαιότητα και η εσωστρέφεια είναι οι δύο ισχυρότεροι ανασχετικοί παράγοντες για την εξωστρέφεια κάθε εθνικής οικονομίας. Η αβεβαιότητα που προέρχεται από την ισχυρή πιθανότητα αιφνίδιας αλλαγής των “όρων του παιχνιδιού” υπονομεύει την αναγκαία προβλεψιμότητα κάθε οικονομικής δραστηριότητας. Και η εθνική εσωστρέφεια, η οποία στην προκειμένη περίπτωση οδηγεί στην οικονομική περιχαράκωση και τον περαιτέρω κατακερματισμό του διεθνούς εμπορίου.
Σημειώνω ότι την περασμένη χρονιά επιβλήθηκαν περίπου 3.000 εμπορικοί περιορισμοί και ο όγκος του διεθνούς εμπορίου υποχώρησε κατά 3%».
Σας ανησυχεί μια πιθανή αλλαγή της πολιτικής των ΗΠΑ, με την προεδρία Τραμπ;
«Ναι, με ανησυχεί στον βαθμό που επαληθευτούν οι διακηρύξεις του νέου Αμερικανού προέδρου για την επιβολή οριζόντιων δασμολογικών μέτρων στα ευρωπαϊκά προϊόντα.
Ωστόσο, πρέπει να πω ότι η δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ έχει ξεκινήσει, αν και με διαφορετική στόχευση και ένταση, από την περίοδο Μπάιντεν, ενώ και η πρώτη θητεία Τραμπ δεν επιβεβαίωσε τις τότε ανησυχίες.
Σε κάθε περίπτωση πρέπει να θυμόμαστε ότι, σε τελική ανάλυση, οι υψηλοί δασμοί βλάπτουν όλους, καταναλωτές και παραγωγούς και πως ιστορικά μόνο ένα ανοικτό πολυμερές οικονομικό σύστημα προσφέρει προοπτικές παγκόσμιας οικονομικής ευημερίας».
