Αισθητά αυξήθηκαν τα ληξιπρόθεσμα χρέη του Δημοσίου και των φορέων Γενικής Κυβέρνησης προς τους ιδιώτες προμηθευτές, καθώς και σε φορολογούμενους από επι στροφές φόρων την τελευταία τριετία.
«Γκάζι» για να αποφύγει την καταγραφή «υψηλού 7ετίας» όσον αφορά το ύψος των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου προς την αγορά θέλει να πατήσει το υπουργείο Οικονομικών, καθώς στο 9μηνο, σύμφωνα με τα στοιχεία του ΥΠΕΘΟΟ, οι υποχρεώσεις εκτοξεύτηκαν στα 2,82 δισ. ευρώ, υψηλότερα απ’ ό,τι ήταν τον Δεκέμβριο του μακρινού 2017.
Παρά τα γεμάτα από ρευστότητα κρατικά ταμεία -εν όψει και της πρόωρης αποπληρωμής χρέους ύψους 8 δισ. ευρώ στις 13 Δεκεμβρίου αυτή τη στιγμή το ταμείο έχει τουλάχιστον 46 δισ. ευρώ- τόσο οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου όσο και οι επιστροφές φόρου σε εκκρεμότητα εμφανίζονταν στο τέλος Σεπτεμβρίου σε υψηλότερα επίπεδα συγκριτικά με τις αρχές του χρόνου: για τις μεν ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις η αύξηση ανερχόταν στα 400 εκατ. ευρώ στο διάστημα Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου, ενώ αύξηση 250 εκατ. ευρώ καταγράφεται στις εκκρεμείς επιστροφές φόρου.
Αθροιστικά, οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου προς τους προμηθευτές, μαζί με τις εκκρεμείς επιστροφές φόρου, στα τέλη του περασμένου Σεπτεμβρίου εκτοξεύτηκαν στο ποσό των 3,634 δισ. ευρώ, από 2,801 δισ. ευρώ που ήταν τον Δεκέμβριο του 2023, καταγράφοντας αύξηση κατά 833 εκατ. ευρώ ή 29,7%.
Έντονη «εποχικότητα»
Στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού του 2025, η αύξηση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του Δημοσίου στο 9μηνο αποδόθηκε στην έντονη «εποχικότητα» (όπως αναφέρεται χαρακτηριστικά) των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων. «Οι εν λόγω υποχρεώσεις (σ.σ.: των 2,819 δισ. ευρώ στο τέλος Σεπτεμβρίου) περιλαμβάνουν ποσά clawback και rebate εκτιμώμενου ύψους 1,316 δισ. ευρώ, που ακόμα δεν έχουν συμψηφιστεί, με αποτέλεσμα το ύψος τους, εξαιρουμένων των ανωτέρω υπό συμψηφισμό ποσών, να ανέρχεται σε 1,503 δισ. ευρώ».
Υπενθυμίζεται πως από την εποχή των μνημονίων και της τρόικας οι ελληνικές κυβερνήσεις έχουν υποσχεθεί τον μηδενισμό των εν λόγω χρεών, αλλά διαπιστώνεται ότι κινούνται σε αντίθετη (ανοδική) κατεύθυνση και από το 2022 τα χρέη αυξάνονται διαρκώς.
Ποιοι φορείς χρωστούν
Αναλυτικότερα, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, η εξέλιξη των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης προς τους ιδιώτες έχει ως εξής:
- Για τους φορείς της Κεντρικής Διοίκησης το ύψος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων τον μήνα Σεπτέμβριο 2024 ανέρχεται στο ποσό των 221 εκατ. ευρώ. Τον Δεκέμβριο του 2023, το αντίστοιχο ποσό ήταν μόλις 88 εκατ. ευρώ, κάτι που σημαίνει ότι μιλάμε για μένη κατηγορία.
- Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των ΟΤΑ διαμορφώνονται τον μήνα Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους στο ποσό των 321 εκατ. ευρώ. Και εδώ υπάρχει υπερδιπλασιασμός σε σχέση με τις αρχές του 2024, καθώς ο Δεκέμβριος του 2023 είχε κλείσει στα 149 εκατ. ευρώ. Το υπουργείο Οικονομικών επισημαίνει ότι η πρόσθετη επιχορήγηση που είναι προγραμματισμένη να αποδοθεί στους δήμους μέχρι το τέλος του έτους, ύψους περί που 90 εκατ. ευρώ, θα βοηθήσει στο να υπάρξει μείωση των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων και των δήμων. Το πρόβλημα με τις οφειλές των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης έχει επισημανθεί και στην πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την ελληνική πλευρά να επικαλείται προβλήματα ρευστότητας, τα οποία όμως μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω της έκτακτης επιχορήγησης.
- Όσον αφορά τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης, το ύψος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων για τον μήνα Σεπτέμβριο 2024 διαμορφώνεται στο ποσό των 701 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό ύψους 243 εκατ. ευρώ αφορά ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του κλάδου εφάπαξ παροχών του e-ΕΦΚΑ, κατόπιν της επιτάχυνσης εκκαθάρισης των κύριων συντάξεων, η οποία συμπαρασύρει τον ρυθμό εκκαθάρισης των εφάπαξ παροχών. Στο ανωτέρω ποσό των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων συμπεριλαμβάνεται ποσό ανείσπρακτου clawback και rebate ύψους 235 εκατ. ευρώ.
- Οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των νοσοκομείων (συμπεριλαμβανομένης και της ΕΚΑΠΥ), λαμβάνοντας υπόψη και τα π σά clawback και rebate ύψους 1,081 δισ. ευρώ, υπολογίζονται στο ποσό του 1,365 δισ. ευρώ για τον Σεπτέμβριο 2024 και ως εκ τούτου οι καθαρές ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις ανέρχονται στο ποσό των 284 εκατ. ευρώ. Να σημειωθεί πάντως ότι τα νοσοκομεία δεν είναι ο λόγος για τον οποίο οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του Δημοσίου εμφανίζονται συνολικά αυξημένες σε σχέση με τις αρχές του χρόνου και αυτό διότι ο Δεκέμβριος του 2023 είχε κλείσει με περισσότερα χρέη, συνολικού ύψους 1,319 δισ. ευρώ.
- Ως προς τα λοιπά νομικά πρόσωπα, το ύψος των ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων για τον μήνα Σεπτέμβριο 2024 ανέρχεται στο ποσό των 294 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι οι ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις των συγκοινωνιακών φορέων ανέρχονται στο ποσό των 39 εκατ. ευρώ και των αμυντικών βιομηχανιών, ΕΑΣ ΑΒΕΕ και ΕΑΒ Α.Ε., διαμορφώνεται τον μήνα Σεπτέμβριο 2024 στο ποσό των 34 εκατ. ευρώ. Τον Δεκέμβριο του 2023 το αντίστοιχο ποσό των οφειλών των λοιπών νομικών προσώπων ανερχόταν στα 190 εκατ. ευρώ.
Επιστροφές φόρου
Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρου έφτασαν τον Σεπτέμβριο στα 815 εκατ. ευρώ, έναντι 558 εκατ. ευρώ τον Δεκέμβριο του 2023 και 590 εκατ. ευρώ πριν από ακριβώς έναν χρόνο. Αύξηση καταγράφεται σε όλα τα ποσά: και στις εκκρεμείς επιστροφές φόρου κάτω των 90 ημερών (από τα 380 εκατ. ευρώ στα 528 εκατ. ευρώ) και στις εκκρεμείς επιστροφές φόρου άνω των 90 ημερών (από τα 210 εκατ. ευ ώ στα 287 εκατ. ευρώ.
