Διέξοδο απαλλαγής από τα τεκμήρια διαβίωσης της εφορίας δίνει πλέον η Δικαιοσύνη σε ανέργους και άλλους φτωχούς πολίτες που πιάνονται στα δίχτυα της τεκμαρτής φορολόγησης.
Ενδεικτική της νέας αυτής διεξόδου που έχουν οι φορολογούμενοι είναι μία απόφαση-βόμβα που εξέδωσε στις 19-1-2024 το Μονομελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης.
Πρόκειται για την υπ’ αριθμόν 100/2024, η οποία δικαίωσε φορολογούμενο που προσέφυγε κατά αποφάσεων της ΑΑΔΕ για την φορολόγησή του βάσει τεκμηρίων διαβίωσης καίτοι ήταν άνεργος με μηδενικό εισόδημα.
Η απόφαση αυτή έχει πολύ μεγάλη σημασία όχι μόνο γιατί δικαίωσε τον συγκεκριμένο άνεργο φορολογούμενο, αλλά και επειδή ξεκαθάρισε ότι τα τεκμήρια διαβίωσης, ως μαχητά βάσει του Συντάγματος, μπορούν να αμφισβητηθούν και να καταπέσουν ενώπιον της ελληνικής Δικαιοσύνης όχι μόνο για τους λόγους που περιοριστικά αναφέρονται στις σχετικές διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 31 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ανεργία, φυλάκιση, βαριά νόσηση κ.λπ.) αλλά και για οποιονδήποτε άλλον λόγο, φθάνει οι ισχυρισμοί του φορολογούμενου ότι το πραγματικό του εισόδημα είναι μηδενικό ή πενιχρό να αποδεικνύονται με συγκεκριμένα στοιχεία που οφείλει να υποβάλει ενώπιον του δικαστηρίου.
Η υπόθεση
Η περίπτωση την οποία εκδίκασε το Μονομελές Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης αφορά πιο συγκεκριμένα έναν άνεργο φορολογούμενο που είχε δηλώσει μηδενικό πραγματικό εισόδημα για το φορολογικό έτος 2019, ο οποίος εκλήθη, παρ’ όλα αυτά, με το εκκαθαριστικό της φορολογικής δήλωσης που υπέβαλε στις 30-8-2020, για το 2019, να πληρώσει ένα υπέρογκο ποσό φόρου εισοδήματος, της τάξεως των 3.304,40 ευρώ.
Το ποσό αυτό προέκυψε βάσει τεκμαρτού εισοδήματος ύψους 22.688 ευρώ που του προσδιόρισε η ΑΑΔΕ, αφού έλαβε υπόψη:
α) το ελάχιστο τεκμήριο διαβίωσης των 3.000 ευρώ,
β) τεκμήριο διαβίωσης 17.388 ευρώ για την ιδιόκτητη κύρια κατοικία του, εμβαδού 199 τ.μ. στη Θεσσαλονίκη και
γ) τεκμήριο διαβίωσης 2.300 ευρώ για το Ι.Χ. αυτοκίνητό του, που είχε κινητήρα 1.341 κυβ. εκατοστών και έτος πρώτης κυκλοφορίας το 2004!
Στον φορολογούμενο δεν επιβλήθηκε ειδική εισφορά αλληλεγγύης, λόγω ανεργίας.
Προσφυγή στη ΔΕΔ
Κατά του εκκαθαριστικού, ο φορολογούμενος άσκησε στις 10-3- 2021 ενδικοφανή προσφυγή ενώπιον της ΔΕΔ της ΑΑΔΕ. Η ενδικοφανής προσφυγή αυτή απορρίφθηκε ως αναπόδεικτη με απόφαση του προϊσταμένου της ΔΕΔ, η οποία εκδόθηκε στις 30-7-2021.
Ο φορολογούμενος προσέφυγε εν συνεχεία στο Διοικητικό Πρωτοδικείο Θεσσαλονίκης, όπου αμφισβήτησε το ετήσιο συνολικό ποσό του τεκμαρτού εισοδήματος που προσδιορίστηκε σε βάρος του, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 31 του ΚΦΕ, υποστηρίζοντας ότι τα πραγματικά εισοδήματά του έχουν μειωθεί δραματικά, λόγω της γενικότερης οικονομικής κατάστασης αλλά και της μακροχρόνιας ανεργίας του.
Το δικαστήριο, το οποίο εκδίκασε την υπόθεση στις 23-10-2023, δικαίωσε τον φορολογούμενο διατάσσοντας την ακύρωση του εκκαθαριστικού, βασιζόμενο αφενός στις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 31 του ΚΦΕ περί αμφισβήτησης των τεκμηρίων διαβίωσης από φορολογούμενο που είναι άνεργος, αφετέρου στα αποδεικτικά στοιχεία που προσκόμισε ο φορολογούμενος, αλλά και διατυπώνοντας σαφώς την άποψη ότι:
«Για να είναι συνταγματικώς ανεκτό το θεσπισθέν από το νόμο τεκμήριο διαβίωσης λόγω ακινήτου και επιβατικού αυτοκινήτου ιδιωτικής χρήσης και για να μην αντιβαίνει στο άρθρο 4 (παρ. 5) του Συντάγματος, θα πρέπει να θεωρείται ως μαχητό και όχι αμάχητο κατά την κρίση των αρμόδιων δικαστηρίων επί κάθε συγκεκριμένης περίπτωσης, υπό την έννοια ότι ο ενδιαφερόμενος θα μπορεί σε κάθε περίπτωση, και όχι μόνο στις περιοριστικώς αναφερόμενες περιπτώσεις, κατ’ άρθρο 31 παρ. 2 του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος (ΚΦΕ), να αμφισβητήσει το προβλεπόμενο στο νόμο αντίστοιχο ποσό ετήσιας τεκμαρτής δαπάνης διαβίωσης και να προβάλει και αποδείξει, με την υποβολή πρόσφορων αποδεικτικών στοιχείων ενώπιον των τακτικών διοικητικών δικαστηρίων, ότι για την κρινόμενη φορολογική περίοδο δεν κατέβαλε δαπάνη ή ότι κατέβαλε ποσό δαπάνης μικρότερο από το τεκμαρτώς προσδιοριζόμενο κατά νόμο για το ακίνητο που ιδιοκατοικεί ή το αυτοκίνητο που κατέχει».
