Οριακή μείωση -0,03% κατά μέσο όρο, συγκριτικά με τον αντίστοχο περυσινό μήνα, κατέγραψαν οι τιμές των προϊόντων στα σούπερ μάρκετ τον Οκτώβριο 2024, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ)
Όπως επισημαίνει το ΙΕΛΚΑ, η μεταβολή του Οκτωβρίου οφείλεται στην αμοιβαία εξουδετέρωση της επίδρασης από τις αυξήσεις και μειώσεις στις επιμέρους κατηγορίες. Οι μειώσεις αφορούν είδη κυρίως μη τροφίμων, ενώ οι αυξήσεις αφορούν είδη που έχουν να κάνουν με το κακάο και τον καφέ και σε συγκεκριμένα νωπά είδη λόγω της παρατεταμένης ξηρασίας.
Ανοδικά 12 κατηγορίες
Από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται οι 11 κατέγραψαν μείωση και οι 12 αύξηση.
Οι κατηγορίες με τις μεγαλύτερες μειώσεις τιμών
Ειδικότερα, όπως προκύπτει από τη στοχευμένη έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών, αποκλειστικά στο κανάλι των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ σχετικά με τις πληθωριστικές τάσεις, μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:
- Τροφές και είδη για κατοικίδια: -10,18%
- Απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού: –8,00%
- Χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής: -4,69%
- Βρεφικές και παιδικές τροφές: -3,78%
- Ζύμες νωπές και καταψυγμένες: -2,77%
Οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.
Άλμα τιμών σε ψάρια, ορεκτικά και μπισκότα-σοκολάτες
Στον αντίποδα, διψήφια άνοδος τιμών καταγράφεται στα φρέσκα ψάρια και τα θαλασσινά. Όπως σημειώνει το ΙΕΛΚΑ, λόγω της παρατεταμένης ζέστης, δεν υπήρχαν αρκετά ψάρια προς αλίευση, με αποτέλεσμα ελλείψεις στην αγορά και την αύξηση της τιμής τους, ενώ και οι ιχθυοκαλλιέργειες οριακά επαρκούν για την κάλυψη της ζήτησης.
Σε ανοδική τροχιά κινούνται οι τιμές και σε ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζομενα είδη, σε μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη, καθώς και σε είδη πρωινού – αλκοολούχα ποτά.
Οι διεθνείς τιμές του κακάο και του καφέ, επηρεάζουν τις κατηγορίες των γλυκών και των ροφημάτων, αλλά και την κατηγορία με τα είδη πρωϊνού, που περιλαμβάνει και πολλά είδη με σοκολάτα. Σε σχέση με τα αλκοολούχα ποτά η μειωμένη παραγωγή σταφυλιών 2023 οδηγεί σε αύξηση στο 2024, καθώς τα προϊόντα ωρίμανσης μπαίνουν στην αγορά.
Αναλυτικά, οι κατηγορίες με τις μεγαλύτερες αυξήσεις:
- Φρέσκα ψάρια και θαλασσινά: +11,31%
- Ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζομενα είδη: +5,79%
- Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +4,78%
- Είδη πρωινού και ροφήματα: +3,72%
- Αλκοολούχα ποτά: +3,49%
Πού αποδίδεται η τάση συγκράτησης των τιμών
Οι λόγοι στους οποίους αποδίδεται η τάση συγκράτησης των τιμών προϊόντων στα σουπερμάρκετ:
Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν συγκράτηση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητας τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
Η πορεία των τιμών των πρώτων υλών τους προηγούμενους μήνες στις διεθνείς αγορές και η ομαλοποίηση της αγοράς. Οι διεθνείς δείκτες πρώτων υλών τροφίμων (π.χ. FAO Food Price Index) καταγράφουν μείωση τους πρώτους μήνες του 2024 στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε περιπτώσεις όπως ο καφές και το κακάο όμως, η επίδραση είναι αντίστροφη.
Κυβερνητικές θεσμικές παρεμβάσεις. Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε περίπτωση ανατιμήσεων 6969/2024). Παράλληλα τον Οκτώβριο ξεκίνησε η εφαρμογή της εθελοντικής πρωτοβουλίας για μειώσεις τιμών σε συγκεκριμένα προϊόντα.
Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.
Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.
Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου, ενώ την τελευταία διετία καταγράφουν αύξηση.
