Την ανάγκη να επενδύσει η Ελλάδα σε μεγάλο βαθμό στο ανθρώπινο κεφάλαιο, για να γεφυρώσει το χάσμα της παραγωγικότητας με άλλα ευρωπαϊκά έθνη, τονίζει σε συνέντευξή του στη Ναυτεμπορική και στον Μιχάλη Ψύλο, ο Μάρτιν Μπάιστερμπος, επικεφαλής της ομάδας Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας για την Ελλάδα.
Ο κ. Μπάιστερμπος ,που εδώ και τέσσερα χρόνια είναι επικεφαλής της αποστολής της ΕΚΤ για την Ελλάδα, βρέθηκε στην Αθήνα για το Οικονομικό συνέδριο της Ναυτεμπορικής. «Οι ευρείας βάσης μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την ποιότητα των θεσμών είναι ζωτικής σημασίας για την οικονομική απόδοση μιας χώρας», σημειώνει και προσθέτει: «Το κλειδί είναι η υιοθέτηση ρυθμίσεων, φιλικών προς τις επενδύσεις και την καινοτομία, που συμβάλλουν στη διοχέτευση της αποταμίευσης προς παραγωγικές επενδύσεις».
Ο επικεφαλής της ομάδας της ΕΚΤ για την Ελλάδα υπογραμμίζει επίσης ότι η επίλυση του δημογραφικού προβλήματος και της διαρροής εγκεφάλων είναι μια μεγάλη πρόκληση, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη γενικότερα.
Η συνέντευξη στη Ναυτεμπορική του Μάρτιν Μπάιστερμπος στη «Ν» έχει ως εξής:
Κύριε Μπάιστερμπος, βρεθήκατε πρόσφατα στην Αθήνα, προσκεκλημένος στο 3ο Οικονομικό Συνέδριο της Ναυτεμπορικής. Στην ομιλία σας για την πορεία της ελληνικής οικονομίας, τονίσατε ότι «αυτή τη στιγμή η ψυχολογία στην Ελλάδα» έχει αλλάξει λόγω των μεταρρυθμίσεων «που εφαρμόστηκαν». Ποιες ήταν κατά τη γνώμη σας, οι πιο κομβικές μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν;
Κύριε Ψύλο, οι ευρείας βάσης μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την ποιότητα των θεσμών είναι ζωτικής σημασίας. Οι φετινοί κάτοχοι του βραβείου Νόμπελ στην Οικονομία, έδειξαν ότι οι θεσμοί είναι καθοριστικής σημασίας για την οικονομική απόδοση μιας χώρας.
Τρεις κομβικές μεταρρυθμίσεις
Ανατρέχοντας στην ελληνική εμπειρία, βλέπω τρεις βασικούς τομείς κομβικών μεταρρυθμίσεων:
Πρώτον, εκείνες οι μεταρρυθμίσεις που διασφάλισαν τη σταθερότητα του τραπεζικού τομέα, ιδίως επιτρέποντας στις τράπεζες να απαλλαγούν από τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια.
Δεύτερον, μεταρρυθμίσεις που ενίσχυσαν τη βιωσιμότητα των δημόσιων οικονομικών, που συνέβαλαν στην αποκατάσταση της εμπιστοσύνης της αγοράς και βελτίωσαν τις συνθήκες χρηματοδότησης για την Ελλάδα.
Και τρίτον, οι διαρθρωτικές πολιτικές στις αγορές εργασίας και αγαθών, που συνέβαλαν στην ενίσχυση της ανάπτυξης, της ανταγωνιστικότητας και των επενδύσεων.
Η Ελλάδα έχει ήδη προχωρήσει πολύ στην απλούστευση των ρυθμίσεων και των διαδικασιών ψηφιοποίησης, αλλά υπάρχουν ακόμη αρκετά περιθώρια περαιτέρω βελτίωσης, για παράδειγμα στις συναλλαγές των ακινήτων και στις δικαστικές διαδικασίες.
Η αύξηση της παραγωγικότητας
Αναφέρατε επίσης πώς πρέπει να δοθεί έμφαση στην αύξηση της παραγωγικότητας. Αλλά η Ελλάδα έχει πολλές μικρές επιχειρήσεις, αρκετές εκ των οποίων έχουν περιορισμένη δυνατότητα να υιοθετήσουν νέες τεχνολογίες και καινοτομία. Ποια είναι η λύση που προτείνετε;
Βλέπω τρεις κρίσιμους παράγοντες που αλληλοενισχύονται: Πρώτον, για να γεφυρώσει η Ελλάδα το χάσμα της παραγωγικότητας με άλλα ευρωπαϊκά έθνη, είναι κρίσιμο να επενδύσει σε μεγάλο βαθμό στο ανθρώπινο κεφάλαιο. Ένα καλά εκπαιδευμένο και εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό, με ψηφιακές δεξιότητες, είναι πιο καινοτόμο και προσαρμόσιμο στις συνεχώς μεταβαλλόμενες απαιτήσεις της παγκόσμιας οικονομίας.
Δεύτερον, η απλούστευση ή η άρση των κοστοβόρων κανονισμών και η μείωση των γραφειοκρατικών εμποδίων, θα συμβάλει στη δημιουργία ενός πιο φιλικού τοπίου για τις επιχειρήσεις, ενθαρρύνοντας την επιχειρηματικότητα και τις καλές θέσεις εργασίας.
Τρίτον, η πρόσβαση στις χρηματοπιστωτικές αγορές είναι ζωτικής σημασίας, ειδικά για τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις, που βρίσκονται στο στάδιο της ανάπτυξης. Η ενίσχυση του ρόλου των κεφαλαιαγορών, που συμπληρώνουν το τραπεζικό σύστημα, μπορεί να δώσει τη δυνατότητα σε αυτές τις επιχειρήσεις να επενδύσουν σε νέες τεχνολογίες, να επεκτείνουν τις δραστηριότητές τους και να προσλάβουν περισσότερους ειδικευμένους εργαζομένους.
Το «κλειδί» οι παραγωγικές επενδύσεις
Το χάσμα παραγωγικότητας συνδέεται στενά με τις μια αδυναμία στον τομέα των επενδύσεων. Τι πρέπει κατά τη γνώμη σας να κάνει η Ελλάδα και σε ποιους τομείς να επενδύσει;
-Κύριε Ψύλο,τα ο κλειδί είναι η υιοθέτηση ρυθμίσεων, φιλικών προς τις επενδύσεις και την καινοτομία, που συμβάλλουν στη διοχέτευση της αποταμίευσης προς παραγωγικές επενδύσεις. Είναι σημαντικό το κεφάλαιο να επενδύεται εκεί όπου θα είναι πιο παραγωγικό και έτσι να συμβάλλει περισσότερο στη βιώσιμη αύξηση του εισοδήματος και των μισθών.
Το τραπεζικό σύστημα παίζει βασικό ρόλο στην κατανομή των κεφαλαίων και ενδεχομένως στο μέλλον παράλληλα με πιο ανεπτυγμένες αγορές κεφαλαίων.
Η αποτελεσματική και ορθή εφαρμογή του ευρωπαϊκού προγράμματος NextGeneration EU είναι επίσης ζωτικής σημασίας. Επιπλέον, η μείωση των φραγμών για την είσοδο στις αγορές αγαθών και υπηρεσιών, και των δαπανηρών διοικητικών διαδικασιών, θα διευκολύνουν τον ανταγωνισμό για τις νεοφυείς εταιρείες, γεγονός που θα αποφέρει νέες επενδύσεις. Η ενίσχυση των επενδύσεων απαιτεί μια σταθερή δέσμευση για τη βελτίωση της παραγωγικότητας μέσω της εκπαίδευσης, της καινοτομίας και των ισχυρών οικονομικών θεσμών.
Αναπτυξιακά θεμέλια
Ο Μάρτιν Μπάιστερμπος έκανε μεγάλη εντύπωση στο Συνέδριο, γιατί παρακολούθησε μέχρι το τέλος όλες τις παρεμβάσεις των ομιλητών –επιχειρηματιών και οικονομολόγων.
Όπως εξηγεί στη «Ν»,είδε ότι «οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής εργάζονται σκληρά για να ενισχύσουν περαιτέρω τα αναπτυξιακά θεμέλια της ελληνικής οικονομίας, μετατρέποντάς την σε ένα μέρος όπου οι επιχειρήσεις μπορούν να ευδοκιμούν και να δημιουργούνται καλές θέσεις εργασίας. Ταυτόχρονα, άκουσα ότι υπάρχουν ακόμη αρκετές πτυχές του επιχειρηματικού περιβάλλοντος που θα μπορούσαν να βελτιωθούν περαιτέρω.
Το δημογραφικό πρόβλημα και το brain drain
Αναφορικά τέλος, με το δημογραφικό πρόβλημα και τη διαρροή εγκεφάλων, ο οικονομολόγος της ΕΚΤ σημειώνει ότι «είναι μια μεγάλη πρόκληση, όχι μόνο για την Ελλάδα αλλά και για την Ευρώπη γενικότερα. Υπογραμμίζει την ανάγκη καλής χρήσης της δυνητικής εργασίας που είναι διαθέσιμη αλλά εξακολουθεί να μην ενεργοποιείται. Για παράδειγμα χρειάζεται περαιτέρω μείωση των εμποδίων στη συμμετοχή των γυναικών στην εργασία, όπου τα ποσοστά απασχόλησης παραμένουν σχετικά χαμηλά.
Το υψηλό, ακόμη, ποσοστό ανεργίας μεταξύ των νέων μπορεί να μειωθεί με τη μείωση της αναντιστοιχίας ανάμεσα στις δεξιότητές τους και τις ανάγκες των επιχειρήσεων. Είναι επίσης σημαντικό να προσελκύονται και να παραμένουν στη χώρα, άτομα από το εξωτερικό για την κάλυψη των ελλείψεων σε εργαζομένους και δεξιότητες».
