Από τον επόμενο μήνα τίθεται σε εφαρμογή το νέο καθεστώς αφορολογήτου για τα φιλοδωρήματα που εισπράττουν οι εργαζόμενοι.
Η νέα πραγματικότητα και η ολοένα αυξανόμενη χρήση των POS στις συναλλαγές οδήγησε το οικονομικό επιτελείο στην απόφαση να αλλάξει τον τρόπο φορολόγησης των φιλοδωρημάτων που λαμβάνουν εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι στον χώρο της εστίασης και επιχειρήσεις που δεν ρυθμίζονται από συλλογικές συμβάσεις.
Οι αλλαγές που θα περιληφθούν σε νομοσχέδιο του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών που θα κατατεθεί το επόμενο χρονικό διάστημα, προβλέπουν ότι :
· Τα φιλοδωρήματα που προέρχονται μέσω POS και για ποσό έως 300 ευρώ, απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος και ασφαλιστικές εισφορές. Αν το μηνιαίο ποσό των φιλοδωρημάτων ξεπερνά τα 300 ευρώ μηνιαίως, τότε θα προστίθενται στο εισόδημα του εργαζόμενου και θα φορολογείται με βάση τους ισχύοντες φορολογικούς συντελεστές.
· Τα φιλοδωρήματα θα απαλλάσσονται πλήρως από ασφαλιστικές εισφορές ανεξάρτητα από το ύψος το οποίο φτάνουν μηνιαίως, δηλαδή ακόμα και αν είναι άνω των 300 ευρώ.
Γιατί υπάρχει διαφορετική αντιμετώπιση στο φόρο εισοδήματος σε σχέση με τις ασφαλιστικές εισφορές; Διότι, όπως εξήγησε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης, «οι ασφαλιστικές εισφορές σε ένα πολύ μεγάλο τους κομμάτι, το μεγαλύτερο, πληρώνεται από τους εργοδότες. Εδώ όμως το φιλοδώρημα δίνεται από τον πελάτη στον εργαζόμενο. Θα ήταν νομίζω όχι πολύ λογικό να καταβάλει εισφορές ο εργοδότης για κάτι που δεν τον αφορά».
Το όριο των 300 ευρώ
Όσον αφορά το όριο των 300 ευρώ που απαλλάσσεται πλήρως και από φόρους και από ασφαλιστικές εισφορές, ελήφθη υπόψη το γεγονός ότι υπάρχουν πολλοί εργαζόμενοι κυρίως στους κλάδους της εστίασης, που είναι μερικής απασχόλησης κι άρα έχουν χαμηλούς μισθούς.
Από την άλλη υπάρχουν πάρα πολλές επιχειρήσεις στις οποίες οι εργαζόμενοι δεν παίρνουν φιλοδώρημα ή φορολογούνται κανονικά π.χ. για τα μπόνους που λαμβάνουν. «Για τη ρύθμιση έπρεπε να έχουμε υπόψη μας όλους τους εργαζομένους σε όλους τους κλάδους προκειμένου η ρύθμιση να είναι δίκαια για όλους και να μην αισθάνονται κάποιοι ότι είναι πρώτης κατηγορίας και κάποιοι ότι είναι δεύτερης κατηγορίας ως προς το αφορολόγητο» διευκρίνισε ο κ. Χατζηδάκης.
Επιπλέον, η νέα διάταξη θα υψώνει ασπίδα προστασίας στους μισθωτούς καθώς :
· τα αφορολόγητα φιλοδωρήματα δεν θα μπορούν να υπερβαίνουν το 30% του κανονικού μισθού, προκειμένου να αποφευχθούν καταχρηστικές πρακτικές. Για παράδειγμα ένας εργαζόμενος να λαμβάνει μισθό 1.200 ευρώ, αλλά ο μισθός ανέρχεται σε 900 ευρώ συν 300 ευρώ ως «πρόσθετη παροχή» θα συνεπάγεται μικρότερο εργασιακό κόστος για τον εργοδότη, καθώς τα 300 ευρώ θα είναι αφορολόγητα και χωρίς εισφορές. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα 300 ευρώ/μηνιαίως αντιστοιχούν στο 33% των 900 ευρώ οπότε θα χτυπάει «καμπανάκι».
· Οι εργοδότες δεν θα μπορούν να προβούν σε αντικατάσταση μέρους του μισθού ενός εργαζόμενου με αφορολόγητα φιλοδωρήματα καθώς στην περίπτωση που εντοπιστεί τέτοια πρακτική, θα επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το 22% της διαφοράς. Για παράδειγμα ένας εργαζόμενος λαμβάνει σήμερα 1.400 ευρώ. Ο μισθός του μειώνεται στα 1.100 ευρώ και εισπράττει ως «πρόσθετη παροχή» 300 ευρώ. Η επιχείρηση θα ελεγχθεί και θα επιβληθεί πρόστιμο 22% επί της διαφοράς. Ένα ζήτημα που ανακύπτει, και μένει να διευκρινιστεί τις επόμενες ημέρες, είναι πως θα ελεγχθούν πιθανές τέτοιες περιπτώσεις για νεοπροσληφθέντες, π.χ. εποχικό προσωπικό.
· Η ρύθμιση ισχύει για όλες τις επιχειρήσεις και τους κλάδους στους οποίους τα φιλοδωρήματα δεν ρυθμίζονται από συλλογικές συμβάσεις. Δηλαδή θα αφορά στην εστίαση, τα κομμωτήρια και όπου αλλού υπάρχει φιλοδώρημα, το οποίο δίνεται προαιρετικά από πελάτες της επιχείρησης στον εργαζόμενο και δεν προβλέπεται στις τακτικές αποδοχές.
Σύμφωνα με τον υφυπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Θάνο Πετραλιά, το 2023 τα εισοδήματα στην εστίαση που πέρασαν μέσω POS ανήλθαν σε 8 δισ. ευρώ και στα κομμωτήρια στα 580 εκατ. ευρώ. Αν υπολογίσει κανείς ότι οι πελάτες κατέβαλλαν φιλοδώρημα μέσω POS ποσό ίσο περίπου με 4% – 5% ανά συναλλαγή, τότε τα δυνητικά φιλοδωρήματα υπολογίζονται σε περίπου 400 εκατ. ευρώ.