Την αναδιαμόρφωση του χάρτη τιμολογίων στη λιανική αγορά ρεύματος αναμένεται να φέρουν οι αλλαγές που προωθεί το ΥΠΕΝ και έχουν στο επίκεντρο τα πράσινα και τα μπλε τιμολόγια.
Εκτός από τα τιμολόγια, προσαρμογές θα γίνουν και στη νέα πραγματικότητα που θέλει τις ΑΠΕ να κυριαρχούν στο ενεργειακό μίγμα της χώρας συγκεκριμένες ώρες της ημέρας, με σαφές αντίκτυπο στη διαμόρφωση των τιμών, γεγονός που σήμερα δεν αποτυπώνεται στον βαθμό που θα μπορούσε στον λογαριασμό του ρεύματος που φτάνει στα χέρια του καταναλωτή.
Την ίδια στιγμή, όπως μεταφέρουν πηγές της αγοράς προμήθειας που συνομίλησαν με τη «Ν», οι σχεδιαζόμενες αλλαγές προϋποθέτουν και συνεπάγονται διαφορετική προσέγγιση από τους ίδιους τους παρόχους, με πρώτο και κύριο ζήτημα την ενίσχυση της «αντιστάθμισης» (το λεγόμενο hedging) στο χαρτοφυλάκιό τους, κάτι που μέχρι σήμερα δεν έχει προχωρήσει, με την ελληνική αγορά εν γένει να παραμένει σε μεγάλη απόσταση από τα ευρωπαϊκά πρότυπα.
Υπό το πρίσμα αυτό, όπως συμπληρώνουν, οι επικείμενες αλλαγές, αν και μένει να διευκρινιστούν στις λεπτομέρειές τους από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, συναρτώνται ως προς την αποτελεσματικότητά τους, με περισσότερο ριζικές αλλαγές ως προς τη λειτουργία της αγοράς παρά με διοικητικά και νομοθετικά μέτρα, όπως συνέβη στην περίπτωση εισαγωγής του πράσινου τιμολογίου, όπου υποχρεωτικά το μεγαλύτερο μέρος της αγοράς εντάχθηκε σε αυτό διά νόμου στις αρχές του έτους.
Τα νέα μπλε τιμολόγια
Η πρώτη αλλαγή αφορά το νέο καθεστώς για τα σταθερά μπλε τιμολόγια, όπου, σε συνέχεια ευρωπαϊκής κοινοτικής οδηγίας που πρέπει να ενσωματωθεί στο εθνικό δίκαιο μέχρι τις 17 Ιανουαρίου, σταθερά τιμολόγια θα θεωρούνται μόνο όσα έχουν διάρκεια ισχύος 12 μήνες και πάνω. Η εν λόγω ρύθμιση αντικατοπτρίζει τη συνολικότερη προσέγγιση της Ε.Ε., όπως συμβαίνει ήδη σε μια σειρά χώρες της, να μετακινηθεί προς τη σταθερή τιμολόγηση το μεγαλύτερο μέρος της λιανικής αγοράς, αμβλύνοντας έτσι τις πιθανότητες για μεγάλες διακυμάνσεις στις χρεώσεις των τιμολογίων.
Στην περίπτωση της Ελλάδας, η ενσωμάτωση της οδηγίας θα σημάνει την αναδιαμόρφωση του χάρτη των σταθερών τιμολογίων, όπου σήμερα κυριαρχούν μπλε τιμολόγια διάρκειας μικρότερης των 12 μηνών, με σημαντικό μέρος των καταναλωτών να τα έχουν επιλέξει προς αντιστάθμιση της μεγάλης αβεβαιότητας που χαρακτηρίζει τις τιμές της αγοράς από μήνα σε μήνα.
Επιπρόσθετα, το κόστος της αντιστάθμισης παραμένει υψηλό, πράγμα που, όπως μεταφέρουν πηγές της αγοράς, θα πρέπει να αξιολογηθεί σωστά κατά τον σχεδιασμό των αλλαγών, καθώς μπορεί να καταλήξει να μετακυλιστεί στη λιανική αγορά. Κατά συνέπεια, όπως συμπληρώνουν οι ίδιες πηγές, προκύπτει ζήτημα ρυθμιστικής παρέμβασης προκειμένου να αρχίσει να «τρέχει» η προθεσμιακή αγορά στην Ελλάδα, καθώς σε διαφορετική περίπτωση η διάθεση μακροπρόθεσμων προϊόντων ηλεκτρικής ενέργειας δεν μπορεί να γίνει με βιώσιμο τρόπο.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις εκπροσώπων της αγοράς, οι πάροχοι -ιδίως οι εναλλακτικοί- πιθανόν να επιλέξουν να διατηρήσουν τα υφιστάμενα «σταθερά» τιμολόγια με διάρκεια μικρότερη των 12 μηνών στο καλάθι τους, καθώς παραμένουν ελκυστικά για την αγορά. Χρειάζεται να σημειωθεί ότι αυτά δεν θα έχουν ρήτρα πρόωρης αποχώρησης, γεγονός που αυξάνει το ρίσκο για τον προμηθευτή σε περίπτωση που ο πελάτης αποχωρήσει, ανατρέποντας την ισορροπία, όπως προαναφέρθηκε, μεταξύ διαθέσιμης ποσότητας ενέργειας και πελατολογίου.
Συμπερασματικά, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς στη «Ν», «υπάρχουν κρίσιμες παράμετροι που θα πρέπει να συνυπολογιστούν και να διευθετηθούν, με την κρισιμότερη να αποτελεί την ύπαρξη και λειτουργία της προθεσμιακής αγοράς προκειμένου να φτάσουμε σε ένα σημείο όπου τα σταθερά τιμολόγια θα μπορέσουν να λειτουργήσουν αποτελεσματικά στην ελληνική αγορά».
Κατ’ επιλογήν τα πράσινα
Μια δεύτερη αλλαγή, όπως έγραψε σε πρόσφατο ρεπορτάζ η «Ν», αφορά την άρση της υποχρεωτικότητας σχετικά με τα πράσινα τιμολόγια. Ειδικότερα, από τον Ιανουάριο του 2025 αίρεται η υποχρέωση των προμηθευτών να παρέχουν στους νέους τους πελάτες πράσινα τιμολόγια, χωρίς, ωστόσο, αυτό να σημαίνει ότι αλλάζει κάτι για τους υφιστάμενους. Όσοι έχουν πράσινο τιμολόγιο, κοντά στα 5 εκατομμύρια καταναλωτές, μπορούν κάλλιστα να παραμείνουν σε αυτό, για όσο καιρό το επιθυμούν.
Δυναμικά τιμολόγια
Τέλος, το σχέδιο του ΥΠΕΝ για παρεμβάσεις στη λιανική ρεύματος, όπως έχει γράψει η «Ν», περιλαμβάνει τη διάθεση δυναμικών τιμολογίων από τις αρχές του νέου έτους, με τη Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων να έχει ήδη καταρτίσει το πλαίσιο, το οποίο αναμένεται να τεθεί σε δημόσια διαβούλευση μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου.
Τόσο στην περίπτωση της διζωνικής τιμολόγησης όσο και στην περίπτωση της δυναμικής τιμολόγησης, τηρουμένων πάντα των αναλογιών, η πρόθεση του ΥΠΕΝ είναι να μεταφέρει εκεί όπου η ζήτηση και οι τιμές πέφτουν κατακόρυφα όσο το δυνατόν μεγαλύτερα φορτία, πράγμα που θα επιτρέψει με τη σειρά του, εφόσον καταστεί δυνατό, να «μεταφραστεί» με καλύτερους όρους η «φθήνια» των ΑΠΕ στους τελικούς λογαριασμούς ρεύματος των καταναλωτών.
Η νύχτα γίνεται…μέρα
Την ίδια στιγμή, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας προωθεί τη μετατροπή του «νυχτερινού» τιμολογίου σε «μεσημεριανό» με τη θέσπιση ενός «διζωνικού» τιμολογίου, σε συνέχεια της νέας φυσιογνωμίας του ενεργειακού μίγματος, όπου κατά τις μεσημεριανές ώρες που κορυφώνεται η παραγωγή των ΑΠΕ (κυρίως των φωτοβολταϊκών) οι τιμές υποχωρούν σε κατώτατα επίπεδα, εν αντιθέσει με τις βραδινές, όταν οι τιμές κορυφώνονται εν απουσία «πράσινης» ισχύος στο μίγμα.
Αν και το ΥΠΕΝ θα ανακοινώσει σε δεύτερο χρόνο τις δύο ζώνες, σύμφωνα με πληροφορίες το ωράριο χαμηλών χρεώσεων (που αυτή τη στιγμή καλύπτει κατά κύριο λόγο τις νυχτερινές ώρες)θα μεταφερθεί τις καθημερινές το μεσημέρι (πιθανότατα από τις 10:00 μέχρι τις 15:00) και σε ένα ακόμη πιο διευρυμένο ωράριο τα Σαββατοκύριακα που θα φτάνει τις 10-12 ώρες.
