Οι πράσινοι φόροι, για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, μειώνουν τα διαθέσιμα εισοδήματα και πιέζουν τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, αλλά και τους τζίρους των επιχειρήσεων, ενώ ήδη δρομολογούνται και νέες αλλαγές από το 2025.
Είναι χαρακτηριστικό, όπως προκύπτει και από τα τελευταία επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2022, ότι οι συνολικές εισπράξεις του Δημοσίου από τους περιβαλλοντικούς φόρους ανήλθαν σε 11,578 δισ. ευρώ, σημειώνοντας μάλιστα αύξηση κατά 50,3% σε σύγκριση με το 2021.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι οι ενεργειακοί φόροι αποτέλεσαν την πλειονότητα των περιβαλλοντικών φόρων, με μερίδιο 85,8% για το έτος 2022, και ανήλθαν σε 9,93 δισ. ευρώ, με τις επιχειρήσεις να έχουν πληρώσει 8,077 δισ. ευρώ και τα νοικοκυριά, αλλά και τους μη μόνιμους κατοίκους να έχουν καταβάλει 3,5 δισ. ευρώ, τα οποία αντιστοιχούσαν στο 30,2% των συνολικών περιβαλλοντικών φόρων.
Επισημαίνεται ότι με βάση το ισχύον καθεστώς οι πράσινοι φόροι που επιβάλλονται σήμερα είναι οι εξής:
1. Τέλος ανακύκλωσης για τα προϊόντα, η συσκευασία των οποίων περιέχει πολυβινυλοχλωρίδιο (PVC) ύψους 0,08 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο προϊόντος.
2. Περιβαλλοντικό τέλος ύψους 0,07 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο πλαστικής σακούλας μεταφοράς.
3. Τέλος ανθεκτικότητας ανά ημερήσια χρήση και ανά δωμάτιο ή διαμέρισμα. Το τέλος αυτό αντικατέστησε τον φόρο διαμονής και από το 2025 αυξάνεται και κυμαίνεται από 2 έως 15 ευρώ ανά διανυκτέρευση.
4. Εισφορά προστασίας του περιβάλλοντος για τα πλαστικά προϊόντα που διατίθενται ως συσκευασία των τροφίμων και των ποτών, ύψους 0,04 ευρώ προ ΦΠΑ ανά τεμάχιο.
5. Πράσινο τέλος ύψους 30 ευρώ ανά χιλιόλιτρο επί του πετρελαίου εσωτερικής καύσης (diesel).
6. Έκτακτο περιβαλλοντικό τέλος στα εισαγόμενα μεταχειρισμένα οχήματα παλαιού τύπου με βάση την κατηγοριοποίηση των εκπομπών καυσαερίων.
7. Τέλος ταξινόμησης ανάλογα με την εκπεμπόμενη μάζα διοξειδίου του άνθρακα (CO2) και με τις προδιαγραφές του ευρωπαϊκού προτύπου εκπομπών ρύπων (Euro) που πληρούν εκ κατασκευής τα οχήματα με τελευταία ημερομηνία ταξινόμησης ως προς την πρώτη ταξινόμηση.
8. Κλίμακα τελών κυκλοφορίας για τα οχήματα που ταξινομήθηκαν από 1ης/11/2010 και κλίμακα υπολογισμού βάσει εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα για τα οχήματα που ταξινομήθηκαν από 1ης/11/2010 έως 31/12/2020 και τροποποίησή της για τα οχήματα που ταξινομούνται από 1ης/1/2021 και εφεξής.
Έρχονται αλλαγές
Από το επόμενο έτος, πάντως, σχεδιάζονται και νέες αλλαγές στην πράσινη φορολογία, όπως άλλωστε αποτυπώνεται και στο Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα 2025-2028, από το οποίο προκύπτει ότι δρομολογείται μια νέα πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση μέσω του έργου «Πράσινοι Φόροι – Ανάπτυξη μιας Νέας Πράσινης Φορολογικής Μεταρρύθμισης».
Το συγκεκριμένο έργο πρέπει να ολοκληρωθεί το 2025 και να στοχεύει στην ενίσχυση των ικανοτήτων της δημόσιας διοίκησης για τη δημιουργία και την επίβλεψη πράσινων οικονομικών πολιτικών.
Ήδη στο ΥΠΕΘΟΟ έχει πιάσει δουλειά ειδική ομάδα εργασίας, η οποία έχει αναλάβει την ανάπτυξη νέων πολιτικών στο πλαίσιο των συζητήσεων που γίνονται σε επίπεδο Ε.Ε., η οποία σχεδιάζει νέες δράσεις για την προστασία του περιβάλλοντος, αλλά και ισχυρότερα φορολογικά κίνητρα.
Ειδικότερα, η ομάδα -καταγράφοντας τους πράσινους φόρους και τα περιβαλλοντικά τέλη που εφαρμόζονται σήμερα στην Ελλάδα- θα προχωρήσει στην ανάλυση της κατάστασης προκειμένου να εντοπιστούν οι συγκεκριμένες βραχυπρόθεσμες, μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες ανάγκες και να σχεδιαστεί μια επαρκής, αποτελεσματική και αποδοτική πράσινη φορολογική μεταρρύθμιση.
