Σε πολύμηνη ομηρία βρίσκεται η κτηματαγορά εξαιτίας της εκκρεμότητας με το Νέο Οικοδομικό Κανονισμό (ΝΟΚ) σε ό,τι αφορά τα ύψη των κτιρίων.
Ενόψει της εκδίκασης της υπόθεσης στην Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) την ερχόμενη Παρασκευή (εκτός αν υπάρξει αίτημα ολιγοήμερης αναβολής) στελέχη του real estate επισημαίνουν την ανάγκη να δοθεί λύση το γρηγορότερο δυνατό, με ασφάλεια δικαίου, προσθέτοντας ότι καταγράφεται ήδη σημαντική οικονομική ζημιά.
Την ίδια στιγμή πλήγμα δέχεται η αξιοπιστία της χώρας στους ξένους επενδυτές που αδυνατούν να καταλάβουν πως το κράτος δίνει μια οικοδομική άδεια και στη συνέχεια την παίρνει πίσω. Και δεν είναι η πρώτη φορά που η Ελλάδα βρίσκεται εκτεθειμένη για θέματα οργάνωσης χώρου.
Είναι χαρακτηριστική η δήλωση της Ελένας Σιαπάνη (διευθύνουσα σύμβουλος της MIBS Group – Real Estate Developer) στο πλαίσιο σχετικής συζήτησης στο συνέδριο της Ένωσης Θεσμικών Επενδυτών την προηγούμενη εβδομάδα: «Δεν ξέρουμε πλέον τι κτίζεται και που. Χρειάζεται γρήγορα να υπάρξει λύση στο θέμα του ΝΟΚ. Αυτό που συμβαίνει είναι καταστροφικό για τις επενδύσεις».
Για τους developers που είχαν σχεδιάσει κτίρια κάνοντας χρήση των μπόνους του ΝΟΚ (και δεν είναι λίγοι) αλλάζει όλο το business plan. Ορισμένα από τα έργα καθίστανται ασύμφορα, χωρίς τα περισσότερα τετραγωνικά μέτρα που δίνουν οι επίμαχες διατάξεις που έχουν τεθεί υπό κρίση στο ΣτΕ και πρέπει να σχεδιαστούν από την αρχή.
Μεγάλος αριθμός οικοδομικών αδειών, κυρίως πολυκατοικιών, παραμένει σε εκκρεμότητα, κατασκευές ξεκίνησαν και έμειναν στη μέση, κάποιοι κατασκευαστές ρισκάρουν και συνεχίζουν, ενώ στο θολό τοπίο που έχει διαμορφωθεί συμβόλαια αντιπαροχής ή ακυρώνονται ή μένουν ανενεργά.
Η ΟΜΚΟΕΕ
Ο πρόεδρος της Ομοσπονδίας Κατασκευαστών Κτιρίων – Οικοδομικών Επιχειρήσεων Ελλάδος (ΟΜΚΟΕΕ) Δημήτρης Καψιμάλης, αναφέρει στη «Ν» ότι «οι συνέπειες στον κλάδο από τις παλινωδίες που σημειώνονται αναφορικά με το ΝΟΚ είναι τεράστιες» και εξηγεί:
«Δεν είναι λίγοι οι κατασκευαστές που ήδη έχουν υποστεί μεγάλη οικονομική ζημιά. Και θα είναι περισσότεροι αυτοί που θα καταστραφούν αν η κυβέρνηση δεν μεριμνήσει – εφόσον το ΣτΕ αποφασίσει να κηρύξει αντισυνταγματικά τα επίμαχα άρθρα του ΝΟΚ περί των υψών των κτιρίων – ώστε τουλάχιστον όσοι έχουν ήδη την άδεια στα χέρια τους να προχωρήσουν χωρίς άλλα προβλήματα.
Η Ομοσπονδία μας εκπροσωπεί περί τις 1.200 κατασκευαστικές εταιρίες και ατομικές επιχειρήσεις. Καθημερινά δέχομαι περί τα 40 τηλέφωνα από συναδέλφους μου που μου αναφέρουν ότι πλέον έχουν κατεβάσει τα μολύβια, δεν προχωρούν τις οικοδομές τους και δεν ξέρουν πως θα πληρώσουν τις δανειακές και άλλες υποχρεώσεις τους. Είναι σε απόγνωση χωρίς να φταίνε. Πήραν νόμιμες άδειες και προχώρησαν.
Την ίδια στιγμή επενδυτές από το εξωτερικό που έχουν προβεί σε αγορές ακινήτων με σχέδια βάσει του ΝΟΚ δεν μπορούν να αντιληφθούν καν τι συμβαίνει και φυσικά όλο αυτό θα επηρεάσει την εικόνα της χώρας στο εξωτερικό».
Σύμφωνα με τον κ. Καψιμάλη οι συνέπειες αγγίζουν όλη την αγορά:
«Τα οικόπεδα είναι δυσεύρετα ειδικά στην Αττική. Τώρα όπως φαίνεται θα ανακληθούν και όλα τα εργολαβικά προσύμφωνα που είχαν βασιστεί στο ΝΟΚ, τα οποία δεν είναι λίγα, αφού πλέον δεν είναι συμφέρον για τον κατασκευαστή να προχωρήσει, δίνοντας περίπου το 40% των τετραγωνικών που κτίζει στον οικοπεδούχο.
Γενικότερα πάμε σε λιγότερη προσφορά διαμερισμάτων σε μια αγορά που έχει πρόβλημα προσφοράς, μια από τις βασικές αιτίες – μαζί με την αύξηση του κόστους κατασκευής – που έχει οδηγήσει στην άνοδο των τιμών στα νεόδμητα η οποία παρασύρει και τις τιμές στα παλαιότερα ακίνητα και συμβάλλει και στην αύξηση των ενοικίων.
Η εκτίμηση μου είναι πως αν τελικά το ΣτΕ καταργήσει τα μπόνους θα παρατηρήσουμε μια άνοδο των τιμών στα νεόδμητα της τάξεως του 25% με 30%. Κερδισμένοι θα βγουν μόνον όσοι κτίζουν κάτω από ειδικά πολεοδομικά καθεστώτα και χαμένοι όλοι οι πολίτες που με τις οικονομίες τους προσπαθούν να εξασφαλίσουν στέγη, σε μια περίοδο με τις τιμές αγοράς και μίσθωσης ήδη σε υψηλό επίπεδο».
«Το κρίσιμο ζήτημα σε αυτή την υπόθεση, είναι η ασφάλεια δικαίου, που πρέπει να χαρακτηρίζει μια ευρωπαϊκή χώρα» υπογραμμίζει στη «Ν» ο πρόεδρος του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας (ΤΕΕ) Γιώργος Στασινός και προσθέτει: «Ανεξάρτητα από το τι θα αποφασίσει το ΣτΕ είναι απολύτως αναγκαίο να διασφαλιστεί από την κυβέρνηση ότι όσοι έχουν λάβει ήδη άδεια θα προχωρήσουν στην κατασκευή που έχουν σχεδιάσει απρόσκοπτα σε όποιο στάδιο και αν βρίσκονται.
Δεν συζητάμε μόνον για την οικονομική ζημιά που θα υποστούν οι κατασκευαστές κτιρίων. Ποιος ξένος επενδυτής μπορεί να καταλάβει ότι αγόρασε ένα ακίνητο με άδεια και τώρα αυτό είτε δεν μπορεί να ολοκληρωθεί είτε πρέπει να γίνει μισό. Το σήμα που θα εκπέμψουμε είναι ότι στην Ελλάδα δεν υπάρχει ασφάλεια δικαίου.
Χρειάζεται η όποια νομοθετική ρύθμιση γίνει από την κυβέρνηση και η όποια απόφαση του ΣτΕ να αναφέρει ρητά ότι όσοι έλαβαν άδεια με βάση τις επίμαχες διατάξεις του ΝΟΚ περί των υψών των κτιρίων θα ολοκληρώσουν την κατασκευή τους, χωρίς τον φόβο μιας «φάμπρικας» προσφυγών».
Υπενθυμίζεται ότι έπειτα από αντιδράσεις πολιτών και στη συνέχεια προσφυγές του Δήμου Αλίμου και του Δήμου Βάρης Βούλας Βουλιαγμένης το Ε΄ Τμήμα του ΣτΕ έκρινε αντισυνταγματικές τις ρυθμίσεις του ΝΟΚ για τις προσαυξήσεις ύψους και τις εξαιρέσεις διαφόρων χώρων από τον συντελεστή δόμησης που προσμετράται και παρέπεμψε το θέμα στην Ολομέλεια.
Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας (ΥΠΕΝ) θα κληθεί να νομοθετήσει εκ νέου, λαμβάνοντας υπόψη την κρίση της Ολομέλειας του ΣτΕ.
Όπως εκτιμάται η εκκρεμότητα θα διατηρηθεί για αρκετούς ακόμα μήνες.
Το ΥΠΕΝ έχει ανακοινώσει στο μεταξύ την εκπόνηση «Μελέτης αξιολόγησης της εφαρμογής των κινήτρων για την περιβαλλοντική αναβάθμιση και βελτίωση της ποιότητας ζωής σε πυκνοδομημένες και αστικές περιοχές» χωρίς μέχρι στιγμής να έχει δημοσιοποιηθεί κάτι σχετικό. Για το θέμα ενημερώνεται τακτικά ο πρωθυπουργός Κ. Μητσοτάκης, ενώ με ιδιαίτερο ενδιαφέρον αναμένεται η παρέμβαση του ΥΠΕΝ στο ΣτΕ.
