Τους άξονες των τεσσάρων μέτρων για τον πρωτογενή τομέα, που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης από τη ΔΕΘ, ανέλυσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας κατά τη διάρκεια Διυπουργικής Συνέντευξης Τύπου.
Στόχος των εν λόγω μέτρων όπως υπογράμμισε ο κ. Τσιάρας είναι «η μείωση του κόστους παραγωγής στον πρωτογενή τομέα, απαλλαγμένο από τα βάρη του παρελθόντος, με τόνωση της εξωστρέφειας εκεί που μπορούμε καλύτερα διευρύνοντας παράλληλα τις παραγωγικές δυνατότητες της χώρας».
Επισήμανε ότι μέσω των μέτρων επιδιώκεται «η περαιτέρω υποκατάσταση των εισαγωγών με εγχώρια προϊόντα, η ενίσχυση εξαγωγών σε προϊόντα με ανταγωνιστικό πλεονέκτημα, η ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, η δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας στον πρωτογενή τομέα, η αναδιάρθρωση της παραγωγής με αγροδιατροφικά προϊόντα υψηλής αξίας και το «rebranding» ελληνικών προϊόντων».
Συγκεκριμένα, μιλώντας για τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης για το Αγροτικό Πετρέλαιο, ο κ. Τσιάρας σημείωσε ότι είχε καταργηθεί το 2016, και η κυβέρνηση τα τρία τελευταία χρόνια έχει επιστρέψει το 50% του ΕΦΚ, ποσό που ξεπερνά τα 250 εκατ. ευρώ.
Από το 2025 και εφεξής όπως είπε, προβλέπεται η εφαρμογή μηδενικού συντελεστή ειδικού φόρου κατανάλωσης (ΕΦΚ) για το πετρέλαιο εσωτερικής καύσης (DIESEL) κινητήρων, το οποίο χρησιμοποιείται αποκλειστικά στη γεωργία. Σημειώθηκε ότι η επιστροφή του αναφερόμενου ΕΦΚ είναι ανεκχώρητη και ακατάσχετη από το Δημόσιο ή τρίτων καθώς και μη υποκείμενη σε οποιαδήποτε κράτηση ή συμψηφισμό.
Δικαιούχοι του μέτρου θα είναι 298.000 κατ’ επάγγελμα αγρότες, ενώ στόχος του είναι η μείωση του κόστους παραγωγής μέσω της θέσπισης μόνιμου μηχανισμού επιστροφής του Ειδικού Φόρου Κατανάλωσης. Σημειώθηκε ότι η σχετική Κοινή Υπουργική Απόφαση θα εκδοθεί μετά από διαβούλευση με την ΕΘΕΑΣ και τους Κοινωνικούς Φορείς.
Αναφορικά με τα μέτρο για τα κόκκινα δάνεια στον πρωτογενή τομέα, ο κ. Τσιάρας τόνισε ότι σήμερα αυτά ανέρχονται συνολικά σε 3,8 δισ. ευρώ, τα βάρη αντιστοιχούν σε 26.000 ακίνητα (αξίας 1,5 δισ. ευρώ), 750 Συνεταιρισμών και 21.000 αγροτών.
Με αυτό το μέτρο στοχεύεται η στήριξη συνεργατικών σχημάτων, η ενίσχυση βιώσιμων συνεταιρισμών, η άμεση πρόσβαση σε λύσεις νέας τραπεζικής χρηματοδότησης, η προσέλκυση κεφαλαίων στον πρωτογενή τομέα και οι βιώσιμες ρυθμίσεις αγροτικών δανείων.
Αναλύοντας το μηχανισμό, ο οποίος θα δημιουργηθεί σε συνεργασία με την ΕΘΕΑΣ, ο κ. Τσιάρας είπε ότι θα περιλαμβάνει:
- Νέο Πλαίσιο ρυθμίσεων/συμβιβαστικών εξοφλήσεων με σημαντική διαγραφή οφειλών στην βάση του λογιστικού υπολοίπου.
- Συνδυαστική λύση επί παλαιών απαιτήσεων (λύσεις διαγραφής οφειλών) με ταυτόχρονη νέα τραπεζική χρηματοδότηση.
- Προώθηση συνεργειών μεταξύ βιώσιμων Συνεταιρισμών
- ‘Αμεση αξιοποίηση ακινήτων και εκμίσθωση αυτών προκειμένου για την αύξηση ταμειακών ροών
- Προώθηση Συγχωνεύσεων – Αποσχίσεων και εν γένει Εταιρικών Μετασχηματισμών μη βιώσιμων.
Παράλληλα, όπως σημείωσε ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, θα υπάρχουν και πρόσθετα εργαλεία όπως η σύνδεση του Σχεδίου με καινοτόμα τραπεζικά προγράμματα όπως οι συμβολαιακές κάρτες και το κεφάλαιο κίνησης ειδικού σκοπού.
Το πλαίσιο υλοποίησης περιλαμβάνει τη λεπτομερή χαρτογράφηση Συνεταιρισμών αλλά και το σχεδιασμό λύσεων. Μετά από μεταβίβαση των υφιστάμενων μη εξυπηρετούμενων αγροτικών δανείων σε νέο, ισχυρό και ευέλικτο σχήμα που θα δημιουργηθεί σε σύμπραξη με την Εθνική Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών (ΕΘΕΑΣ).
Σχολιάζοντας την θερμοκηπιακή καλλιέργεια στη χώρα μας, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων επισήμανε ότι την Ελλάδα αυτή τη στιγμή υπάρχουν 49.000 στρέμματα θερμοκηπίων, όταν στην Ολλανδία οι εκτάσεις ανέρχονται σε 120.000 στρέμματα.
Στόχος του μέτρου για τη ανάπτυξη των θερμοκηπιακών καλλιεργειών στη χώρα μας που ανακοίνωσε ο πρωθυπουργός από τη ΔΕΘ είναι η αύξηση παραγωγής, η εξοικονόμηση ενέργειας 30%, η μείωση κατανάλωσης νερού, η δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και η προστασία περιβάλλοντος – εξοικονόμηση φυσικών πόρων.
Σε ό,τι αφορά στα χρηματοδοτικά εργαλεία, ο προϋπολογισμός της δράσης ανέρχεται σε 600 εκατ. ευρώ. Από αυτά το 50% θα προέρχεται από το ΠΑΑ, το 35% από τραπεζικό δανεισμό και το 15% από ίδια κεφάλαια. Σημειώθηκε ότι σε πληγείσες από φυσικές καταστροφές περιοχές και στο Β. Αιγαίο το ποσοστό ενίσχυσης προσαυξάνεται κατά 10%.
Δικαιούχοι θα είναι φυσικά και νομικά πρόσωπα, αλλά και συλλογικά σχήματα του αγροτικού συνεταιριστικού δικαίου (ομάδες παραγωγών, οργανώσεις παραγωγών, αγροτικοί συνεταιρισμοί και ενώσεις αυτών, πλην εκείνων που χρηματοδοτούνται από άλλο Τομεακό Πρόγραμμα).
Τέλος, αναφερόμενος σχέδιο ανταλλαγής και αντιπαροχής αδρανών γαιών του ΥΠΑΑΤ, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε ο κ. Τσιάρας η κατάσταση σήμερα έχει ως εξής:
Εποικιστικό αρχείο (κατ’ εκτίμηση -κυρίως αδιάθετα μετά από απαλλοτριώσεις):
- Δάση: 2,448 εκ. στρέμματα
- Βοσκές, Χερσολιβαδικά & χέρσα: 7,335 εκατ. στρέμματα
- Αγροί, δενδρώνες, άλλα: 1,799 εκ. στρέμματα
Στόχος του σχεδίου είναι η αξιοποίηση των αδρανών εκτάσεων του ΥΠΑΑΤ για αγροτική χρήση για αναπτυξιακούς και κοινωνικούς λόγους.
Σύμφωνα με τον αρμόδιο υπουργό, η όλη διαδικασία προβλέπει την επικαιροποίηση του Ν4061/12 με:
- Εκσυγχρονισμό του θεσμικού πλαισίου διαχείρισης των ακινήτων του Υπουργείου
- Αποσαφήνιση αρμοδιοτήτων για τη διαχείριση και προστασία των εν λόγω εκτάσεων
- Επίλυση εκκρεμοτήτων που αφορούν σε ιδιοκτησιακά ζητήματα καθώς και θέματα αλλαγής χρήσης γης
- ‘Αρση γραφειοκρατικών εμποδίων για τη σύσταση ή μεταβίβαση εμπραγμάτων δικαιωμάτων σε ιδιωτικές εκτάσεις.
- Δημιουργία Ομάδας Εργασίας σε συνεργασία με το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης για την πλήρη αποτύπωση των διαθέσιμων γαιών.
«Με αυτό τον τρόπο περιγράφονται οι βασικοί άξονες μέσω των οποίων το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων εισφέρει συγκεκριμένες επιλογές, ώστε ο πρωτογενής τομέας να προσφέρει περισσότερο τόσο στην εθνική οικονομία όσο και στις κοινωνίες» είπε κλείνοντας ο κ. Τσιάρας.
Στοιχεία για τον πρωτογενή τομέα
Κατά την έναρξη της τοποθέτησής του υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων μίλησε για την κατάσταση που επικρατούσε το 2019 στον πρωτογενή τομέα της χώρας μας και παρουσίασε και στοιχεία για το πως αυτή διαμορφώθηκε το 2023.
Συγκεκριμένα, το 2019 το έλλειμμα στο ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων έφτανε τα 731.216.078 ευρώ, ενώ το 2023 επετεύχθη πλεόνασμα 452.610.528 ευρώ.
Οι εξαγωγές φρούτων και λαχανικών το 2019 έφταναν στα 2,2 δισ. ευρώ, ενώ το 2023 έχουμε ανέρχονται σε 3,2 δισ. ευρώ. Κύριοι προορισμοί των ελληνικών εξαγωγών είναι η
Ιταλία (18,6% των εξαγωγών), η Γερμανία (11,3%), οι Η.Π.Α. (6%), η Ισπανία (5,3%) και το Ηνωμένο Βασίλειο (4,9%).
Σε ό,τι αφορά στις εισαγωγές κρεάτων, από 1,2 δισ.ευρώ το 2019 έφτασαν το 1,6 δισ.ευρώ το 2023.
Ο κ. Τσιάρας σημείωσε ότι το 2020 στον πρωτογενή τομέα (Γεωργία, δασοκομία, αλιεία) απασχολούνταν 412.000 άνθρωποι, ενώ το 2023 ανέρχονται πλέον σε 480.900 άτομα.
Τέλος, σημαντική είναι η αύξηση των νέων ανδρών (20-29) που απασχολούνται στον πρωτογενή τομέα μιας και το 2020 ήταν 21.700 και το 2023 35.300. Το ίδιο ισχύει και στις γυναίκες όπου από 159.600 το 2020 έφτασαν τις 176.000 το 2023. «Μόνο στη φυτική και ζωική παραγωγή έχουν δημιουργηθεί περίπου 25.000 νέες θέσεις εργασίας» δήλωσε ο κ. Τσιάρας.
