Τον γύρο του Tik Tok κάνει η τάση «underconsumption core» (πυρήνας υποκατανάλωσης), καθώς φαίνεται να κερδίζει έδαφος. Τι σημαίνει όμως;
Να χρησιμοποιείς ένα μόνο μπουκάλι νερό; Να τελειώνεις το σωληνάριο μιας κρέμας πριν αγοράσεις άλλο; Να κατέχεις έπιπλα που έχουν περάσει από γενιά σε γενιά;
Αυτός σίγουρα δεν είναι ο τρόπος που «πλασάρουν» οι influencers μέσω των social media. Ωστόσο, ο λεγόμενος «πυρήνας υποκατανάλωσης» είναι μια από τις τελευταίες τάσεις που αφορούν την προσωπική οικονομία και έγινε viral στο Tik Tok, με πολλά βίντεο με το θέμα αυτό να έχουν εκατομμύρια προβολές.
@alicechae I’m frugal and I’m proud #underconsumption #budget #budgeting #lifeinyour20s #twenties ♬ original sound – speedz!
Αυτή η τάση υπερασπίζεται τον μινιμαλισμό και τη λιτότητα και ενθαρρύνει τους ανθρώπους να μεγιστοποιούν τη χρησιμότητα των αγορών τους και να αγοράζουν μόνο ό,τι πραγματικά χρειάζονται, αμφισβητώντας την κουλτούρα του καταναλωτισμού.
Γιατί «τραβάει» τη γενιά Ζ;
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης η λέξη core (=πυρήνας) χρησιμοποιείται για να περιγράψει μια κοινή αισθητική μεταξύ των χρηστών. Παραδείγματα μη προσωπικών οικονομικών περιλαμβάνουν το cottage core και το goblin core. Ο πυρήνας υποκατανάλωσης προβάλλει τα παλιά αντικείμενα που οι άνθρωποι εξακολουθούν να χρησιμοποιούν.
Η άνοδος αυτής της τάσης μπορεί να συνδεθεί με διάφορες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νέοι σήμερα, όπως οι αυξανόμενες οικονομικές πιέσεις, οι περιβαλλοντικές ανησυχίες και οι κοινωνικές πιέσεις, οι οποίες επηρεάζουν ιδιαίτερα τη γενιά Z και τους νεότερους Millennials. Εάν αισθάνεστε επίσης οικονομικά στριμωγμένοι, αυτή η τάση μπορεί να έχει απήχηση σε εσάς.
Η υποκατανάλωση φαίνεται επίσης να είναι μια αντίδραση στην υπερκατανάλωση – ειδικά ο τρόπος με τον οποίο οι influencers την έχουν εξομαλύνει με την ανάρτηση βίντεο haul. Με την προώθηση της υποκατανάλωσης, οι χρήστες του διαδικτύου απορρίπτουν και αντιδρούν σε αυτή την πτυχή της «κουλτούρας των επιρροών».
Γεννήθηκε από ανάγκη
Οι νέοι είναι πιθανό να ασχολούνται με αυτό ως έναν τρόπο προσαρμογής στις αυξανόμενες οικονομικές πιέσεις. Ο πληθωρισμός συνεχίζει να διαβρώνει την αγοραστική δύναμη της γενιάς Z.
Ο πυρήνας της υποκατανάλωσης αντιπροσωπεύει μια αυξανόμενη συνειδητοποίηση και προσαρμογή σε αυτές τις οικονομικές πραγματικότητες, αλλά δεν είναι ο μόνος λόγος. Μια άλλη κινητήρια δύναμη της τάσης υποκατανάλωσης φαίνεται να είναι η περιβαλλοντική συνείδηση.
Περιβαλλοντικές ανησυχίες
Ο μαζικός καταναλωτισμός έχει δημιουργήσει σημαντικά περιβαλλοντικά προβλήματα, συμπεριλαμβανομένης της παραγωγής τεράστιων ποσοτήτων αποβλήτων. Στην έρημο Ατακάμα της Χιλής, εκτιμάται ότι 11.000 έως 59.000 τόνοι μεταχειρισμένων ρούχων βρίσκονται σε χωματερές. Αυτό είναι μόνο ένα παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η υπερκατανάλωση ρυπαίνει το περιβάλλον.
Μια έκθεση της ThredUp, μιας διαδικτυακής πλατφόρμας μεταπώλησης vintage ρούχων, διαπίστωσε ότι το 65% των ερωτηθέντων της Gen Z επιθυμούσαν να κάνουν τις αγορές τους πιο βιώσιμα. Ωστόσο, το ένα τρίτο ένιωθε «εθισμένο στη fast fashion» και το 72% δήλωσε ότι ψώνιζε fast fashion το 2022. Ομοίως, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο Sheffield Hallam διαπίστωσαν ότι το 90% των φοιτητών πανεπιστημίου αγόραζαν fast fashion το 2022. Παρά ταύτα, πολλοί από τους ίδιους καταναλωτές ενδιαφέρονται για τη βιωσιμότητα και αναζητούν ενεργά τρόπους για να είναι πιο υπεύθυνοι. Πρόκειται για μια συνεπή αλλαγή στη στάση των καταναλωτών απέναντι στις πρακτικές βιωσιμότητας, ιδίως στη μόδα. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για τη γενιά Z, η οποία βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για έμπνευση στις αγορές της.
Καθώς οι νεότεροι καταναλωτές συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο τον περιβαλλοντικό αντίκτυπο των αγοραστικών τους αποφάσεων, έλκονται όλο και περισσότερο από το περιεχόμενο της βιώσιμης μόδας.
Αυτή η αλλαγή στη νοοτροπία των καταναλωτών ευθυγραμμίζεται με το ευρύτερο πολιτιστικό φαινόμενο που είναι γνωστό ως «φαινόμενο Marie Kondo», το οποίο πήρε το όνομά του από την γιαπωνέζα σύμβουλο οργάνωσης. Είναι υπέρμαχος του να κρατάμε μόνο τα πράγματα που μας δίνουν αξία και χαρά. Η επιρροή της Kondo έχει προκαλέσει ένα αυξανόμενο ενδιαφέρον για την σκόπιμη κατανάλωση.
«Λάθος να πετάμε τέλεια χρηστικά πράγματα»
Σε ένα βίντεο του Ιουλίου – ένα από τα πρώτα που χρησιμοποίησε τον όρο «πυρήνας υποκατανάλωσης» – η 18χρονη Maya «Liu» Feldman από τη Γερμανία δείχνει το παλιό στεγνωτήρα μαλλιών που εξακολουθεί να χρησιμοποιεί, καθώς και ρούχα από την έβδομη τάξη και τρύπια τζιν που εξακολουθεί να φοράει.
Το TikTok της Feldman έγινε αμέσως viral, συγκεντρώνοντας περισσότερα από 436.500 likes και 2,3 εκατομμύρια προβολές. Πολλοί χρήστες σχολίασαν ότι ακολουθούν παρόμοιο τρόπο ζωής ή ότι παρακινήθηκαν να ξοδεύουν λιγότερα χρήματα αφού είδαν το βίντεο της Feldman. «Ως παιδί δεν είχα και πολλά και αυτό μου έδωσε αυτή τη νοοτροπία ότι είναι λάθος να πετάμε πράγματα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν τέλεια», δήλωσε ο Feldman στο CNBC.
Η τάση του underconsumption core ακολουθεί άλλες πρόσφατες προσπάθειες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την ομαλοποίηση του να μην ξοδεύεις, όπως το «loud budgeting» και το «de-influencing».
«Αυτή απλώς δίνει λίγο μεγαλύτερη έμφαση στην ανακύκλωση αντικειμένων», δήλωσε στο CNBC η influencer της βιωσιμότητας Sabrina Pare. Ένα βίντεο που παρουσιάζει τη δική της εκδοχή της τάσης – συμπεριλαμβανομένου του κολάν «7+ ετών» που εξακολουθεί να φοράει και του τρόπου με τον οποίο ανοίγει προϊόντα μακιγιάζ για να «πάρει και την τελευταία σταγόνα» – έλαβε 210.600 likes. Είπε ότι το de-influencing «επικεντρωνόταν απλώς στο να μην αγοράζεις, ενώ αυτό επικεντρωνόταν περισσότερο στο να χρησιμοποιείς αυτό που έχεις».
Υποκατανάλωση ή κανονική κατανάλωση;
Ορισμένοι έχουν επίσης υποστηρίξει ότι ο πυρήνας υποκατανάλωσης θα έπρεπε αντί να ονομάζεται «πυρήνας κανονικής κατανάλωσης», επειδή ορισμένες από τις συμπεριφορές που παρουσιάζονται συχνά στα βίντεο, όπως η επαναχρησιμοποίηση αντικειμένων, αποτελούν μέρος της καθημερινής ζωής πολλών ανθρώπων.
