Μέχρι το τέλος του έτους εκτιμάται ότι θα έχει ανατεθεί από το Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος (ΤΕΕ) το σύνολο των συμβάσεων των πολεοδομικών μελετών στο πλαίσιο του προγράμματος «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», συνολικού προϋπολογισμού 401 εκατ. ευρώ.
Το έργο χρηματοδοτείται από το Ταμείο Ανάκαμψης και αυτό σημαίνει ότι οι μελέτες θα πρέπει να ολοκληρωθούν το 2026.
Με το πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» επιχειρείται να ολοκληρωθεί ο χωροταξικός και πολεοδομικός σχεδιασμός για το σύνολο της Επικράτειας και αυτό για πρώτη φορά. Αποτελεί στην ουσία τη μεγαλύτερη μεταρρύθμιση οργάνωσης του χώρου από καταβολής του ελληνικού κράτους.
Πρόκειται ένα δύσκολο εγχείρημα που δρομολογήθηκε το 2021 από το υπουργείο Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ), με το ΤΕΕ να αναλαμβάνει τις διαγωνιστικές διαδικασίες για την ανάθεση των συμβάσεων. Περισσότερες από δύο εκατοντάδες συμβάσεις έχουν υπογραφεί ή θα υπογραφούν, απασχολώντας μεγάλο τμήμα των μελετητών της χώρας.
Οι δράσεις
Οι δράσεις του προγράμματος ειδικότερα είναι η εκπόνηση Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΑ) για περίπου το 70% της Επικράτειας, 18 Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΕΠΣ) για περιοχές όπως είναι μεταξύ άλλων η Μύκονος, η Σαντορίνη, η Ηλεία, η Κορινθία κ.α., αυτοτελών μελετών για ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης (ΖΥΣ), μελετών οριοθέτησης οικισμών και χαρακτηρισμού δημοτικών οδών.
ΕΠΣ και ΤΠΣ έχουν προβλεφθεί για τις περιοχές που δεν υπάρχουν σχετικά πρόσφατα Γενικά Πολεοδομικά Σχέδια (ΓΠΣ).
Κάθε ανάθεση ΤΠΣ όπως και ΕΠΣ περιλαμβάνει
- την κύρια μελέτη,
- τη Στρατηγική Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΣΜΠΕ),
- τη Μελέτη Εκτίμησης Γεωλογικών Κινδύνων και Γεωλογικής Καταλληλόλητας και
- τη Μελέτη Οριοθέτησης των Υδατορεμάτων.
Τα ΤΠΣ όπως και τα ΕΠΣ θεσμοθετούν, χρήσεις γης, όρους δόμησης, κανονισμούς και περιορισμούς, οικιστικές και προς πολεοδόμηση περιοχές, περιοχές προστασίας, ανάπτυξης παραγωγικών δραστηριοτήτων, σημαντικές παρεμβάσεις πολεοδομικού σχεδιασμού, περιοχές ειδικών αστικών κινήτρων, οδικό δίκτυο, μεταφορών, κατασκευών, καθώς και περιβαλλοντικά δίκτυα, μέτρα για την προσαρμογή στην κλιματική αλλαγή, για την υποστήριξη καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και διαχείρισης των συνεπειών φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών, όπως και προϋποθέσεις ή περιορισμούς που απαιτούνται για την ολοκληρωμένη χωρική ανάπτυξη και οργάνωση της περιοχής μελέτης.
Με την ολοκλήρωση των ΤΠΑ και ΕΠΣ το επόμενο στοίχημα είναι η χωρίς καθυστέρηση έγκρισή τους από το υπουργείο Περιβάλλοντος και το Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) προκειμένου να εκδοθούν τα Προεδρικά Διατάγματα και πλέον οι προβλέψεις τους να αποτελέσουν τον οδηγό για οτιδήποτε έργο γίνεται στη χώρα.
Όπως έχει υπογραμμίσει επανειλημμένως ο πρόεδρος του ΤΕΕ, Γιώργος Στασινός, τόσο το ΥΠΕΝ όσο και το ΣτΕ θα δεχθούν μεγάλο όγκο δουλειάς. Χρειάζεται να προετοιμαστούν κατάλληλα και μένει να δούμε αν το πράξουν εγκαίρως ώστε η δράση να ολοκληρωθεί σε εύλογο χρονικό διάστημα.
Σε τι στάδιο βρίσκεται σήμερα το πρόγραμμα «Κωνσταντίνος Δοξιάδης»
Το έργο των ΤΠΣ για περίπου το 70% της Επικράτειας ανατίθεται σταδιακά από το ΤΕΕ, έπειτα από διαγωνιστικές διαδικασίες με 227 συμβάσεις που αφορούν 730 Δημοτικές Ενότητες (ΔΕ).
Βάσει των πιο πρόσφατων στοιχείων έχουν υπογραφεί 106 συμβάσεις που αφορούν 317 Δημοτικές Ενότητες, για 25 (για 92 ΔΕ) έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος από το Ελεγκτικό Συνέδριο και έχουν θετική γνωμοδότηση, 26 (για 92 επίσης ΔΕ) έχουν αποσταλεί προς έλεγχο στο Ελεγκτικό, 18 (για 54 ΔΕ) βρίσκονται στο στάδιο της αξιολόγησης των προσφορών, προς υπογραφή βρίσκονται 26 Συμβάσεις (79 ΔΕ), για 1 (3 ΔΕ) έχει κατατεθεί προδικαστική προσφυγή, για 4 (9 ΔΕ) προετοιμάζονται τα τεύχη του διαγωνισμού και 21 (για 84 ΔΕ) βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο για την υπογραφή τους.
Για τα 18 ΕΠΣ έχουν υπογραφεί 10 συμβάσεις και 8 διαγωνισμοί είναι σε φάση αξιολόγησης.
Για τις αυτοτελείς μελέτες για ζώνες υποδοχής συντελεστή δόμησης (ΖΥΣ) τις μελέτες οριοθέτησης οικισμών και τις μελέτες χαρακτηρισμού δημοτικών οδών η διαδικασία επίσης προχωρά. Απομένει να ανατεθούν οι 4 από τις 12 συνολικά μελέτες οριοθέτησης οικισμών.
Ψηφιακή πλατφόρμα συμμετοχής
Το έργο «Κωνσταντίνος Δοξιάδης» περιλαμβάνει όμως και συμμετοχικές διαδικασίες και κοινωνική διαβούλευση.
Πρόσφατα τέθηκε σε λειτουργία η ψηφιακή Πλατφόρμα Συμμετοχής για την κατάθεση σχολίων από τους πολίτες για τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια.
Σχεδιάστηκε από την Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ και δίνει τη δυνατότητα σε κατοίκους και φορείς από όλη τη χώρα να καταθέσουν ηλεκτρονικά τις απόψεις, τους προβληματισμούς και τις ιδέες τους για το χωροταξικό και πολεοδομικό καθεστώς της περιοχής τους, στην οποία εκπονείται ΤΠΣ και ΕΠΣ.
Σκοπός της είναι να διασφαλίσει ότι η τοπική γνώση και οι συλλογικές ανάγκες θα καταγραφούν και θα αξιολογηθούν εγκαίρως. Σύμφωνα με το ΥΠΕΝ πρόκειται για ένα ανεξάρτητο εργαλείο κατά το πρώτο στάδιο εκπόνησης της μελέτης και δεν πρέπει να συγχέεται με την επίσημη διαδικασία διαβούλευσης, η οποία ακολουθεί σε επόμενο στάδιο, στο πλαίσιο της Στρατηγικής Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων.
Μέσω της Πλατφόρμας Συμμετοχής, στη διεύθυνση http://polsxedia.ypen.gov.gr/ πολίτες και εμπλεκόμενοι φορείς μπορούν:
- Να υποβάλλουν τις ιδέες και τις προτάσεις τους, από τα πρώτα μόλις βήματα της μελέτης, για την καλύτερη αντιμετώπιση τοπικών προκλήσεων και προβλημάτων.
- Να ενημερωθούν και να σχολιάσουν τα προτεινόμενα εναλλακτικά σενάρια ανάπτυξης του πρώτου σταδίου εκπόνησης της μελέτης για την περιοχή τους.
Η ενεργοποίηση της πλατφόρμας κρίθηκε αναγκαία καθώς ο σχεδιασμός αφορά όλους όσους έχουν περιουσία και συνολικά τους κατοίκους μιας περιοχής. Είναι προφανές πως αν διατυπωθούν σοβαρές ενστάσεις για κρίσιμες παραμέτρους των σε εξέλιξη πολεοδομικών σχεδίων αυτά δεν θα ολοκληρωθούν ποτέ και η Ελλάδα θα απωλέσει την ευκαιρία να βάλει τάξη στο χώρο της.
Τα σχόλια που υποβάλλονται από το κοινό κατά τη διάρκεια της λειτουργίας της Πλατφόρμας Συμμετοχής, καταγράφονται και διαβιβάζονται για αξιολόγηση στους αναδόχους μελετητές. Η Πλατφόρμα είναι προσβάσιμη από ηλεκτρονικό υπολογιστή και από κινητές συσκευές.
