Το «μάρμαρο» της αύξησης των τιμών στη χονδρεμπορική αγορά θα κληθούν να πληρώσουν οι καταναλωτές με τα κίτρινα ex post τιμολόγια ρεύματος, καθώς θα επωμιστούν την αυξημένη μέση τιμή που θα «περάσει» στις τελικές χρεώσεις.
Η χορήγηση επιδοτήσεων στους λογαριασμούς ρεύματος που ανακοίνωσε χθες η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, εξειδικεύοντας σε σχετική συνέντευξη Τύπου τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού, αφορά τους λογαριασμούς του Αυγούστου, με αποτέλεσμα η συγκεκριμένη κατηγορία τιμολογίων -τα κίτρινα ex post τιμολόγια ρεύματος- να μένει προσώρας εκτός, με την προοπτική βέβαια να επωφεληθεί του σχήματος στήριξης τον Αύγουστο πια.
Υπενθυμίζεται ότι η χρέωση προμήθειας των κίτρινων τιμολογίων με ανακοίνωση τιμής εκ των υστέρων (ex post), προκύπτει από υπολογιστικό τύπο, ο οποίος συνδέεται με δείκτες της χονδρεμπορικής αγοράς και, επομένως, ενσωματώνει τις διακυμάνσεις των τιμών σε αυτή την αγορά.
Ωστόσο, όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς που συνομίλησαν με τη «Ν», οι τελικές χρεώσεις δεν θα έχουν τεράστια διαφορά από τις τιμές προϊόντων που σήμερα κυκλοφορούν στην αγορά.
Οι πληροφορίες για το ύψος της επιδότησης
Προσθέτουν δε πως κρίσιμο ερώτημα παραμένει το ύψος της επιδότησης, καθώς, αν αυτή κυμανθεί στα 15 λεπτά ανά κιλοβατώρα, όπως αναφέρουν πληροφορίες, τότε θα επωφεληθούν πελάτες προμηθευτών που σήμερα έχουν μεγαλύτερες χρεώσεις, εν αντιθέσει με καταναλωτές που ήδη από σήμερα υπόκεινται σε χαμηλότερες χρεώσεις από τα 15 λεπτά. Κατά μία έννοια, όπως αναφέρθηκε χαρακτηριστικά, «η επιδότηση απευθύνεται σε προμηθευτές που πουλάνε ακριβά», χωρίς βέβαια να παραγνωρίζεται η σημασία της στήριξης των καταναλωτών σε μια περίοδο απότομων διακυμάνσεων στις τιμές που καταλήγουν να «μεταφράζονται» στους λογαριασμούς ρεύματος.
Μια δεύτερη παράμετρος που σχετίζεται με τον τρόπο εφαρμογής της επιδότησης αφορά το πάγιο των τιμολογίων, όπου στα κίτρινα, εν αντιθέσει με τα πράσινα τιμολόγια, υπάρχει μεγάλη διαφοροποίηση από πάροχο σε πάροχο, με αποτέλεσμα να αλλάζει το τελικό αποτέλεσμα.
Την ίδια στιγμή, όπως μεταφέρουν στελέχη της αγοράς στη «Ν», η επιδότηση των κυμαινόμενων τιμολογίων ενδέχεται να αναχαιτίσει, ως έναν βαθμό, το «κύμα» που είχε εκδηλωθεί το προηγούμενο διάστημα υπέρ των μπλε τιμολογίων.
Εντούτοις, όπως προσθέτουν, δεν αναμένεται να αλλάξει η γενική εικόνα που θέλει συγκεκριμένα προφίλ καταναλωτών να παραμένουν στο μπλε τιμολόγιο, ως την πλέον συμφέρουσα επιλογή. Επίσης, η επαναφορά των επιδοτήσεων, αν και θα επιφέρει ορισμένες ανακατατάξεις στην αγορά προμήθειας ως προς την ανταγωνιστικότητα των προϊόντων που κυκλοφορούν, δεν θα είναι τέτοια που να πυροδοτήσει μια «πρωτόγνωρη» κινητικότητα των πελατών και μαζικά να εγκαταλείψουν μια κατηγορία τιμολογίων υπέρ μιας άλλης, δηλαδή να μετακινηθούν από τα πράσινα στα κίτρινα.
Οι εκτιμήσεις της αγοράς, τουλάχιστον με τα υφιστάμενα δεδομένα, αναφέρουν ότι και στο τέλος Αυγούστου θα βρισκόμαστε πάνω κάτω στα ίδια επίπεδα ως προς το κομμάτι αυτό. Στην αντίπερα όχθη, αυτή των «κερδισμένων», θα είναι οι καταναλωτές με πράσινα και κίτρινα ex ante τιμολόγια, που θα τύχουν επιδότησης από το κράτος. Υπενθυμίζεται, όπως ανακοίνωσε η πολιτική ηγεσία του υπουργείου ΠΕΝ, ότι η στήριξη θα παρασχεθεί οριζόντια, δηλαδή σε όλα τα νοικοκυριά και τις κατοικίες (κύριες, εξοχικές), ενώ θα καλύψει μηνιαίες καταναλώσεις μέχρι 500 κιλοβατώρες.
Το ακριβές ύψος της επιδότησης θα ανακοινωθεί στις αρχές Αυγούστου, όταν θα έχουν οριστικοποιηθεί από τους προμηθευτές οι χρεώσεις των κυμαινόμενων προϊόντων τους για τον επόμενο μήνα. Σε κάθε περίπτωση, η ενίσχυση στους δικαιούχους του Κοινωνικού Οικιακού Τιμολογίου θα είναι μεγαλύτερη από αυτήν για τους υπόλοιπους οικιακούς καταναλωτές.
Πώς θα χρηματοδοτηθεί η επιδότηση
Οι πόροι για τη χρηματοδότηση των επιδοτήσεων θα προκύψουν από την έκτακτη επαναφορά του τέλους στις μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με φυσικό αέριο, το ύψος της οποίας θα καθοριστεί το αμέσως επόμενο διάστημα, μετά και τη συγκέντρωση των απαιτούμενων στοιχείων ως προς τα «ουρανοκατέβατα κέρδη» των εταιρειών.
Το μέτρο της έκτακτης φορολόγησης θα εφαρμοστεί τουλάχιστον για δύο μήνες, με μήνα αναφοράς τον Ιούλιο, και θα επανεξεταστεί προς το τέλος του καλοκαιριού -και αναλόγως πώς θα έχει κυμανθεί η αγοράτο ενδεχόμενο επέκτασής του, όπως αντίστοιχα και με τις επιδοτήσεις.
Ο μηχανισμός παρέμβασης
Σύμφωνα με τον σχεδιασμό του υπουργείου, η νομοθέτηση του μέτρου θα προχωρήσει άμεσα και θα συνοδευτεί με ένα τρίτο μέτρο που θα αφορά την ενσωμάτωση της κοινοτικής οδηγίας 1711/2024. Ειδικότερα, ως προς το τρίτο σκέλος της λύσης, η πρόθεση του ΥΠΕΝ είναι να θεσμοθετήσει, υπό τη «σκέπη» της Κοινοτικής Οδηγίας, έναν πρόσθετο μηχανισμό παρέμβασης, που θα ενεργοποιείται σε περιπτώσεις στρεβλώσεων της αγοράς και θα παραμένει διαθέσιμος προς χρήση σε μόνιμη βάση.
Σημειώνεται ότι η Οδηγία προβλέπει ένα αυστηρό πλαίσιο προϋποθέσεων για τη χρήση έκτακτων μέτρων που δεν συντρέχουν στην παρούσα φάση και επομένως το υπουργείο επιδιώκει σε συνεννόηση με την Κομισιόν να προχωρήσει στη θέσπιση με «option» ενεργοποίησης σε πιο «χαλαρές» καταστάσεις κι όχι απαραίτητα μόνο σε περίπτωση μιας σφοδρής ενεργειακής κρίσης.
Απαλλαγή των ΜμΕ από επιστροφή του ΕΤΜΕΑΡ
Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, διευκρίνισε ότι δεν θα υπάρξει επιδότηση στις επιχειρήσεις, καθώς για τον σκοπό αυτό θα χρειαζόταν έγκριση της Κομισιόν, αφού θα επρόκειτο για κρατική ενίσχυση.
Ωστόσο, όπως αποκάλυψε, με απόφαση του πρωθυπουργού κατά τη σύσκεψη της Τρίτης, απαλλάσσονται οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις από την υποχρέωση επιστροφής του ΕΤΜΕΑΡ, μέτρο που αναλογεί σε μερικές εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ.
Πρόκειται για την περίπτωση επιχειρήσεων που απολάμβαναν, χωρίς να δικαιούνται, μειωμένη χρέωση ΕΤΜΕΑΡ και, κατόπιν σχετικών εκκαθαρίσεων, βρέθηκαν υπόχρεες να επιστρέψουν τη διαφορά. Μόνο για το 2019- 2020, τα ποσά ανέρχονται στα επίπεδα των 130 εκατ. ευρώ, με ορισμένες εταιρείες να καλούνται να επιστρέψουν για την προαναφερόμενη διετία ποσά της τάξης των 80.000 και 300.000 ευρώ. Επίσης, εκκρεμούν οι αναδρομικές εκκαθαρίσεις (και νέα χρέη) για τα έτη 2021, 2022 και 2023.
