Οι αποκλίσεις στις τιμές της χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, που καταγράφονται τις τελευταίες μέρες στο «ταμπλό» του Χρηματιστηρίου Ενέργειας και φτάνουν τις μερικές εκατοντάδες ευρώ, θα βρεθούν στο επίκεντρο της σημερινής έκτακτης σύσκεψης στο Μαξίμου.
Το πρόβλημα έχει ενσκήψει τις τελευταίες μέρες, με τη μία κορύφωση να ακολουθεί την άλλη και τη μέση τιμή του μήνα που διανύουμε να διαμορφώνεται, μέχρι στιγμής, στα 131,46 ευρώ ανά μεγαβάτωρα, ήτοι αυξημένη κατά 33% σε σχέση με τον Ιούνιο και 62% σε σχέση με τη μέση τιμή της προημερήσιας αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας (DAM) τον Μάιο.
Ενδεικτικό είναι ότι η μέγιστη τιμή ημέρας, δηλαδή η μέγιστη προσφορά που υποβάλλει μια μονάδα ηλεκτροπαραγωγής για να προσφέρει την παραγόμενη ενέργειά της στο σύστημα, σταθερά βρίσκεται σε «υψηλές πτήσεις», φτάνοντας σήμερα στα επίπεδα ρεκόρ των ημερών, περί τα 650 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Πώς εκτινάσσονται οι τιμές
Οι υψηλές προσφορές υποβάλλονται από τις συμβατικές μονάδες ηλεκτροπαραγωγής που, λόγω υψηλής ζήτησης, χρειάζονται, προκειμένου να καλυφθούν οι αυξημένες ενεργειακές ανάγκες του συστήματος.
Αυτό συμβαίνει κατά τις απογευματινές προς βραδινές ώρες, όταν και υποχωρεί η παραγωγή των ΑΠΕ.
Ενδεικτικά, το διάστημα 10-16 Ιουλίου, οι μέγιστες ημερήσιες τιμές διαμορφώθηκαν από 340 ευρώ ανά μεγαβατώρα έως 650 ευρώ ανά μεγαβατώρα και αφορούν τις ώρες 20.00 με 21.00.
Την ίδια στιγμή, όπως αναφέρουν πηγές της αγοράς, τα προθεσμιακά συμβόλαια για τον Αύγουστο και τον Σεπτέμβριο διαπραγματεύονται στα επίπεδα των 100 και 95 ευρώ/MWh, αντίστοιχα, χωρίς να σημαίνει ότι θα παραμείνουν σε αυτή τη «ζώνη τιμών», δεδομένης της ανοδικής τροχιάς της αγοράς. Τα παραπάνω αναμένεται, όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, να οδηγήσουν σε μια αύξηση της μέσης τιμής χονδρικής αγοράς για τον Ιούλιο κατά 42% σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα, ήτοι περί τα 140 ευρώ ανά μεγαβατώρα.
Οι τεχνικές αδυναμίες
Υπενθυμίζεται, όπως έχει γράψει σε προηγούμενο ρεπορτάζ η «Ν», ότι οι αρχικές εκτιμήσεις για τη μέση τιμή του μήνα έχουν ήδη αναθεωρηθεί μία φορά προς τα πάνω, μετά το πρώτο «κύμα» αυξημένων τιμών, ενώ πλέον προσδιορίζεται «ταβάνι» στα 140 ευρώ. Ο πρόεδρος του Ελληνικού Συνδέσμου Προμηθευτών Ενέργειας, Μίλτος Ασλάνογλου, μιλώντας χθες στην τηλεόραση της Ναυτεμπορικής, επισήμανε, μεταξύ άλλων, ότι δεν αναμένεται αποκλιμάκωση και εξομάλυνση των τιμών μέχρι το τέλος του καλοκαιριού.
Σχολιάζοντας την εκτόξευση που καταγράφεται τις τελευταίες μέρες, ανέφερε πως «ο λόγος δεν είναι ακόμα τόσο εμφανής.
Μάλλον προέρχεται από τις αδυναμίες των συστημάτων μεταφοράς της περιοχής να επικοινωνήσουν οι αγορές μεταξύ τους και να έχουμε ροές οι οποίες θα επέτρεπαν την εξομάλυνση των τιμών. Αυτό μάλλον έχει συμβεί λόγω της πολύ αυξημένης ζήτησης, λόγω του καύσωνα στη χώρα μας και σε όλη τη Βαλκανική. Άρα οι τιμές θα συνεχίσουν κατά ανάλογο τρόπο και για την υπόλοιπη καλοκαιρινή περίοδο».
Σε κάθε περίπτωση, όπως σημειώνουν στελέχη του κλάδου, οι ακραίες διακυμάνσεις που παρατηρούνται τις τελευταίες μέρες τόσο στη χώρα μας όσο και συνολικότερα στη Βαλκανική περισσότερο συσχετίζονται, τουλάχιστον εν τη γενέσει τους, με τεχνικά προβλήματα στη λειτουργία του συστήματος, παρά αμιγώς με προβλήματα της αγοράς που μπορεί να παραπέμπουν σε πρακτικές χειραγώγησης.
Βέβαια, όπως συμπληρώνουν οι ίδιες πηγές, προοδευτικά δύναται να υπεισέλθει και ο παράγοντας «κερδοσκοπία», ωστόσο και με δεδομένο ότι το πρόβλημα δεν εντοπίζεται σε μία μόνο αγορά, είναι δύσκολο, τουλάχιστον για την ώρα, να προσδιοριστούν επακριβώς οι αιτίες. Υπενθυμίζεται ότι, σε εθνικό επίπεδο, η Ρυθμιστική Αρχή Αποβλήτων, Ενέργειας και Υδάτων θα προχωρήσει σε έρευνα για το θέμα, έχοντας ήδη ζητήσει από το Χρηματιστήριο Ενέργειας αναλυτική έκθεση των προσφορών που υποβάλλουν ανά ώρα τις τελευταίες ημέρες οι ηλεκτροπαραγωγοί.
Έκτακτη φορολόγηση των υπερεσόδων
Η «αντίδραση» του ΥΠΕΝ Ενώπιον της κατάστασης που διαμορφώνεται και με νωπές τις μνήμες από την πρόσφατη ενεργειακή κρίση, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας ανασύρει το γνωστό μέτρο της έκτακτης φορολόγησης των υπερεσόδων στους ηλεκτροπαραγωγούς, προκειμένου να ανακόψει τυχόν «υπέρμετρα» οφέλη για τους συμμετέχοντες.
Το σχέδιο που έχει διαρρεύσει αφορά την επαναφορά του μέτρου για την περίοδο 1η Ιουλίου μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου, με στόχευση, όπως αναφέρουν αρμόδιες πηγές, τα έσοδα που θα προκύψουν να διατεθούν σε δεύτερο χρόνο για επιδοτήσεις στους λογαριασμούς ρεύματος, ως αντιστάθμιση του αυξημένου ενεργειακού κόστους. Χρειάζεται ωστόσο να σημειωθεί, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς με γνώση της ευρωπαϊκής «γραφειοκρατίας» των Βρυξελλών, ότι η ελληνική κυβέρνηση δύσκολα θα αποσπάσει τη συναίνεση της Κομισιόν σε ένα τέτοιο εγχείρημα περί έκτακτης φορολόγησης, με πιθανότερο σενάριο, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν, αυτό να μένει στα χαρτιά.
Ο λόγος είναι ότι, κατά την πρόσφατη ενεργειακή κρίση, πραγματοποιήθηκε εκτεταμένη συζήτηση σε ευρωπαϊκό επίπεδο σχετικά με τα χαρακτηριστικά μιας περιόδου «κρίσης» και πότε συντρέχει λόγος λήψης έκτακτων μέτρων, κάτι που τώρα, όπως υπογραμμίζουν οι ίδιες πηγές, δεν συμβαίνει με βάση την ευρωπαϊκή «φόρμουλα». Στο ίδιο μήκος κύματος, τα ίδια στελέχη σχολιάζουν ότι «αν και πράγματι κάτι φαίνεται να πηγαίνει λάθος ή να βρίσκεται σε προβληματική τροχιά, δεν δικαιολογείται η απευθείας κρατική παρέμβαση, καθώς, σε μια τέτοια περίπτωση, θα μιλάμε για μια καθαρά ρυθμιζόμενη αγορά ενέργειας».
