Μία από τις μεγαλύτερες επιτυχίες για το ελληνικό φορολογικό σύστημα συνιστά η δημιουργία και λειτουργία του TaxisNet, ωστόσο στη χώρα μας πρέπει να μπει φρένο στην τάση ημιτελών ενεργειών που παρατηρείται και να λυθούν ζητήματα και προβλήματα που παραμένουν, με το μεγαλύτερο τη μη σύνδεση του ΓΕΜΗ με την Τράπεζα της Ελλάδας (ΤτΕ). Αυτά επισήμανε ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος Ορθολογισμού, Δημήτρης Πανοζάχος από το 12ο Thessaloniki Tax Forum 2024 που διοργανώνει στη Θεσσαλονίκη το Ελληνοαμερικανικό Εμπορικό Επιμελητήριο, με τίτλο: Challenges for the Modern Tax Function.
Ο κ. Πανοζάχος τοποθετήθηκε στην ενότητα «η ενσωμάτωση της τεχνολογίας μέχρι σήμερα στο ελληνικό φορολογικό σύστημα και στους ελέγχους: Συνέπειες, Παρενέργειες και Μεταβολές», σε συζήτηση με τον πρόεδρο του Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Δημήτρη Φινοκαλιώτη. ‘Αλλωστε, όπως είπε ο κ. Πανοζάχος «είναι ο πλέον κατάλληλος άνθρωπος για να κάνουμε αυτή την κουβέντα, αφού ο δικηγόρος είναι αυτός που σε βάζει στη φυλακή, αλλά σε βγάζει κιόλας και τον ήθελα για συνομιλητή μου ώστε να θέσουμε επί τάπητος όλα όσα συζητάμε στην καθημερινότητά μας ήδη, αλλά σήμερα μπροστά στο κοινό του φόρουμ».
Στην τοποθέτησή του ο κ. Πανοζάχος, που όπως τόνισε ο ίδιος είναι λογιστής από το 1987 και βίωσε από πρώτο χέρι τι σημαίνει να περιδιαβαίνεις στους διαδρόμους των εφοριών κουβαλώντας τόνους χαρτιά, επισήμανε κατά τη γνώμη του ότι οι αλλαγές στη φορολογία στη χώρα μας άλλαξε την εποχή που αφίχθηκε στη χώρα μας η τρόικα. Όπως εξήγησε, «αυτή ήταν που συνέβαλε καθοριστικά στην εξυγίανση των προστίμων και έβαλε φρένο στις θεωρήσεις» και πρόσθεσε ότι ακολούθησε το ΣτΕ με την -μεταξύ άλλων- την απόφαση της 5ετίας και ο κύκλος έκλεισε θετικά και με πολιτική βούληση. Αναφερόμενος στις θεσμοθετήσεις 4172 και 4174, ο κ. Πανοζάχος τόνισε ότι πρόκειται για επαναστατικές κινήσεις.
«Άπειρες πλατφόρμες που δεν επικοινωνούν μεταξύ τους»
Για το TaxisNet, σημειώνοντας ότι αποτελεί μια τεράστια επιτυχία για τη χώρα μας, ο κ, Πανοζάχος εξέφρασε την άποψη ότι ακόμη υπάρχουν πολλά προβλήματα, όπως το ότι λειτουργούν άπειρες πλατφόρμες που κάποιες είναι προβληματικές και άλλες δεν επικοινωνούν μεταξύ τους. «Έχουμε μια τάση ημιτελών ενεργειών στη χώρα μας και αυτό συνιστά σε πρόβλημα», τόνισε ο ίδιος και σημείωσε ότι «επιδιώκουμε να επιβάλλουμε κάτι στη χώρα μας χωρίς πρώτα να το σχεδιάσουμε καλά και δίχως να έχει αυτό ωριμάσει αρκετά».
Αναφερόμενος στα προβλήματα που υπάρχουν ο ίδιος αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στα ζητήματα των προσυμπληρωμένων δηλώσεων που είχαν ισχύσει στο παρελθόν όπως είπε, αλλά «πλέον έρχονται βελτιωμένες», στις καθυστερήσεις που καταγράφονται από πλευράς των ΔΟΥ, στις αποφάσεις των ελέγχων ότι εταιρείες με πιστωτικό υπόλοιπο δεν έχουν το δικαίωμα στην επιστροφή χρημάτων και το πώς χρησιμοποιεί το ίδιο το δημόσιο τις τεχνολογίες για τον αυτοέλεγχό του. Αυτό το τελευταίο, κατά τον ίδιο «είναι μεγάλο ζήτημα, καθώς η λειτουργία της πολιτείας επηρεάζει την οικονομία», τόνισε χαρακτηριστικά.
Για το ζήτημα των παρόχων για τα ηλεκτρονικά τιμολόγια, εξέφρασε την πεποίθησή του ότι «έχουμε οδηγηθεί σε μια ακρότητα που δεν έχει λογική γύρω από αυτά» και τόνισε ότι «στον ιδιωτικό τομέα δεν έχουν επιβληθεί ηλεκτρονικά τιμολόγια, αλλά έχουν επιβληθεί οι πάροχοι που τα αυθεντικοποιούν. Σε καμία άλλη χώρα δεν επιβάλλεται ο πάροχος».
«Η οικονομία είναι κοινωνική επιστήμη και δεν βασίζεται μόνο στα μαθηματικά»
Σε άλλο σημείο της τοποθέτησής του, ο κ. Πανοζάχος σημείωσε ότι η οικονομία είναι κοινωνική επιστήμη και όχι θετική και δεν βασίζεται απλώς και μόνο στα μαθηματικά και τόνισε, ότι «αν ήταν θετική επιστήμη τότε όσοι ξεκίνησαν το 2001 να φτιάξουν την εικόνα της οικονομίας δεν θα είχαμε οδηγηθεί στην κρίση του 2008, η οποία τελικά εκδηλώθηκε γιατί στηρίχτηκε σε μια θεωρία ότι με τα μαθηματικά μπορείς να προβλέψεις την οικονομία».
Καταλήγοντας ο κ. Πανοζάχος, αναγνώρισε τα θετικά «πολλά…πάρα πολλά βήματα» που έχουν γίνει για την θετική εξέλιξη του φορολογικού συστήματος στη χώρα μας, αλλά όπως τόνισε «είναι αμαρτία στο όνομα των ηλεκτρονικών παραστατικών να τα καταστρέψουμε όλα και να κάνουμε οπισθοδρόμηση», τόνισε.
Η τεχνολογία «βοηθά», δεν είναι αυτοσκοπός
Τελικά η τεχνολογία μπορεί από μόνη της να αντιμετωπίσει τη φοροδιαφυγή ή και να ορίσει τα δικαιώματα του πολίτη; «Η απάντηση είναι όχι», επισήμανε ο πρόεδρος Δικηγορικού Συλλόγου Θεσσαλονίκης, Δημήτρης Φινοκαλιώτης. Τόνισε ότι η ψηφιακή μετάβαση και τα νέα δεδομένα που έρχονται και αποτελούν μεν ευκαιρία για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, ωστόσο «αποτελούν και έναν τρόπο για να γίνει η φοροδιαφυγή», επισήμανε χαρακτηριστικά.
Η τεχνολογία έχει δώσει μια ώθηση σε όλες τις συναλλακτικές δραστηριότητες, «με αποτέλεσμα καταρχάς ίσως να διευκολύνει τη φοροδιαφυγή μεταξύ άλλων, όμως, όπως πρόσθεσε, «οι ψηφιακές αυτές δυνατότητες στα χέρια των ελεγκτών έχουν αποτελέσει ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο και ήδη έχουν βγει και στη δημοσιότητα περιπτώσεις εντοπισμού φοροδιαφυγής από e-shop, από απλά καταστήματα εστίασης που λειτουργούν μέσω διάφορων πλατφορμών, από πάσης φύσεως ηλεκτρονικές συναλλαγές που μπορούν να εντοπιστούν, στοιχεία που παλιά δεν θα μπορούσε τόσο εύκολα ένας έλεγχος να τα συγκεντρώσει και μέσα σε λίγες μόνο ημέρες να τα επεξεργαστεί και να εντοπίσει φοροδιαφυγές εκατομμυρίων».
Κατά τον ίδιο, όλο αυτό το συνονθύλευμα των νέων ευκαιριών που δίνουν οι τεχνολογίες «δημιουργεί κάποιους προβληματισμούς», ενώ θέτοντας το ερώτημα εάν η τεχνολογία μπορεί από μόνη της να αντιμετωπίσει τη φοροδιαφυγή ή και να ορίσει τα δικαιώματα του πολίτη, ο ίδιος απάντησε «όχι».
Το ζήτημα του αλγορίθμου και πώς μπορεί να απονεμηθεί δίκαιο μέσα από αυτό
Όπως εξήγησε, «γενικά στο χώρο της νομικής, μας προβληματίζει το ζήτημα του αλγορίθμου και πώς μπορεί να απονεμηθεί δίκαιο μέσα από αυτό. Από την άλλη καταλαβαίνουμε ότι πρέπει να χρησιμοποιήσουμε την τεχνολογία και την ψηφιοποίηση όχι τόσο για να δημιουργήσουμε προβλήματα στους πολίτες, αλλά για να μπορέσουμε πραγματικά να πατάξουμε τη φοροδιαφυγή εκεί που υπάρχει».
Λέγοντας ότι ο φορολογικός μηχανισμός, έχει περισσότερες πληροφορίες για όλους και είναι αυτό που τέθηκε από τους ελεύθερους επαγγελματίες σε σχέση με τα φορολογικά τεκμήρια, επισήμανε: «Δεν είμαστε στη δεκαετία του 1980 οπότε δεν υπήρχαν οι μηχανισμοί διασταύρωσης και του εντοπισμού της φορολογητέας ύλης. Σήμερα υπάρχει εικόνα των τραπεζικών συναλλαγών, των συναλλαγών, των POS, των Mydata. ‘Αρα, ένας ελεύθερος επαγγελματίας είναι τουλάχιστον φορολογικά φακελωμένος και δεν μπορεί να ξεφύγει».
Στο πλαίσιο αυτό, ο ίδιος απαντώντας στην ερώτηση εάν η τεχνολογία «βοηθά» το φορολογικό σύστημα στη χώρα μας να κάνει σωστά τη δουλειά του, τόνισε ότι «η απάντηση δεν είναι απλή, το ζήτημα είναι ότι μπορεί να βοηθήσει και μόνο για αυτόν το σκοπό θα πρέπει να χρησιμοποιηθεί.
‘Αλλωστε, όπως είπε , η τεχνολογία δεν παύει να είναι ένα εργαλείο και δεν αποτελεί αυτοσκοπό και στο πλαίσιο αυτό «πρέπει να την χρησιμοποιήσουμε μόνο στο μέτρο που μας παρέχει ασφαλή συμπεράσματα, που διευκολύνει όχι μόνο τη διοίκηση αλλά και τον ίδιο τον φορολογούμενο με έναν μοναδικό σκοπό, που είναι να εντοπιστεί η φορολογητέα ύλη εκεί που πραγματικά είναι. Δεν θα πρέπει η τεχνολογία μέσα από μαθηματικούς τύπους ή στοιχεία που δεν μπορούν να τύχουν επεξεργασίας να επιβαρύνει κανέναν πολίτη», ξεκαθάρισε.
Μεταξύ άλλων, ο ίδιος τόνισε ότι συμμερίζεται τη θέση του συνομιλητή του ότι η οικονομία είναι κοινωνική επιστήμη και δεν πρέπει να βασίζεται μόνο στα μαθηματικά, λέγοντας ότι «υπάρχει μια βασική παραδοχή και της νομολογίας του δικαστηρίου της ΕΕ ότι το βάρος της απόδειξης της φοροδιαφυγής το φέρει πάντα η φορολογική αρχή, κάτι που σημαίνει ότι ο κάθε πολίτης έχει δικαίωμα με βάση τα δικά του παραστατικά να επικαλεστεί στοιχεία που θα βγαίνουν μακριά από αυτόν τον φορολογικό τύπο».
«Νομίζω, είπε ο κ Φινοκαλιώτης ότι όλοι καταλαβαίνουμε πως δεν μπορούμε να τραβήξουμε μια ευθεία γραμμή και να πούμε ότι όλες οι επιχειρήσεις που τελούν υπό κάποια ίδια δεδομένα είτε βρίσκονται σε κάποιο ακριβό τουριστικό προορισμό, είτε σε κάποιο χωριό του Έβρου έχουν με βάση τον ίδιο μαθηματικό τύπο και την ίδια αναλογία κέρδους. Όλα ξαναγυρίζουν στον άνθρωπο και στο υποκειμενικό στοιχείο», ανέφερε χαρακτηριστικά.
