«Εξπρές» αλλά ταυτόχρονα και εξονυχιστικούς ελέγχους πραγματοποιεί ο ελεγκτικός μηχανισμός πριν προχωρήσει σε οποιαδήποτε επιστροφή φόρου, μετά την εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων, με τις επιστροφές ωστόσο ΦΠΑ να είναι από φέτος απλούστερες και ταχύτερες.
Είναι μάλιστα αξιοσημείωτο ότι για πρώτη φορά δημιουργείται και η «Χρυσή Λίστα» για δικαιούχους ΦΠΑ, ενώ με βάση το επιχειρησιακό σχέδιο της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων κατά προτεραιότητα θα εισπράττουν άμεσα την επιστροφή ΦΠΑ οι φορολογούμενοι που δεν έχουν υποπέσει σε σοβαρές φορολογικές παραβάσεις και φυσικά δεν έχουν ληξιπρόθεσμες οφειλές.
Δεν είναι τυχαίο εξάλλου ότι για την επίτευξη του ανωτέρω στόχου έχει ήδη δρομολογηθεί η επιτάχυνση των επιστροφών μέσω ενός ολοκληρωμένου και αυτοματοποιημένου συστήματος, με χρήση διαδικασίας ανάλυσης κινδύνου για τις αιτήσεις επιστροφής και περιορίζοντας την ανθρώπινη παρέμβαση.
Ειδικότερα, όσον αφορά τις επιστροφές ΦΠΑ η ΑΑΔΕ έχει ήδη σχεδιάσει:
- τη διεκπεραίωση των αιτημάτων επιστροφής ΦΠΑ εντός 90 ημερών σε ποσοστό τουλάχιστον 95%.
- την αξιολόγηση αιτημάτων επιστροφών ΦΠΑ αυτοματοποιημένα σε περιοδική βάση.
- την αξιοποίηση «Χρυσής Λίστας» δικαιούχων για την επίσπευση επιστροφής πιστωτικού υπολοίπου ΦΠΑ.
- τη σταδιακή, ανά έτος, μείωση του χρόνου διεκπεραίωσης των αιτημάτων επιστροφών ΦΠΑ.
- την άμεση επιστροφή φόρων σε ποσοστό άνω του 95% για όλες τις φορολογίες.
- τη διενέργεια τουλάχιστον 4.000 ελέγχων στις επιστροφές φόρων.
Θα πρέπει να αναφερθεί ότι για φέτος η ΑΑΔΕ έχει προγραμματίσει οι επιστροφές φόρων να ανέλθουν στα 6,59 δισ. ευρώ, ενώ παράλληλα θα προχωρήσει σε 4.000 εξονυχιστικούς ελέγχους στις επιστροφές φόρων.
Σε κάθε περίπτωση ο πρώτος έλεγχος που πραγματοποιείται σε όσους δικαιούνται επιστροφή φόρου είναι εάν χρωστούν στην εφορία ή στον ΕΦΚΑ, προκειμένου να προχωρήσει η ανάλογη παρακράτηση του συνόλου ή μέρους του ποσού της επιστροφής, ενώ το δεύτερο βήμα των ελέγχων αφορά φυσικά το εάν οι φορολογούμενοι έχουν εκκρεμείς οφειλές από τρέχουσες υποχρεώσεις.
Για τους ανωτέρω κυρίως λόγους και οι φορολογούμενοι που δικαιούνται επιστροφή φόρου δεν βλέπουν άμεσα στον λογαριασμό τους το σχετικό ποσό, αφού με την ολοκλήρωση της επεξεργασίας της φορολογικής τους δήλωσης εκδίδεται άμεσα το πιστωτικό εκκαθαριστικό.
Η διαδικασία που ακολουθεί η ΑΑΔΕ
Αξίζει να σημειωθεί ότι τα βήματα που ακολουθεί η ΑΑΔΕ κατά την επιστροφή φόρων είναι, μεταξύ άλλων, τα εξής:
- πιστωτικά ποσά του ενός συζύγου ή μερών συμφώνου συμβίωσης δεν συμψηφίζονται με τυχόν χρεωστικά του άλλου και στην περίπτωση που έχουν και οι δύο πιστωτικά ποσά επιστρέφονται στον κάθε δικαιούχο χωριστά.
- η επιστροφή του φόρου των συζύγων ή μερών συμφώνου συμβίωσης που προκύπτει από την κοινή τους δήλωση καταχωρίζεται στα βιβλία επιστρεπτέων ποσών της ΔΟΥ του υπόχρεου, ακόμη και στις περιπτώσεις που οι σύζυγοι έχουν διαφορετική ΔΟΥ λόγω του ότι ένας εκ των δύο (ή και οι δύο) ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα ή λόγω διαφορετικής φορολογικής κατοικίας.
- πριν από την επιστροφή του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων στους δικαιούχους διεξάγονται διασταυρώσεις από το Taxisnet, προκειμένου να διαπιστωθεί εάν οι δικαιούχοι της επιστροφής είναι φορολογικά ενήμεροι, δηλαδή εάν έχουν οφειλές προς το Δημόσιο, αλλά και προς τα ασφαλιστικά Ταμεία.
Η «διαδρομή» έως την εξόφληση
Η Διεύθυνση Ανάπτυξης Φορολογικών Εφαρμογών της Γενικής Διεύθυνσης Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης πραγματοποιεί κεντρικά έλεγχο για το αν οι δικαιούχοι επιστροφής φόρου είναι φορολογικά ενήμεροι. Εάν δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις, αποστέλλει στη ΔΟΥ φορολογίας του δικαιούχου επιστροφής ψηφιακά εκκαθαρισμένα Ατομικά Φύλλα Έκπτωσης (ΑΦΕΚ), προκειμένου να γίνει ο σχετικός έλεγχος για τυχόν οφειλές, ο συμψηφισμός αυτών με βεβαιωμένες στη Φορολογική Διοίκηση οφειλές, κατά τις διατάξεις του ΚΕΔΕ, η παρακράτηση αυτών κατά τις διατάξεις περί έκδοσης αποδεικτικού ενημερότητας ή βεβαίωσης οφειλής και ο συμψηφισμός αυτών με οφειλές σε ΟΚΑ. Εν συνεχεία διενεργείται από τη ΔΟΥ η μεταφορά των προς επιστροφή ποσών στους λογαριασμούς πληρωμών των δικαιούχων.
Εφόσον ο δικαιούχος είναι φορολογικά ενήμερος, η ΔΑΦΕ ενημερώνεται για τις οφειλές στους ΟΚΑ από την Ηλεκτρονική Διακυβέρνηση Κοινωνικής Ασφάλισης Α.Ε. (ΗΔΙΚΑ Α.Ε.) κατόπιν αιτήματος που αποστέλλεται ηλεκτρονικά.
Εάν ο δικαιούχος της επιστροφής οφείλει στους ΟΚΑ, τότε η ΔΑΦΕ αποστέλλει στη ΔΟΥ φορολογίας του δικαιούχου επιστροφής ψηφιακά εκκαθαρισμένα ΑΦΕΚ, προκειμένου να γίνει ο σχετικός έλεγχος και η απόδοση των παρακρατούμενων ποσών στους ΟΚΑ. Εν συνεχεία διενεργείται από τη ΔΟΥ η μεταφορά των προς επιστροφή ποσών στους λογαριασμούς πληρωμών των δικαιούχων.
Εφόσον πληρούνται όλες οι ανωτέρω προϋποθέσεις, η ΔΑΦΕ προβαίνει στην ταυτοποίηση των δηλωθέντων στοιχείων λογαριασμού πληρωμών (σε μορφή ΙΒΑΝ) του δικαιούχου με αυτά που τηρούνται στον εκάστοτε πάροχο υπηρεσιών πληρωμών. Σε περίπτωση που δεν καταστεί εφικτή η ταυτοποίηση, η ΔΑΦΕ αποστέλλει στη ΔΟΥ φορολογίας του δικαιούχου επιστροφής ψηφιακά εκκαθαρισμένα ΑΦΕΚ για τη διενέργεια σχετικού ελέγχου και τη μεταφορά των προς επιστροφή ποσών στους λογαριασμούς πληρωμών των δικαιούχων.
Μετά την επιτυχή ταυτοποίηση η ΔΑΦΕ αποστέλλει στη ΔΟΥ φορολογίας του δικαιούχου επιστροφής ψηφιακά εκκαθαρισμένα ΑΦΕΚ. Για την εξόφληση των εν λόγω ΑΦΕΚ εκδίδει κεντρικά οριστικοποιημένες εντολές μεταφοράς, σε πίστωση των λογαριασμών των δικαιούχων.
Επισημαίνεται εξάλλου ότι χρεωστικό υπόλοιπο, που οφείλεται, βάσει αρχικής εμπρόθεσμης ή εκπρόθεσμης δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, συμψηφίζεται οίκοθεν με το τυχόν πιστωτικό ποσό που προκύπτει από την εκκαθάριση της δήλωσης αυτής.
