Η ελληνική οικονομία θα συνεχίσει να αναπτύσσεται με ρυθμούς υψηλότερους από τον μέσο όρο της ευρωζώνη τόσο φέτος όσο και το 2025. Οι εξαγωγές, οι επενδύσεις αλλά και οι ιδιωτική κατανάλωση αναμένεται να συμβάλλουν στην συνέχιση της αναπτυξιακής πορείας της οικονομίας, καθώς, σύμφωνα με τις εαρινές προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, φέτος ο ρυθμός ανάπτυξης θα φτάσει στο 2,2% και στο 2,3% το 2025. Ο πληθωρισμός (εναρμονισμένος) εκτιμάται ότι θα υποχωρήσει στο 2,1% το επόμενο έτος ενώ το χρέος θα συνεχίσει την πτωτική του πορεία.
The @EU_Commission has today presented the 🍃 Spring 2024 #ECForecast.
A better-than-expected growth at the start of 2024 and the ongoing decline of inflation set the scene for a gradual economic expansion.
⬇️ See our projections ⬇️
— EU Economy & Finance (@ecfin) May 15, 2024
Ωστόσο, οι δημοσιονομικές προοπτικές εξακολουθούν να υπόκεινται σε κινδύνους. Όπως τονίζει η Επιτροπή, αρνητικό αντίκτυπο μπορεί να έχουν οι εκκρεμείς νομικές υποθέσεις, οι περισσότερες συνδέονται με υποθέσεις κατά της Εταιρείας Δημόσιας Περιουσίας (ΕΤΑΔ). Επίσης, με την αύξηση του κατώτατου μισθού ασκούνται μισθολογικές πιέσεις στο δημόσιο τομέα. Αντίθετα, τα μέτρα που έχουν ληφθεί για τη βελτίωση της φορολογικής συμμόρφωσης θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε έσοδα υψηλότερα από ό,τι προβλέπονται σήμερα.
Σύμφωνα με τις νέες προβλέψεις της Κομισιόν, η ελληνική οικονομία μετά από μία ισχυρή ανάκαμψη που κατέγραψε μετά την πανδημία, η αύξηση του ΑΕΠ παρέμεινε υψηλή και το 2023 φτάνοντας στο 2%. Στοιχεία που συνέβαλλαν σε αυτό ήταν η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης λόγω της ανόδου του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος, της ενίσχυσης των επενδύσεων και των εξαγωγών. «Με τη συσσωρευμένη ζήτηση σε μεγάλο βαθμό εξαντλημένη, η ιδιωτική κατανάλωση υποστηρίζεται πλέον κυρίως από την άνοδο του πραγματικού εισοδήματος, ενώ αναμένεται να αυξηθεί ελαφρώς με χαμηλότερο ποσοστό το 2024». Η προβλεπόμενη σταδιακή χαλάρωση των συνθηκών χρηματοδότησης και της επιτάχυνσης υλοποίηση έργων που σχετίζονται με το Ταμείο Ανάκαμψης προβλέπεται αύξηση των επενδύσεων από 4% το 2023 σε 6,7% το 2024.
Η σταδιακή ανάκαµψη της εξωτερικής ζήτησης θα ενισχύσει τις εξαγωγές σε συνδυασμό με την αύξηση των μεριδίων στις ξένες αγορές αναμένεται να ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα τους. Ωστόσο, η επιταχυνόμενη ανάπτυξη σε επενδύσεις μπορεί να προκαλέσει υψηλότερη ζήτηση για εισαγωγές. Έτσι, οι καθαρές εξαγωγές είναι πιθανό να είναι ουδέτερες ως προς την ανάπτυξη και το έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών προβλέπεται να περιοριστεί μόνο σε μέτριο βαθμό στον προβλεπόμενο ορίζοντα.
Συνολικά, το ΑΕΠ αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,2% το 2024 (έναντι πρόβλεψης για ανάπτυξη 2,3% στις χειμερινές προβλέψεις) και κατά 2,3% το 2025. Οι επενδύσεις εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 6,7% φέτος για να ενισχυθούν περαιτέρω κατά 8,4% το 2025.
Αγορά εργασίας
Ο κατακερματισμός της αγοράς εργασίας αναμένεται να επιβραδύνει την ανάπτυξη της απασχόλησης. Το 2023, η αγορά εργασίας συνέχισε να ενισχύεται λόγω της σταθερής οικονομικής δραστηριότητας, με το ποσοστό ανεργίας μειώνεται σε 11,1%. Παρά την ακόμη υψηλή ανεργία, τα ποσοστά κενών θέσεων αυξάνονται, υποδεικνύοντας αυξανόμενες ελλείψεις στην αγορά εργασίας σε ορισμένους τομείς. Η απασχόληση προβλέπεται απασχόληση να αυξηθεί περαιτέρω, αλλά η αύξηση είναι πιθανό να περιοριστεί από τον κατακερματισμό της αγοράς εργασίας, ειδικά λόγω αναντιστοιχιών δεξιοτήτων και λόγω χαμηλού ποσοστού δραστηριότητας. Η Ονομαστική αποζημίωση ανά εργαζόμενο αναμένεται να αυξηθεί με χαμηλότερο ρυθμό, αλλά να παραμείνουν σταθεροί υπερβαίνοντας τον πληθωρισμό, ως αποτέλεσμα της πρόσφατης αύξησης του κατώτατου μισθού, της αύξησης των μισθών στο δημόσιο τομέα και της αυστηροποίησης στην αγορά εργασίας.
Πληθωρισμός
Σταδιακή μείωση του πληθωρισμού εν μέσω διατήρησης των υψηλών τιμών στα τρόφιμα και τις υπηρεσίες, προβλέπει η Κομισιόν για φέτος και το 2024. Όπως τονίζει, παρά την περαιτέρω υποχώρηση των τιμών της ενέργειας, η διαδικασία αποπληθωρισμού σταμάτησε προσωρινά στα μέσα του 2023 λόγω του επίμονα υψηλού πληθωρισμού των τροφίμων, ο οποίος επιδεινώθηκε από τις επιπτώσεις των πλημμυρών και κολλώδεις τιμές υπηρεσιών. Ο πληθωρισμός το 2023 ήταν στο 4,2% και διαμορφώθηκε στο 3,4% τον Μάρτιο του 2024, πάνω από τον μέσο όρο της ζώνης του ευρώ.
Όπως εκτιμά οι πιέσεις στις τιμές θα υποχωρήσουν σταδιακά στο εγγύς μέλλον λόγω του πληθωρισμού στα τρόφιμα που δείχνει να «επιμένει» αλλά και της σταθερής αύξησης των μισθών. Για φέτος εκτιμά ότι ο δείκτης τιμών καταναλωτή αναμένεται να αυξηθεί κατά 2,8% το 2024 και 2,1% το 2025. Όσον αφορά το δομικό πληθωρισμό, χωρίς δηλαδή την ενέργεια και τα τρόφιμα αναμένεται να παραμείνει ελαφρώς υψηλότερα, στο 3,1% και 2,2% το 2024 και το 2025 αντίστοιχα.
Έλλειμμα & χρέος
Η συγκράτηση των δαπανών και η αύξηση των εσόδων συμβάλλουν στη μείωση του ελλείμματος και του δημόσιου χρέους. Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης μειώθηκε από 2,5% του ΑΕΠ το 2022 σε 1,6% το 2023, κυρίως λόγω της σταδιακής κατάργησης των μέτρων που εφαρμόζονταν για τον μετριασμό των επιπτώσεων των υψηλών τιμών της ενέργειας.
Το έλλειμμα του προϋπολογισμού της γενικής κυβέρνησης προβλέπεται να μειωθεί περαιτέρω στο 1,2% του ΑΕΠ το 2024. Κυρίως λόγω της συγκρατημένης αύξησης των τρεχουσών δαπανών. Η πρόβλεψη λαμβάνει υπόψη την μεταρρύθμιση αύξησης των εσόδων της φορολογίας των αυτοαπασχολούμενων, η οποία αφενός περιλαμβάνει τη μείωση 50% της εισφοράς αλληλεγγύης και, αφετέρου, εφαρμόζεται το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα για τους ελεύθερους επαγγελματίες για τον υπολογισμό των υποχρεώσεων φόρου εισοδήματος.
Όπως επισημαίνεται, όλα τα μέτρα στήριξης στην ενέργεια πρέπει να καταργηθούν σταδιακά καθώς μόνο ορισμένα δευτερεύοντα μέτρα παραμένουν σε ισχύ μετά το 2023, τα οποία μονιμοποιήθηκαν, με δημοσιονομικό κόστος περίπου 0,1% του ΑΕΠ.
Το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 0,8% του ΑΕΠ το 2025 με βάση αμετάβλητες πολιτικές. Αυτή η πτώση αναμένεται να υποστηριχθεί από τη αύξηση του δημόσιου μισθολογίου.
Η περαιτέρω μείωση κατά 0,5% των ασφαλιστικών εισφορών και η πλήρης κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης στους αυτοαπασχολούμενους αναμένεται να μειώσει την αύξηση των εσόδων.
Το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ μειώθηκε στο 161,9% το 2023, λόγω της αύξησης του ονομαστικού ΑΕΠ και το πρωτογενές πλεόνασμα. Μάλιστα το 2024 αναμένεται να μειωθεί περαιτέρω στο 153,9% του ΑΕΠ το 2024 και στο 149,3% το 2025. Σε αυτό θα συμβάλλουν η αύξηση των πρωτογενών πλεονασμάτων, ο ρυθμός αύξησης του ΑΕΠ και στις προσαρμογές των αποθεμάτων που σχετίζονται μεταξύ άλλων με τα σημαντικά έσοδα από την Εγνατία και την Αττική Οδό.
EBRD για Ελλάδα: Ανάπτυξη 2,3% φέτος και 2,6% το 2025 – Ποιοι οι κίνδυνοι
