Δεν θα υπάρξει, τουλάχιστον άμεσα, μεταβατική ρύθμιση του υπουργείου Περιβάλλοντος (ΥΠΕΝ) που να επιτρέπει την εκτός σχεδίου δόμηση.
Η νέα σχετική απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) σε συνδυασμό με την πολυπλοκότητα του θέματος, βάζει φρένο στην ανακοινωμένη από τον υπουργό Περιβάλλοντος, Θεόδωρο Σκυλακάκη, πρόθεση της κυβέρνησης να νομοθετήσει, δίνοντας το περιθώριο, υπό προϋποθέσεις, σε ορισμένους ιδιοκτήτες οικοπέδων εκτός σχεδίου να οικοδομήσουν.
Η μεταβατική διάταξη που έχει δημοσιοποιηθεί δεν θα περιλαμβάνεται, όπως αρχικά σχεδιαζόταν, στο πολυνομοσχέδιο του ΥΠΕΝ που θα τεθεί τις επόμενες ημέρες σε δημόσια διαβούλευση και στη συνέχεια θα κατατεθεί στη Βουλή.
Την καθαρογραμμένη απόφαση του ΣτΕ περιμένει το υπουργείο
Το ΥΠΕΝ σε ανακοίνωσή του αμέσως μετά τη δημοσιοποίηση της απόφασης του ΣτΕ αναφέρει πως αναμένει να λάβει καθαρογραμμένη την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου, «προκειμένου να διαπιστωθεί εάν προκύπτει κάποια νεότερη νομολογία και εάν από τα δεδομένα που διατυπώνονται από το Δικαστήριο επηρεάζονται οι μεταβατικές διατάξεις που σχεδιάζονται για να αντιμετωπιστεί το μείζον θέμα της εκτός σχεδίου δόμησης μέχρι τη θεσμοθέτηση των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων και του χαρακτηρισμού του συνόλου του Οδικού Δικτύου της χώρας».
Υπενθυμίζεται ότι το ΥΠΕΝ είχε αποφασίσει να προχωρήσει στην επίμαχη μεταβατική ρύθμιση με δεδομένο ότι για να ολοκληρωθεί ο πολεοδομικός σχεδιασμός, δηλαδή μεταξύ άλλων τα Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια – ΤΠΣ και ο χαρακτηρισμός του οδικού δικτύου, σε όλη τη χώρα, θα παρέλθουν τουλάχιστον πέντε χρόνια.
Τι προέβλεπε η σχεδιαζόμενη ρύθμιση
Βάσει των όσων έχουν γίνει γνωστά θα επιτρεπόταν η δόμηση στα εκτός σχεδίου οικόπεδα με «πρόσωπο» σε μη αναγνωρισμένο ως κοινόχρηστο κατά την έννοια της πολεοδομικής νομοθεσίας δρόμο, υπό προϋποθέσεις και όχι πέραν της καταληκτικής ημερομηνίας της 31.12.2025.
Οι προϋποθέσεις της μεταβατικής διάταξης ήταν: Τα οικόπεδα να έχουν δημιουργηθεί από την 31η.05.1985 μέχρι και την 31η.12.2003 (τότε θεσπίστηκαν οι περιορισμοί της ελάχιστης αρτιότητας και του «προσώπου» αντίστοιχα) και να έχουν «πρόσωπο» ή να εφάπτεται το ένα εκ των ορίων τους σε μήκος τουλάχιστον 3,5 μέτρων σε οδό που εμφανίζεται σε αεροφωτογραφίες προ της 27ης Ιουλίου 1977 και συνδέεται με διεθνή, εθνική, επαρχιακή, δημοτική ή κοινοτική οδό ή εγκαταλελειμμένα τμήματα αυτών.
Δεν απαιτείται η τήρηση των παραπάνω προϋποθέσεων για τη δόμηση σε οικόπεδα που δημιουργήθηκαν προ της 31ης.05.1985 για τα οποία υφίστανται σε ισχύ προεγκρίσεις οικοδομικών αδειών ή οικοδομικές άδειες ή και αναθεωρήσεις αυτών καθώς και η τήρηση της προϋπόθεσης του πλάτους της οδού για τη δόμηση γηπέδων που δημιουργήθηκαν από την 31η.05.1985 μέχρι και την 31η.12.2003 και απετέλεσαν αντικείμενο δικαιοπραξιών με επαχθή αιτία την τελευταία πενταετία και στην σχετική συμβολαιογραφική πράξη αναφέρεται ότι το γήπεδο είναι άρτιο και οικοδομήσιμο.
Έντονη κριτική από το ΤΕΕ
Να σημειώσουμε ότι έντονη κριτική σε σχέση με την προωθούμενη ρύθμιση που πλέον «παγώνει» έχει ασκήσει ο πρόεδρος του ΤΕΕ (Τεχνικό Επιμελητήριο Ελλάδος) Γιώργος Στασινός. Έχει ζητήσει να σχεδιαστούν πολιτικές ώστε και το περιβάλλον να προστατευτεί, αλλά και να μην απαξιωθεί η περιουσία των πολιτών, υποστηρίζοντας ότι η μεταβατική ρύθμιση αφορά ένα πολύ μικρό κομμάτι των εκτός σχεδίου οικοπέδων. Έχει πει ότι πάνω από 1 εκατ. ιδιοκτήτες θα χάσουν το δικαίωμα δόμησης, κάνοντας μάλιστα λόγο για κατάλυση της ασφάλειας δικαίου.
Αντίθετα, οι περιβαλλοντικές οργανώσεις έχουν ταχθεί εναντίον οποιασδήποτε μεταβατικής ρύθμισης που θα επιτρέπει την εκτός σχεδίου δόμηση.
Από την πλευρά του ΥΠΕΝ, ωστόσο, αυτό που δεν μπορεί να αγνοηθεί είναι το ΣτΕ καθώς υπάρχει ο κίνδυνος η ρύθμιση του να ακυρωθεί από το δικαστήριο.
Το ακίνητο στη Ρόδο
Η τελευταία απόφαση του ΣτΕ που πυροδότησε τις εξελίξεις αφορά ακίνητο στη Ρόδο και χαρακτηρίζεται ως ακόμα ένα ξεκάθαρο όχι του ανώτατου δικαστηρίου στην εκτός σχεδίου δόμηση, ακόμα και αν βρίσκεται πλησίον σε ζώνη οικισμού.
Όπως επισημαίνει μεταξύ άλλων το πενταμελές Ε’ Tμήμα του ΣτΕ, «αν και το συγκεκριμένο ακίνητο που βρίσκεται εντός ζώνης οικισμού στη Ρόδο προσομοιάζει με τα εντός οικισμού οικόπεδα λόγω της εγγύτητάς του σ’ αυτόν, δεν διαθέτει πρόσωπο σε κοινόχρηστη δημόσια οδό, η ζώνη των 500 μέτρων από τα όρια οικισμού είναι έκταση εκτός σχεδίου πόλης, ενώ σε κάθε περίπτωση και τα εντός σχεδίου ή τα εξομοιωμένα με αυτά εντός οικισμού ακίνητα απαιτείται να έχουν πρόσωπο σε κοινόχρηστο χώρο προκειμένου να είναι οικοδομήσιμα».